Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 6 czerwca 2024
w Esensji w Esensjopedii

Peter Godfrey-Smith
‹Inne umysły›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułInne umysły
Tytuł oryginalnyOther Minds
Data wydania4 września 2018
Autor
PrzekładMikołaj Adamiec-Siemiątkowski
Wydawca Copernicus Center Press
ISBN978-83-7886-403-5
Format280s. 140×215mm; oprawa twarda
Cena49,90
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Obcy z głębin
[Peter Godfrey-Smith „Inne umysły” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
W zwięzłym, precyzyjnie prowadzonym wywodzie autor wyjaśnia: czym jest ewolucja, czym świadomość i czym ewolucja układów nerwowych, a co za tym idzie: umysłu. Ilustruje to pięknymi opisami własnych podwodnych spotkań z głowonogami.

Anna Nieznaj

Obcy z głębin
[Peter Godfrey-Smith „Inne umysły” - recenzja]

W zwięzłym, precyzyjnie prowadzonym wywodzie autor wyjaśnia: czym jest ewolucja, czym świadomość i czym ewolucja układów nerwowych, a co za tym idzie: umysłu. Ilustruje to pięknymi opisami własnych podwodnych spotkań z głowonogami.

Peter Godfrey-Smith
‹Inne umysły›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułInne umysły
Tytuł oryginalnyOther Minds
Data wydania4 września 2018
Autor
PrzekładMikołaj Adamiec-Siemiątkowski
Wydawca Copernicus Center Press
ISBN978-83-7886-403-5
Format280s. 140×215mm; oprawa twarda
Cena49,90
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Miłośnicy książek popularno-naukowych powinni pilnie śledzić ofertę wydawnictwa Copernicus Center Press. Obok serii Fransa de Waala o szeroko pojętej bystrości zwierząt kolejnym bestsellerem tej oficyny są zbliżone tematyką „Inne umysły”. Peter Godfrey-Smith jest filozofem, a w przedmowie Mateusz Hohol z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych Uniwersytetu Jagiellońskiego przestrzega: „Szufladkowanie autora „Innych umysłów” jako „nurkującego filozofa” byłoby błędem, bowiem na kartach swoich prac zdradza on ogromną wiedzę z zakresu nauk o życiu i poznaniu, zaś wyniki swoich podwodnych badań publikował w prestiżowych czasopismach biologicznych”. Mamy więc do czynienia z dokładnie takim filozofem nauki, jakiego refleksje mogą otworzyć oczy szerokiej publiczności na najnowsze odkrycia.
Podtytuł „Innych umysłów” to „Ośmiornice i prapoczątki świadomości”. Tak też można podzielić tę krótką książkę: na rozdziały dotyczące ewolucji, w tym ewolucji układów nerwowych, na te wprowadzające podstawowe pojęcia dotyczące świadomości oraz te przybliżające nam temat samych głowonogów, tak zaskakujących i innych od zwierząt, z którymi mamy do czynienia na co dzień. Przyzwyczajeni do pozornej wszechwiedzy współczesnej nauki zapominamy, że chociażby zachowania ośmiornic czy mątw na wolności to nadal coś, co dopiero zaczyna się obserwować.
W podtytułowej wyliczance zabrakło po tłumaczeniu obecnego w oryginale „morza” („Other Minds: The Octopus, the Sea and the Deep Origins of Consciousness”). Autor uważa, że „uprawianie filozofii polega głównie na tym, żeby złożyć coś w całość”. O ile naszej redakcyjnej koleżance zabrakło w „Innych umysłach” tego elementu podsumowującego, o tyle ja mam wrażenie, że jest nim samo spojrzenie na głowonogi oczami autora. To bardzo nieścisłe kryterium, ale wyjaśniałoby literacki błysk, z jakim Godfrey-Smith pisze o swoich podwodnych doświadczeniach.
W ostatnim zdaniu przypomina nam: „Kiedy nurkujesz w morzu, zanurzasz się w początku każdego z nas”, odwołując się w tym również do wcześniejszego stwierdzenia, że „[ostatni wspólny] przodek człowieka i ośmiornicy żył w czasie, kiedy żadne organizmy nie wyszły jeszcze na ląd, a największymi zwierzętami były prawdopodobnie gąbki i meduzy”. Wydaje mi się, że tropem, po którym może iść czytelnik spragniony klamry spinającej całość książki, może być myśl, iż oto autor wprowadza nas w fundamenty wiedzy o ewolucji umysłu, abyśmy mogli widzieć to, co on widział, w chwilach swoich spotkań z tymi tak odległymi od nas, a tak zachwycającymi kuzynami.
Przy takim ujęciu uprawnione, a wręcz naturalne, wydaje się połączenie wykładu z całkowicie subiektywnymi opisami (na przykład śmierci mątwy), podanymi z autentycznym pisarskim talentem. Nie mając choćby wycinków wiedzy, którą dysponuje autor, nie bylibyśmy w stanie docenić złożoności i – aż chciałoby się rzec – cudowności zjawisk, o których próbuje nam opowiedzieć. Podzielić się swoim zachwytem w kontakcie głowonogami, które „są zupełnie niezależnym od nas eksperymentem w ewolucji dużych mózgów” – tak, że „prawdopodobnie nigdy nie będziemy bliżej spotkania z inteligentnymi obcymi”.
Jeżeli chodzi o mnie, nie pozostało mi po tej książce nic innego, jak powrót do „Ślepowidzenia” Petera Wattsa – by spojrzeć na nie ponownie, z choć odrobinę większą wiedzą: o ewolucji, o świadomości, o grającej kolorami skórze (daltonistycznych!) głowonogów. Wydaje mi się, że o to właśnie mogło autorowi „Innych umysłów” chodzić: o próbę oddania fascynacji.
koniec
19 lipca 2019

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Marzenia skrojone na miarę
Joanna Kapica-Curzytek

3 VI 2024

„Odlecieć jak najdalej” jest powieścią obyczajową, której akcja rozgrywa się w latach 60. XX wieku. Młodzieńcze marzenia boleśnie konfrontują się tutaj z twardymi realiami Polski za żelazną kurtyną.

więcej »

Mała Esensja: Wspaniałe czasy, które warto lepiej poznać
Marcin Mroziuk

1 VI 2024

W „Od morza do morza” autorzy przedstawiają młodym czytelnikom najważniejsze wydarzenia i osiągnięcia epoki Jagiellonów. Co istotne, większość opowiadań jest na jeszcze wyższym poziomie literackim niż w pierwszym tomie cyklu „Zdarzyło się w Polsce”.

więcej »

PRL w kryminale: Geniusz prowokacji
Sebastian Chosiński

31 V 2024

Skoro nowelę „Cień” Aleksandra Ścibora-Rylskiego postanowił sfilmować Jerzy Kawalerowicz, mający już wówczas znaczącą pozycję w peerelowskiej kinematografii dzięki ekranizacji „Pamiątki z Celulozy” Igora Newerlego, musiało być w niej coś intrygującego. I rzeczywiście: ta historia, rozpięta pomiędzy wydarzeniami czasu okupacji i współczesnością (w kontekście połowy lat 50. XX wieku), zaskakuje dramatyzmem i czyhającą za każdym załomem zagadką.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Inne recenzje

Ośmiornicą być
— Joanna Kapica-Curzytek

Tegoż autora

Umieranie w śniegu
— Anna Nieznaj

Uśmiech towarzyszki Kamli
— Anna Nieznaj

Czy książki czytają ludzi? Autorzy kontra czytelnicy
— Agnieszka Hałas, Anna Nieznaj, Beatrycze Nowicka, Agnieszka ‘Achika’ Szady

Pralinka na mroczne czasy
— Anna Nieznaj

Prywatne dramaty
— Anna Nieznaj

W niewoli bóstwa i jego skrzydlatych
— Anna Nieznaj

Absolutnie uroczy dżentelmen
— Anna Nieznaj

Niewrogie przejęcie
— Anna Nieznaj

Groza na rajskich wyspach
— Anna Nieznaj

Wespół w zespół – spojrzenie zza kulis
— Anna Nieznaj

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.