 |  | 'Kobieta pułapka' |
"Kobieta pułapka" jest drugim tomem tzw. "Trylogii Nikopola", sztandarowego dzieła europejskiego mistrza komiksu - Enki Bilala.
Femme fatale
Centralną postacią komiksu jest Jill Bioskop - bladoskóra, niebieskowłosa dziennikarka o smutnym wyrazie twarzy. Bohaterka cierpi na depresję po tym, jak jej narzeczony został zamordowany w zamachu w jednej z dzielnic Londynu. W chwilach słabości dziennikarka płacze gorzkimi łzami. Ból po stracie ukochanego próbuje zagłuszyć tabletkami HLV, które podobno wymazują pamięć. Niestety jej psychiczne dolegliwości pogłębiają się. Tym bardziej, że każdy pojawiający się w jej życiu mężczyzna również zostaje uśmiercony w tajemniczych okolicznościach. Tłem wydarzeń jest powrót na Ziemię statku kosmicznego Europa I. Na jego pokładzie powraca bóg Horus. Spotkanie z Nikopolem jest więc nieuniknione.
I feel blue
Bilal stworzył w "Kobiecie pułapce" postać tragiczną. Charyzmatyczną femme fatale, która stała się jego wizytówką artystyczną. Wygląd Jill Bioskop, poza niewątpliwym wrażeniem estetycznym jakie wywołuje, można również rozumieć symbolicznie. W wielu krajach niebieski kojarzony jest ze smutkiem i rozpaczą. Zresztą nie tylko kolor włosów Jill ma znaczenie. Za namową znajomego dziennikarka bohaterka wyjeżdża do Berlina. Autonomiczne miasto otoczone jest przez imperium Czechosowietów, nad którym unosi się czerwona chmura (symbol komunizmu?). Czerwona jest również krew zabitych mężczyzn, z którymi miała styczność Jill.
 | Plansza komiksu |
Beznamiętna relacja
Głównym narratorem "Kobiety pułapki" jest Jill Bioskop. Rozgrywające się wydarzenia relacjonuje beznamiętnym tonem, używając urządzenia o nazwie "Script Walker". W komiksie są to fragmenty tekstu na czarnym tle pisane czcionką maszynową. Drugi poziom narracji to wizje Nikopola. Dzięki nim możemy obserwować powrót Horusa i morderstwa, jakich dokonuje on na swojej drodze. Pod koniec to Nikopol opowiada dziennikarce o wydarzeniach kilku dni, których ona nie pamięta. W finale ponownie Jill snuje rozważania na temat nowego rozdziału w swoim życiu. Momenty wypełniające przestrzeń pomiędzy relacjami Jill, wizjami Nikopola i ich opowieściami są pokazywane poprzez klasyczną trzecioosobową narrację.
Spoza kadru
"Kobieta pułapka" posiada jeszcze jeden, nietypowy rodzaj narracji. Jest to kartka z ukazującego się we Francji dziennika Libération, datowana na 14 października 1993 r. Dziennik jest zapisem historii. Jest to w miarę wierny i obiektywny sposób dokumentowania rzeczywistości. W przypadku "Kobiety Pułapki", dodatek w postaci "Liberation" jest uzupełnieniem, tłem wydarzeń rozgrywających się w komiksie. Zawiera on fragmenty artykułów z 2025 roku, podpisane inicjałami J.B. Są to teksty, które Jill Bioskop pisała na "Script Walkerze". Były one wysyłane w przeszłość, właśnie do roku 1993. Wrażenie niesamowitości potęguje fakt, że komiks został wydany w 1990 r. Numer Libération z 1993 r. był więc przeszłością dla głównej bohaterki "Kobiety pułapki" i przyszłością dla autora komiksu.
 | Kadr z komiksu |
Komentarz do rzeczywistości
Rzeczywistość "Kobiety pułapki" to Ziemia roku 2025r. Minęły dwa lata od wydarzeń opisanych w "Targach Nieśmiertelnych". Bilal niewiele mówi o konstrukcji świata, w którym rozgrywa się akcja komiksu. Strzępki tła poznajemy z reportaży Jill Bioskop. Pisze ona o konflikcie między mniejszości afro-pakistańską a zuben'ubijską w dzielnicy Chelsea w Londynie. Przedmiotem sporu jest handel narkotykami. Po wyjeździe do Berlina dziennikarka relacjonuje wojnę religijną w centrum miasta, zwaną popularnie "Eierkrieg". Mimo, że oba wątki nie mają większego znaczenia dla przebiegu akcji (choć oba aktywnie pojawiają się w komiksie), dają obraz pomysłowości autora. Niewykluczone, że w ten sposób Bilal chciał skomentować również własną teraźniejszość. Zabawa czasem, który pozwala na odniesienie się z dystansem do obecnej rzeczywistości, jest ulubionym wybiegiem tego twórcy.
W kierunku ekspresji
"Kobieta pułapka" jest widocznym krokiem w ewolucji graficznego stylu Bilala. Jego rysunki wciąż mozna określić mianem "statycznego realizmu". Są one nadal staranne i wysoce realistyczne. Gdzieniegdzie pojawiają się pojedyncze, nietuszowane kreski. Sprawiają one wrażenie lekkiej niestaranności lub pośpiechu. Kolory są stonowane, poza kilkoma elementami. Zarówno kreska, jak i barwy zmierzają w kierunku pełnego ekspresji i pasteli stylu "Snu potwora", pierwszego tomu kolejnej trylogii Bilala.
Fantasmagoria
"Kobieta pułapka" jest specyficznym komiksem. Podstawowa trudność w jego pełnym zrozumieniu wynika z nietypowej, wielopoziomowej narracji. Jest to dzieło, w którym przeplatają się elementy rzeczywistości z fantasmagorycznymi wizjami bohaterów. Potrzeba dużej ilości wnikliwości i bystrego oka, by właściwie ocenić kunszt Enki Bilala.
"Kobieta Pulapka" (La Femme Piege)
Scenariusz i rysunki: Enki Bilal
Tłum.: Wojciech Birek
Egmont 2002
ISBN 83-237-1304-9
Cena: 18,90 zł
Zobacz planszę ilustracyjną
|
|