nr 2 (XXXIV)
marzec 2004




powrót do indeksunastępna strona

Anna Draniewicz
Filmowa Ameryka
Życie to nie bajka, a życie w Ameryce to nie hollywoodzki film. Co prawda większość amerykańskich produkcji powstaje w głównym ośrodku przemysłu filmowego w Kalifornii, ale poza murami „makietowego” Hollywood istnieje ta prawdziwa Ameryka, w której też kręci się filmy... W części drugiej - Chicago.

Chicago
Chicago
Amerykańscy filmowcy co jakiś czas opuszczają swoje gniazda i ruszają w głąb kraju w poszukiwaniu odpowiednich plenerów. Dzięki temu wiele filmów nakręcono w znanym jako „Ziemia Lincolna” stanie Illinois i w jego stolicy – Chicago. Według Illinois Film Office od 1896 roku w stanie Illinois nakręcono ponad 1000 filmów kinowych oraz programów i filmów telewizyjnych. Pod koniec lat 90-tych w Illinois na produkcję filmową wydano 124 miliony dolarów, co zapewniło pracę ponad 25 tysiącom ludzi. W 2002 roku tych miejsc pracy było już prawie 8600, a wydatki na kinematografię sięgnęły 27 milionów dolarów.

Stolicą Illinois jest Springfield, ale wszyscy kojarzą ten stan z jego największą metropolią, Chicago. Warto tu zauważyć, że wbrew temu, co uważają niektórzy polscy anglofile, tej nazwy nie wymawia się z angielska jako „czikago”, ale z francuska – „szikago”. Te tereny bowiem dosyć długo zamieszkiwali Francuzi, dlatego też można tu spotkać wiele francusko brzmiących nazw, chociażby Rochelle, La Salle, Pontiac czy Michigan („miszigen”, a nie „miczigen”) – jezioro, nad brzegiem którego leży Chicago. W 1927 roku Frank Urson sfilmował słynny broadwayowski musical, którego tytuł przywołuje nazwę miasta. W rolę Roxie, którą 75 lat później zagrała Renée Zellwegger, wcieliła się wtedy Phyllis Haver. Velmę, którą teraz uosabia Catherine Zeta-Jones, zagrała Julia Faye, a Billy’ego Flynna, dziś kojarzonego z Richardem Gere, zagrał Robert Edeson. Natomiast współczesną ekranizację musicalu „Chicago”, kinowy przebój 2002 roku, kręcono w tańszej i ostatnio bardzo popularnej Kanadzie. Wielu Amerykanów polskiego pochodzenia mieszka na stałe właśnie w Chicago, na przykład twórcy trzech części „Matrix”, bracia Wachowscy. Dlatego często żartobliwie nazywa się je „największym polskim miastem na świecie”.

Sięgając do lamusa, czyli historii kinematografii, dowiadujemy się, że Chicago było inspiracją dla wielu zapomnianych już dzisiaj twórców i miejscem akcji ich filmów. W 1930 roku niejaki Edward F. Cline nakręcił „Wdowę z Chicago” z Alice White i Edwardem G. Robinsonem w rolach głównych. W 1937 roku powstał film „W starym Chicago” Henry’ego Kinga z Tyronem Powerem i Alice Faye, być może spokrewnioną ze wspomnianą już Julią Faye, która 10 lat wcześniej zagrała Roxie. Natomiast w 1940 roku Arthur Lubin nakręcił „Gangi Chicago”, w których zagrali Lloyd Nolan, Barton MacLane i Lola Lane. Ten tytuł kojarzy się z „Gangami Nowego Jorku” Martina Scorsese i nie wątpię, że ci aktorzy byli kiedyś niemniej znani, jak dziś Leonardo DiCaprio, Daniel Day-Lewis i Cameron Diaz.

Wracając jednak do czasów bardziej nam współczesnych, w 1973 roku powstał film „Żądło” z Robertem Redfordem i Paulem Newmanem, a w 1980 chyba najbardziej znany film kręcony w Chicago, czyli „Blues Brothers” z Danem Aykroydem i Johnem Belushi w rolach głównych, który 20 lat później doczekał się kontynuacji w postaci „Blues Brothers 2000”. Także w 1980 roku w Chicago kręcono zdjęcia do filmu „Ucieczka z Nowego Jorku”. Widocznie filmowcy znaleźli tam plenery, które bardziej pasowały do ich wyobrażenia Nowego Jorku przyszłości. Nie da się zaprzeczyć, że panorama Chicago od strony jeziora, z najwyższym na świecie budynkiem Sears Tower czy równie efektownym Hancock Building, rzeczywiście robi duże wrażenie i skojarzenie z miastem przyszłości właściwie nasuwa się samo.

Chicago
Chicago
W 1982 roku w plenerach Chicago kręcono przebój, po którym Tom Cruise zyskał sławę, czyli „Ryzykowny interes” oraz „Wakacje” z komediowej serii „W krzywym zwierciadle” z Chevy Chasem, która 6 lat później doczekała się kolejnej części o pechowych dla rodziny Griswoldów świętach Bożego Narodzenia. Kolejne lata to kolejne filmy kręcone w Chicago. W 1987 roku Brian De Palma sfilmował tam „Nietykalnych”, a John Hughes „Samochody, pociągi i samoloty” ze Stevem Martinem i Johnem Candym. W 1990 roku w mieście kręcono niektóre sceny z filmów „Kiedy Harry spotkał Sally” z Meg Ryan i Billym Crystalem oraz pierwszej części serii „Kevin sam w domu”, w 1991 „Świat Wayne’a” Penelopy Spheeris z Mikem Myersem, a w 1992 „Kevin sam w domu 2” i „Bezsenność w Seattle” z Meg Ryan i Tomem Hanksem. Rok 1993 to czas powstania filmów „Hudsucker Proxy” braci Coen, „Urodzeni mordercy” Oliviera Stone’a według scenariusza Quentina Tarantino oraz „Ścigany”, w którym uważny widz usłyszy łamaną polszczyznę, jaką posługuje się pomagająca Harrisonowi Fordowi, ściganemu przez Tommy’ego Lee Jonesa, rodzina Polaków. W 1994 roku na ulicach miasta powstał „Richie milioner” i „Ja Cię kocham, a ty śpisz” z Sandrą Bullock, a w 1995 „Lęk pierwotny” z Richardem Gerem i Edwardem Nortonem oraz „Mutant” z Mirą Sorvino.

Końcowa scena filmu „Michael” z 1996 roku, z Johnem Travoltą w roli archanioła Michała, rozgrywa się w centrum Chicago, pod wspomnianym już Sears Tower. W tym samym roku kręcono tam filmy „Kevin sam w domu 3”, „Mój chłopak się żeni” z Julią Roberts i „Reakcję łańcuchową” z Keanu Reevesem. Rok później w Chicago filmowano „Kod Merkury” z Brucem Willisem, „Negocjatora” z Samuelem L. Jacksonem i „Godzinę zemsty” z Melem Gibsonem, dwa lata później „List w butelce” z Kevinem Costnerem, a trzy lata później „Przeboje i podboje” z Johnem Cusackiem oraz „Gości w Ameryce”, remake francuskich „Gości, gości” z Jeanem Reno. W 2000 roku do długiej listy doszło jeszcze „O czym marzą kobiety” z Melem Gibsonem i Helen Hunt, a w 2001 oscarowy „Ali” z Willem Smithem, „Ocean’s Eleven – Ryzykowna gra” z Georgem Clooneyem, Bradem Pittem, Mattem Damonem i Julią Roberts oraz „Droga do Zatracenia” z Tomem Hanksem i Paulem Newmanem w rolach głównych.

Blues Brothers
Blues Brothers
Władze Chicago chwalą się swoją filmową przeszłością. Na najwyższym piętrze Sears Tower, oprócz panoramy miasta, można również obejrzeć wystawę dotyczacą jego historii. Można się tam dowiedzieć, że w 1907 roku Georgie K. Spoor i „Bronco Billy” Andersen założyli w Chicago wytwórnię filmową Essanay Studios. Przez 10 lat trwania wytwórni nakręcono tam setki filmów, między innymi wielki przebój Charliego Chaplina „Charlie włóczęga”. W ich filmach grali zapomniani już dziś aktorzy, tacy jak Gloria Swanson czy Francis X. Bushman, którzy kiedyś potrafili przyciągnąć wielką widownię do kin. Za studiem Essanay związany był także pionier filmowy Oskar Micheaux, a także Ben Hecht – autor scenariusza do „Przeminęło z wiatrem” i Frederick Marx – reżyser i producent przeboju „Hoop Dreams”. Spora część wystawy poświęcona jest filmowcom pochodzącym z Chicago i kręconym tam filmom. Na tej liście możemy znaleźć między innymi nazwiska Charltona Hestona, Warrena Beatty, Johna Belushi, Dana Aykroyda, Gary’ego Sinice, Johna Malkovicha, Daryl Hannah, Walta Disneya, Robina Williama, Boba Fosse’a, Gene’a Krupy, Kim Novak i Mike’a Nicholsa.

Równie popularne co samo miasto, są jego okolice. Takie miejscowości jak Geneva, Glenn Ellyn, Woodstock, Vernon Hills, West Dundee czy Petland w stanie Illinois nie raz przeżyły już najazd filmowców. Po nich zaś zjawiali się tak zwani „filmowi turyści”, którzy podążają śladami bohaterów swoich ulubionych filmów. Dzięki temu rozwija się tam turystyka, a mieszkańcy nieźle na tym zarabiają i wszyscy są zadowoleni. W 1986 roku w Glenn Ellyn nakręcono „Lucasa” z Winoną Ryder i Charliem Sheenem. W 1992 roku w Genevie kręcono zdjęcia do filmu „Hoffa” z Jackiem Nicholsonem i Dannym DeVito. Rok później w Woodstock powstał kultowy dla wielu Amerykanów „Dzień świstaka” z Billem Murrayem i Andie MacDowell. Do dziś kwitnie tam turystyka, gdyż mieszkańcy wszystkich stanów przyjeżdżają na uroczyste obchody Dnia Świstaka, żeby zobaczyć je na własne oczy. W 1997 roku w ogrodach Vernon Hills oraz Muzeum Cureo filmowano scenę ślubu z filmu „Mój chłopak się żeni” z Julią Roberts i Cameron Diaz.

W 2001 roku w miejscowościach West Dundee i Geneva trwały zdjęcia do filmu „Droga do Zatracenia”. Ściągały tam tłumy turystów, mających nadzieję, że uda im się zobaczyć na żywo Toma Hanksa czy Jude’a Law. W 2003 roku w miasteczku Petland, należącym do Arlington Heights Community, był plan zdjęciowy filmu „Uncle Nino”, w którym zagrali Joe Montegna i Anne Archer. Rok później Petland miało udawać Chicago w filmie „Surviving Christmas” z Benem Affleckiem i Christiną Applegate, ale pogoda zmusiła producentów do zbudowania zimowego Chicago w studiach Los Angeles. Nie na darmo w końcu Chicago nazywane jest „Wietrznym miastem”. Jak silny potrafi być tam wiatr widać choćby w filmie „Niewierna” Adriana Lyne’a z Richardem Gerem, Diane Lane i Olivierem Martinezem w rolach głównych.

Na koniec jako ciekawostkę warto wspomnieć o rosyjskim filmie z 2000 roku, którego większa część rozgrywa się właśnie w Chicago. Chodzi tu o drugą część „Brata” Alekseja Bałabanowa, „Brat 2: Misja w Chicago” ze znanymi z pierwszej części Sergiejem Bodrowem Juniorem i Wiktorem Suchorukowem w rolach głównych. Główny bohater obu filmów, Daniła Bagrow, jedzie do Chicago, żeby pomścić śmierć swojego przyjaciela. Na miejscu okazuje się, że ta jedna z największych metropolii Ameryki niewiele różni się od wielkich miast Rosji, takich jak Sankt Petersburg czy Moskwa. Daniła świetnie sobie radzi w chicagowskiej dżungli, ratując przy okazji przypadkowo napotkaną rosyjską prostytutkę. Ten film jest dowodem na to, że Chicago jest miastem wielo kulturowym, w którym w symbiozie mieszkają Amerykanie zarówno polskiego, rosyjskiego, czy też włoskiego pochodzenia.

powrót do indeksunastępna strona

74
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.