powrót do indeksunastępna strona

nr 4 (XLVI)
maj 2005

Autor
 Uczta wyobraźni
Karen Blixen ‹Uczta Babette›
W imieniu Karen Blixen zapraszam na prawdziwie duchową ucztę, „Ucztę Babette”. Pięć wyrafinowanych dań dla delikatnych podniebień, czyli zbiór opowiadań o przeznaczeniu.
Zawartość ekstraktu: 100%
‹Uczta Babette›
‹Uczta Babette›
Karen Blixen (1885-1962), chyba najbardziej znana z duńskich pisarzy XX wieku, frapuje nie tylko twórczością, ale także obfitującą w niezwykłe wydarzenia biografią. Zainspirowała ona twórców filmu „Pożegnanie z Afryką”, częściowo opartego na książce Blixen pod tym samym tytułem oraz na jej „Listach z Afryki”. Również tytułowe opowiadanie prezentowanego zbioru stało się kanwą dla obsypanego nagrodami filmu, zrealizowanego przez duńskiego reżysera Gabriela Axela (m.in. Oscar w ’87 dla najlepszego filmu zagranicznego). Sława filmu stała się prawdopodobnie przyczyną zmiany tytułu drugiego polskiego wydania „Opowieści o przeznaczeniu”.
Czarodziejskie opowieści
Patrzyłem na to i czułem, że zbliża się chwila, w której usłyszę opowieść piękną.*)
W rozpoczynającym tomik opowiadaniu „Nurek” bajarz Mira Dżama przedstawia historię pobożnego studenta Saufe. Studia nad Koranem i aniołami obudziły w nim marzenie o zbudowaniu skrzydeł, by móc wzbić się w powietrze i obcować z aniołami. Mimo szyderstw ze strony mieszkańców Szyrazu, młodzieniec po roku spędzonym wśród ptaków rozpoczął budowę skrzydeł. Gdy jego plan miał szansę się urzeczywistnić, zaniepokojeni możni Szyrazu postanowili uporać się z problemem, podsyłając wynalazcy tancerkę-anioła… Opowiadanie dopełnia druga opowieść, którą wyprosił Mira Dżama u Elnazreda, poławiacza pereł.
Wielki artysta, Mesdames, nigdy nie jest biedny.
„Uczta Babette” przenosi czytelnika do małego norweskiego miasteczka Berlevaag. Francuzka Babette, pracująca u dwóch starszych pań pomoc domowa, wygrywa główną nagrodę na loterii. Panny Marcina i Filipa powoli godzą się z myślą utraty Babette, która prosi je o pozwolenie na przygotowanie uczty…
Wśród ludzi, którzy żyją na morzu i z morza, rzeczywistość i fantazja dziwnie są splecione.
Teatralna trupa Herr Soerensena przygotowuje inscenizację „Burzy” Szekspira. Młodziutka, ledwie dwudziestoletnia, Malli ma w przedstawieniu zagrać Ariela. Sztorm, którego aktorzy doświadczają zmierzając do kolejnego miasta, zmienia bieg wydarzeń. Malli zachowuje zimną krew w czasie szalejącej burzy i niebezpieczeństwa – jak się odnajdzie w roli bohaterki, która ocaliła statek? Odpowiedź znajdziemy w opowiadaniu „Burze”.
Opowieść stanie się rzeczywistością.
Bohatera „Nieśmiertelnej Opowieści”, starego kupca herbacianego, pana Claya przyprawia o bezsenność dokuczliwa podagra. Eliszama, jego pracownik, czytuje mu w dłużące się noce księgi rachunkowe. Pewnej nocy księgi jednak się kończą, a Eliszama i pan Clay zaczynają rozmawiać o opowieściach. Kupiec postanawia urzeczywistnić pewną historię opowiadaną przez marynarzy – chce sprawić, by komuś przydarzyła się naprawdę. Czy jednak można okiełznać opowieść?
Zmieniły się rzeczy.
Pierścień z tytułu ostatniego opowiadania to ślubna obrączka włożona przez Sigismunda na palec Lovisy, na tydzień przed lipcowym porankiem, podczas którego ich poznajemy. Ich niewinna przechadzka na pastwiska (Sigismund hoduje owce) będzie miała niespodziewane konsekwencje, nic już nie będzie takie jak wcześniej.
Szeherezada Północy
Taki przydomek zyskała sobie Karen Blixen i jest on niezwykle adekwatny. Była bajarzem, snuła opowieści i to wyraźnie widać w „Uczcie Babette”. Zamiast sondować myśli i odczucia bohaterów, opisuje ich gesty, czynności. Postaci poznajemy przez historie, zdarzenia, które je dotknęły i to, jak na nie reagowały. Autorka szanuje ich wolę, nie ocenia postępowania. Według niej to przeznaczenie rządzi życiem człowieka. Jedyne, co ten może zrobić, to wyjść mu na przeciw. Kluczem do akceptacji losu jest wiara, że wszystko, co się nam przytrafia – nawet tragedie – jest konieczne i łączy się ze sobą.
Lektura „Uczty Babette” to prawdziwa przyjemność obcowania ze słowem. Historie opowiedziane są pięknym, poetyckim językiem i zachwycają plastycznymi opisami. Podobno autorka wielokrotnie poprawiała swoje teksty, dopracowując szczegóły, na które czytelnik musi zwrócić uwagę, jeśli chce dotrzeć do sedna opowieści, do ukrytej w niej tajemnicy. Powracając do opowiadań, za każdym razem można odnaleźć coś, czego nie zauważyło się wcześniej. Karen Blixen stwierdziła kiedyś, że w prawdziwej sztuce zawsze jest trochę magii – dowodem na to jest jej niemal czarodziejska proza.
*)Cytaty przed akapitami pochodzą z opowiadań.



Tytuł: Uczta Babette
Tytuł oryginalny: Anecdotes of Destiny
Autor: Karen Blixen
Tłumaczenie: Wiesław Juszczak
Wydawca: Rebis
ISBN: 83-7301-618-X
Format: 232s. 110×175mm
Cena: 12,90
Data wydania: 25 sierpnia 2004
Ekstrakt: 100%
powrót do indeksunastępna strona

59
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.