powrót do indeksunastępna strona

nr 08 (LXXX)
październik 2008

A Lema nie ma!
‹Czarnoksiężnicy z Krainy Osobliwości›, ‹Czarujące obiekty latające. Nowe opowieści ze świata fantastyki i humoru›
Dwie antologie humorystycznej fantastyki: „Czarnoksiężnicy z krainy osobliwości” i „Czarujące obiekty latające”, wydane przez firmę Prószyński i S-ka, wypełniają istotną lukę na fantastycznym rynku. Jednak byłoby lepiej, gdyby dokonać z nich dalszego wyboru i w jednym tomie zmieścić te opowiadania, które na to faktycznie zasługują.
Zawartość ekstraktu: 60%
‹Czarnoksiężnicy z Krainy Osobliwości›
‹Czarnoksiężnicy z Krainy Osobliwości›
Przybliżanie treści każdego z opowiadań nie ma tutaj sensu – wystarczy wspomnieć, że antologie łącznie zawierają 47 utworów o zróżnicowanej długości i bardzo obszernej tematyce: od przypadkowych przybyszów z przyszłości i czarodziejskich slipek po magiczne kosmetyki. Siła zbiorów powinna tkwić właśnie w tej różnorodności, a także w doborze autorów – w spisie treści spotykamy między innymi Cordwainera Smitha, Raya Bradbury’ego, Arthura C. Clarke’a czy Henry’ego Kuttnera.
Zdziwienie może budzić jednak dobór przedstawionych opowiadań, ponieważ część z nich nie ma nic wspólnego z humorystyczną fantastyką. Co bowiem śmiesznego w opowieści grozy „Władczyni domu miłości” Angeli Carter, w horrorowych „Karaluchach” Thomasa Discha czy w fantastyczno-naukowej „Strasznie wielkiej sile” Erica Russela? Te (i niektóre inne) teksty znalazły się w tym towarzystwie wyraźnie na siłę; możliwe, że jako wyraz uznania antologisty Petera Haininga dla waloru „klasyczności” ich autorów – co innego może bowiem tłumaczyć obecność niesamowitego opowiadania Mervyna Peake’a „Danse macabre” czy klasycznego SF „W mojej maszynie czasu jest wilk” Larry’ego Nivena? Od razu wyjaśniam, że są to bardzo dobre w swoich gatunkach utwory – nie jest to jednak gatunek „humorystycznej fantastyki”. Z tego oczywistego powodu nie śmieszą, a przecież takie powinno być podstawowe kryterium doboru tekstów. To samo zastrzeżenie można odnieść do co najmniej kilku innych opowiadań.
Zawartość ekstraktu: 60%
‹Czarujące obiekty latające. Nowe opowieści ze świata fantastyki i humoru›
‹Czarujące obiekty latające. Nowe opowieści ze świata fantastyki i humoru›
Widoczne jest także skoncentrowanie się na starszych tekstach oraz ograniczenie językowe antologii. Brak Lema i choćby wyimka z jego „Bajek robotów” jest zrozumiały (choć nieusprawiedliwiony), jednak już nieobecność Gaimana jest bardziej tajemnicza – wszak zbiór „Dym i lustra” ukazał się w 1988 roku, a zawarta w nim „Rycerskość” zdaje się spełniać kryteria antologii w sposób wręcz wzorcowy.
Na szczęście w zbiorach można znaleźć także, autentycznie śmieszne, fantastyczne perełki, takie jak „Samicę gatunku” Johna Wyndhama, „Wrednego” Fredrica Browna czy „Gnurry wyleźli z dhewna” Reginalda Bretnora. Nie zawodzi Robert Sheckley, Harry Harrison czy Piers Anthony. Oczywiście poczucie humoru jest najbardziej subiektywnym elementem gustu, dlatego czytelnikom mogą spodobać się zupełnie inne opowiadania.
Wydaje się zatem, że lepszym pomysłem byłaby, dokonana przez polskiego wydawcę, dalsza selekcja gatunkowa i uzupełnienie oraz uaktualnienie zbioru pod kątem polskiego czytelnika AD 2008. Taki tom byłby prawdziwym kompendium humorystycznej fantastyki, zaś omawiane antologie są jedynie połowicznym sukcesem – stąd niska ocena.
PS. Warto zaznaczyć, że pierwsza z omawianych antologii ukazała się już raz w Polsce w roku 1999, nakładem wydawnictwa Zysk i Ska, pod tytułem „Czarnoksiężnicy z Dziwacznego Grodu”. Zawarte w niej utwory były tłumaczone przez innych niż Maciejka Mazan tłumaczy, w tym przez Piotra W. Cholewę, Mirosława P. Jabłońskiego czy Jolantę Kozak.



Tytuł: Czarnoksiężnicy z Krainy Osobliwości
Tytuł oryginalny: The Wizards of Odd
Przekład: Maciejka Mazan
Redakcja: Peter Haining
ISBN: 978-83-7469-542-8
Format: 320s. 142×202mm
Cena: 29,90
Data wydania: 24 lipca 2007
Ekstrakt: 60%

Tytuł: Czarujące obiekty latające. Nowe opowieści ze świata fantastyki i humoru
Tytuł oryginalny: The Flying Sorcerers: More Comic Tales of Fantasy
Redakcja: Peter Haining
ISBN: 978-83-7469-805-4
Format: 304s. 142×202mm
Cena: 29,—
Data wydania: 17 lipca 2008
Ekstrakt: 60%
powrót do indeksunastępna strona

73
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.