powrót do indeksunastępna strona

nr 02 (LXXXIV)
marzec 2009

Autor
Biblioteka kinomana: Mistrz wielu epok
Rafał Syska ‹Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana›
„Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana” Rafała Syski to pierwsza polska i jedyna na świecie książka analizująca wszystkie filmy reżysera. Autor nie tylko kompleksowo opisuje twórczość Altmana, ale wplatając przykłady dzieł innych twórców, pokazuje, że duch niepokornego mistrza nie pozwolił się zamknąć tylko w jego filmach. Przesiąknął całe kino.
Zawartość ekstraktu: 80%
‹Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana›
‹Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana›
Robert Altman całe życie unikał ram. Ram filmowego gatunku, Hollywoodu, trendów rządzących daną epoką w kinie. W ciągu trwającej pół wieku kariery przewinął się przez kilka rozdziałów historii filmu. Zaczynał w latach walki Hollywood z telewizją, a zmarł w dobie „Matriksa”. Zostawił po sobie blisko czterdzieści filmów kinowych, osiem produkcji telewizyjnych i kilkadziesiąt odcinków rozmaitych seriali. Choć jego filmografia nie grzeszy gładkością, arcydzieło nie postępuje za arcydziełem, reżyser pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń twórców. Jego filmy odcisnęły piętno na Paulu Thomasie Andersonie, Toddzie Solondzu, Alanie Rudolphie ale i na Michaelu Haneke oraz Agnes Jaoui.
Altman doczekał się kilku książek na swój temat, ale żadna z nich nie jest pozycją wyczerpującą. „Jumping Off the Cliff” Patricka McGilliana obszernie relacjonuje życie mistrza, ale kończy opis na latach 80., prawie dwadzieścia lat przed jego śmiercią. Analityczna książka Roberta T. Selfa „Robert Altman’s Subliminal Reality” traktuje twórczość reżysera wybiórczo, podobnie jak „Robert Altman Interviews” Davida Sterritta. Helen Keyssar w swojej pracy „Robert Altman’s America” wzięła na warsztat jedynie te prace filmowca, które pasowały do tematu jej wywodu.
Rafał Syska podejmuje się trudnego zadania kompleksowego opisania dorobku reżysera. Trudnego, bo część produkcji z różnorodnej filmografii Altmana niełatwo gładko skatalogować. Wytyczenie porządku w takiej książce stanowiło nie lada wyzwanie, autorowi natomiast udaje się z niego wybrnąć z logiką i gracją, których zabrakło choćby podobnej publikacji o Stanleyu Kubricku autorstwa Piotra Kletowskiego. Przy tym obchodzi się bez naciągania poszczególnych filmów do postawionych tez. Sysce udaje się również trudna sztuka opisywania mniej znanych filmów Altmana, o których czyta się z nie mniejszym zainteresowaniem niż o tych powszechnie dostępnych. A nawet więcej – czytając o „Zdrowiu”, „O.C. i Stiggs” czy o „Owym chłodnym dniu w parku”, czytelnik aż będzie się zwijał z chęci ich obejrzenia.
„Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana” imponuje rozmachem. W tej książce jest po prostu wszystko. Szczegóły z życia reżysera, historia powstawania jego filmów i prac na planie, opis kontekstów kulturowych. Badania nad środkami filmowymi używanymi przez twórcę, przenikliwe analizy wszystkich arcydzieł i porażek, produkcji znanych i mniej znanych, klap i sukcesów Altmana. Skrupulatność i filmoznawcza dyscyplina idą tu jednak w parze ze szczerą pasją i niekrytą fascynacją autora postacią Altmana, które przesiąkają cały tom. „Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana” opowiada o fenomenie legendy kina, jednocześnie nie kończąc się patetycznym przekonaniem, że ów fenomen został przez nami całkowicie odkryty. Syska wyczerpująco kreśli portret wybitności reżysera, ale bez absolutnego przeświadczenia, że jego geniusz wynikał tylko z umiejętności rysowania na ekranie mikrospołeczności, posługiwania się polifoniczną narracją i ironicznej krytyki Ameryki. Fenomen to w końcu coś, czego nie da się całkowicie prześwietlić, jasno zdefiniować, opisać słowami. Coś nienamacalnego. I najistotniejsze w „Zachować dystans”, jest to, że przy swej kompleksowości i dogłębności, tę najważniejszą tajemnicę wyjątkowości reżysera pozostawia w pełni niedopowiedzianą.



Tytuł: Zachować dystans. Filmowy świat Roberta Altmana
Wydawca: RABID
ISBN: 9788360236369
Format: 648s.
Cena: 50,-
Data wydania: 2008
Ekstrakt: 80%
powrót do indeksunastępna strona

70
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.