Akcja filmu opartego na książce J.M. Coetzee rozgrywa się w latach 90. i opisuje schyłek panowania białych w RPA. Wraz ze zniesieniem apartheidu czarni dają upust swojej złości i frustracji nagromadzonej przez wieki niewolnictwa i poniżenia. Transformację tę reżyser Steve Jacobs opisuje oczami białego profesora uniwersytetu w Kapsztadzie, który musi się zmierzyć nie tylko ze zmianami społecznymi, ale również z własnymi słabościami.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
David Lurie (w tej roli świetny John Malkovich), wykładający poezje romantyczną, starzejący się profesor uniwersytecki, nawiązuje romans z czarną studentką. Kiedy skandal wychodzi na jaw (dziewczyna oskarża go o molestowanie), Lurie zostaje zmuszony do rezygnacji ze stanowiska i decyduje się na dobrowolne „zesłanie”. Schronieniem okazuje się farma jego córki Lucy, położona w odległym rolniczym regionie East Cape. Wkrótce córka zostaje zgwałcona przez trzech czarnych mężczyzn. Oboje wyniszczeni emocjonalnie i niemogący znaleźć odpowiedzi na pytanie „dlaczego?”, próbują żyć, zmagając się ze sobą i swoją „hańbą”... Trzeba przyznać, że film jest bardzo wierną ekranizacją powieści. Sam autor przez długi czas odmawiał zresztą przekazania praw do ekranizacji. Jacobsowi prawdopodobnie udało się przekonać autora głównie dzięki temu, że film, podobnie jak książkowy oryginał, kładzie nacisk na pokazanie politycznego i społecznego cynizmu, którym podszyte są stosunki międzyludzkie kraju zmagającego się ze swoją apartheidowską przeszłością. Reżyser, tak jak Coetzee, odmalowuje obraz „nowej”, globalizującej się Afryki Południowej, cały czas „wiercąc” w drażniącym temacie pseudomoralności. Pokazując całą sytuację z perspektywy głównego bohatera - człowieka, który sam zmaga się ze swoimi słabościami - reżyser unika przy tym moralizatorstwa, niejako przypadkowo obnażając nie tylko „hańbę” jednostkowego życia profesora Lurie, ale też mechanizmy, które sprawiły, że brytyjska autokratyczność i rasizm dały początek bezprawiu, przemocy i społecznej anarchii. Szczególnie niepokojąca jest w tym kontekście inwazja brutalnego miejskiego chaosu (symbolizowana przez gwałt na córce Luriego), która wkracza do sielskiej krainy East Cape. „Hańba” jest filmem zawierającym wszystkie elementy, jakie powinny się znaleźć w dobrej adaptacji - interesująca historia upadku i klęski odchodzącego w przeszłość głównego bohatera splata się z niezwykle istotnymi przemyśleniami na temat konfliktu pokoleń, ras i płci. Wszystkiego dopełniają doskonałe lokalizacje i zdjęcia autorstwa Steve’a Arnolda. Zdecydowanie warto.
Tytuł: Hańba Tytuł oryginalny: Disgrace Rok produkcji: 2007 Kraj produkcji: Australia, RPA Data premiery: 22 maja 2009 Czas projekcji: 120 min. Gatunek: dramat Ekstrakt: 90% |