Nagrodzona Pulitzerem pierwsza pełnoprawna powieść Junota Díaza to oryginalna historia krótkiego i niezwykłego żywota dominikańskiego nerda – opisana z humorem i dystansem, zanurzona w urokliwym klimacie karaibskiej wyspy.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Zgodnie z tytułem powieść Díaza przedstawia losy młodego Dominikańczyka zamieszkałego w USA, nazwanego (na cześć Oscara Wilde’a) Oscarem Wao. Choć jest on centralną postacią całej opowieści, narracja prowadzona jest kilkutorowo, dzięki czemu poznajemy innych członków jego rodziny. Motywem spajającym całość tej niewielkiej rodzinnej sagi jest klątwa fukú, której brzemię obciąża kolejne pokolenia, komplikując ich życia w często dość nieoczekiwany sposób. Tłem wydarzeń jest przede wszystkim rodzinny kraj Oscara - Dominikana z okresu rządów dyktatora Rafaela Trujillo, wyjątkowo bezwzględnego i okrutnego (nawet jak na standard tyranów) wieloletniego prezydenta wyspy, ukazanego naturalnie w specyficznym stylu łączącym groteskę i absurd z prawdziwie przerażającym skutkiem. Najciekawszym zabiegiem jaki zastosował w „Krótkim i niezwykłym żywocie Oscara Wao” Díaz jest przemieszanie lokalnych wątków dominikańskich ze światem amerykańskiej popkultury. Młody Oscar jest beznadziejnie zakochany w fantastyce, po części z powodów eskapistycznych – brak szczęścia w miłości (niemożność sprawdzenia się w roli dominikańskiego macho) wynagradza sobie pasją do pulpowej literatury, klasyki fantastyki filmowej czy amerykańskich komiksów. Narracja prowadzona z perspektywy Oscara wręcz ugina się pod ciężarem niezliczonych cytatów i odwołań; nieszczęśliwy Dominikańczyk snuje plany pisania wielotomowych sag fantasy, a wszelkie spotykające go w życiu przykrości stara się przełożyć na znany sobie – i działający terapeutycznie – język fantastyki. Wbrew podejrzeniom, nie składa się to jedynie na proste i mało odkrywcze równanie: fantastyka = ucieczka od rzeczywistości. W postawie samego autora (w prawdziwym życiu wielkiego miłośnika tego gatunku) widać szczerą chęć zaprzęgnięcia popkulturowych smaczków w opowieść o pozornie odmiennym świecie. Poza wszystkim, z pewnością sprawiło mu to ogromną radość – trudno sobie wyobrazić, żeby było inaczej, kiedy Oscar dzieli się swoją licealną obsesją filmową: oglądanym po wielokroć „Zardozem”. Takie połączenie wpływa zresztą pozytywnie na odbiór książki - przyjemność z lektury jest tym większa, że skąpanie dominikańskiego świata w sosie kultury popularnej nieco przybliża nam nieprzystające do końca realia. Oscar pozostaje osamotniony w swojej pasji, rodzina traktuje go jak niegroźnego, bujającego w obłokach dziwaka. Jego życie jest tragiczne z jednego powodu: pomimo usilnych starań, nie jest w stanie znaleźć sobie dziewczyny, co jest o tyle niecodzienne, że – jak tłumaczy mu zresztą jeden z przyjaciół – nie powinno to być najmniejszym problemem dla pełnokrwistego Dominikańczyka. Na jego drodze staje co prawda kilka potencjalnych partnerek, m.in. towarzyszka-fantastka czy starzejąca się prostytutka, każda próba nawiązania bliższego kontaktu kończy się jednak fiaskiem. Pech Oscara zdaje się wynikać z przekleństwa fukú, mieszającego w biografiach całej jego rodziny, niestrudzenie poszukującej zafa – zbawczego kontrzaklęcia, które pozwoli w końcu wyzwolić się z wieloletniego ciągu nieszczęść. Książkę czyta się z dużym smakiem, jak również z niesłabnącym podziwem dla pracy tłumacza. Díaz pisze specyficznym językiem, w oryginale mieszając angielski z hiszpańskim; jest to proza miejscami wulgarna, dosadna, świetnie oddająca duszny klimat Dominikany. Tłumacz sprostał trudnemu zadaniu zachowania unikalności frazy autora, decydując się na tłumaczenie na marginesie hiszpańskich wtrętów. Warto dodać, że sam Díaz wzbogacił swoją opowieść licznymi przypisami, w bezpośrednim i nierzadko humorystycznym stylu wyjaśniając kontekst co egzotyczniejszych (dla zachodniego czytelnika) porównań bądź przywoływanych postaci z historii Dominikany. „Krótki i niezwykły żywot Oscara Wao” to niezwykle świeża i zaskakująca powieść, w pełni zasługująca nie tylko na otrzymane nagrody oraz aprobatę krytyków, ale, co ważniejsze, na sympatię czytelników.
Tytuł: Krótki i niezwykły żywot Oscara Wao Tytuł oryginalny: The Brief Wondrous Life of Oscar Wao ISBN: 978-83-240-1192-6 Format: 272s. 140×205mm; oprawa twarda Cena: 34,90 Data wydania: 18 maja 2009 Ekstrakt: 90% |