powrót do indeksunastępna strona

nr 09 (CI)
listopad 2010

Celuloidowe mijanie się z farbą
Banksy ‹Wyjście przez sklep z pamiątkami›
„Wyjście przez sklep z pamiątkami” to filmowe przedłużenie prowokacyjnej twórczości niejakiego Banksy’ego - ojca chrzestnego street-artu. Podobnie do jego dzieł i instalacji, tak i w mockumentalnym debiucie jedni zobaczą tylko paskudny bazgroł, podczas gdy inni prawdziwą i nieortodoksyjną sztukę.
Zawarto¶ć ekstraktu: 90%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Tajemniczy Banksy to człowiek-legenda. Grafficiarz ukrywający prawdziwą tożsamość pod kapturem i pseudonimem jest obecnie jednym z najbardziej rozchwytywanych współczesnych artystów. Street-art to bowiem już nie tylko niechlujne malowidła na okolicznych murach, ale popularny nurt, który z otwartymi ramionami przyjmują czołowe galerie i artystyczne salony. Jego prace na aukcjach sprzedają się w rekordowych sumach a każdy szanujący się kolekcjoner nie może pominąć Banksy’ego w swoich zbiorach.
„Wyjście przez sklep z pamiątkami” w pierwszej części podąża za losami Thierry’ego Guetty - zafascynowanego sztuką ulicy filmowca-amatora. Owy fragment to dość tradycyjna dokumentacja najważniejszych postaci street-artu, ich wielopłaszczyznowej twórczości, inspiracji i warsztatu pracy. Na szczęście to tylko zasłona dymna. Film bowiem zmienia perspektywę gdy Guetta namawiany przez Banksy’ego sam bierze się za sztukę i z obserwatora zza kamery staje się główną postacią filmu.
Poznawszy jego wcześniejsze niewprawne i amatorskie poczynania z filmowym obiektywem, można się domyślać, że Thierry nigdy nie będzie prawdziwym artystą. Dlatego Guetta alias Mr.Brainwash w ujęciu Banksy’ego to typowy przykład artysty-samozwańca, grafomana uzurpującego sobie prawo do uprawiania sztuki popularnej bez większego przygotowania. Jest kimś na wzór sprytnego kopisty podglądającego i wykorzystującego style innych dla własnego wzbogacenia i popularności. Jego twórczość ma wiele ze zwykłego szablonu. Wykonanego profesjonalnie, ale nieoryginalnego. Powstające pod jego okiem dzieła to komercyjny produkt, łatwo dostępny dla każdego kto tylko chce wejść z koszykiem do jego supermarketu sztuki dla mas. Zgodnie z oczekiwaniami Banksy stawia Guettę w jawnej opozycji do prawdziwych magików sprayu, szukających i szlifujących latami swój styl i artystyczną dojrzałość. W przeciwieństwie do niego nie tworzących na skalę przemysłową i nie zatrudniających sztabu ludzi, którzy przygotowują i firmują pseudo street-artową markę na sprzedaż.
Wyreżyserowany dokument nie jest jednak tylko otwartą krytyką i prztyczkiem w nos dla szczwanego konkurenta po fachu. Artysta ewidentnie manipuluje materiałem, Guettą i samą, chwilami dość nieprawdopodobną historią. Szybko więc rodzi się pytanie, czy całość nie jest zwyczajnym żartem Banksy’ego. Dobrze skrojoną i dokładnie zaplanowaną zgrywą na współczesnych sprzedajnych artystów i bezkrytycznie podziwiające je masy. Czymś w rodzaju przestrogi, iż nawet w szeroko pojmowanej kulturze popularnej jest wyraźna różnica między prawdziwą sztuką a jedynie kopistyczną mistyfikacją. „Wyjście przez sklep z pamiątkami” bowiem na tle sfałszowania miliona funtów, prowokacyjnego graffiti na murze granicznym w Palestynie czy przemyceniu własnych obrazów do Brittish Gallery, wydaje się być kolejnym dziełem Banksy’ego pasującym w odważnej estetyce do reszty. Kto wie czy nie nawet najbardziej ekstrawaganckim i daleko idącym. Świadomym praniu mózgu w którym biorą udział wszyscy ci, którzy z łatwością łykają haczyk dokumentalnego gatunku i z góry biorą go za pewnik.
W mockumentalnej stylistyce „Wyjściu przez sklep z pamiątki” zdecydowanie bliżej do Zelenkowego „Roku diabla”(gdzie sprytnie wpleciono fakty do fikcyjnej fabuły) niż np. do „Czeskiego snu” (gdzie zgrywa już od początku była oczywista). Przede wszystkim jednak film Banksy’ego to kwintesencja samego street-artu – przewartościowania i manipulowania rzeczywistości w taki sposób by zyskała nowe, rzucające się w oczy, ale paradoksalnie na swój sposób wiarygodne znaczenie.



Tytuł: Wyjście przez sklep z pamiątkami
Tytuł oryginalny: Exit Through the Gift Shop
Reżyseria: Banksy
Rok produkcji: 2010
Kraj produkcji: USA, Wielka Brytania
Dystrybutor (kino): Gutek Film
Data premiery: 12 listopada 2010
Czas projekcji: 87 min.
WWW: Strona
Gatunek: dokumentalny, komedia
Wyszukaj w: Skąpiec.pl
Ekstrakt: 90%
powrót do indeksunastępna strona

140
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.