powrót do indeksunastępna strona

nr 09 (CI)
listopad 2010

Tajemnica portretu
Oscar Wilde ‹Portret Doriana Graya›
Jedyna powieść w dorobku pisarskim Oscara Wilde’a, wydana w kwietniu 1891 roku, od razu spotkała się z falą krytyki. Umieszczone w książce, prawie niezauważalne w pierwszej chwili, podteksty homoseksualne, a także niebudząca wątpliwości afirmacja hedonizmu wstrząsały angielskimi dziennikarzami.
Zawarto¶ć ekstraktu: 80%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Sam pisarz zapewne był świadomy zgorszenia, jakie utwór może wywołać w „przyzwoitym” wiktoriańskim środowisku. Przeczuwał, że Anglicy nie zrozumieją jego swobodnego stylu, przypominającego kunszt francuskich pisarzy. W celu odparcia krytyki, a także lepszego odbioru dzieła umieścił w swej książce przedmowę, stanowiąca zbiór aforyzmów dotyczących sztuki i roli artysty. Co zatem tak oburzyło purytańskie społeczeństwo schyłku dziewiętnastowiecznej Anglii?
Oto młody, przystojny mężczyzna, tytułowy Dorian Gray, zostaje uwieczniony na płótnie przez swojego przyjaciela, artystę Bazylego Hallwarda. W pracowni malarskiej młodzieniec poznaje także lorda Henryka Wottona. Obaj są sobą oczarowani: starszy Henryk – pięknem i urokiem młodzieńca, zaś Doriana w swoim nowym znajomym fascynuje życiowa mądrość oraz nonszalancki styl bycia. Nie mniej zachwyceni są powstałym obrazem; sam portretowany bez namysłu deklaruje, że oddałby wszystko za to, aby pozostać młodym, a jego wiek odmalowywał się na portrecie. Słowa, wówczas nieważkie, zaciążyły na całym życiu Doriana – stały się klątwą rzuconą na samego siebie.
Pozornie prosta fabuła skrywa reguły rządzące światem, egzystencjalne prawdy o życiu, człowieku i sztuce. Paraboliczność powieści pozwala na rozmaite interpretacje dzieła. W przedmowie utworu Wilde pisze: „W rzeczywistości sztuka odzwierciedla widza, nie życie”. Dlatego też każdy w Dorianie Grayu odnajdzie coś z siebie i dla siebie. On sam zaś staje się przestrogą przed zbytnim przywiązywaniem uwagi do rzeczy tak powierzchownych jak wygląd oraz absolutnym, bezkrytycznym zapatrzeniu w drugą osobę i uleganiu jej zgubnemu wpływowi. Powieść ukazuje proces nakręcania machiny zła, która nie zatrzymuje się wcale, a jeśli już, to z wielkim hukiem. Niewątpliwie stanowi też ciekawe studium degeneracji człowieka, a właściwie różnych postaw ludzkich prowadzących do samozagłady. I chociaż historie trzech głównych postaci kończą się w inny sposób, to każda pokazuje zgubny wpływ niezłomnej wiary w swoje ideały.
Całość co rusz zadziwia olśniewającym stylem, paradoksami i interesującymi aforyzmami. Prowadzona żwawo narracja nie pozwala oderwać się od powieści – nie znajdziemy tutaj ani jednej nudniejszej strony, którą chcielibyśmy pominąć. Autor doskonale „namalował” także portrety psychologiczne postaci – bohaterowie nie rażą sztucznością, przez co na wiarygodności zyskuje cała opowieść. Wraz z rozwojem akcji obserwujemy proces dorastania i demoralizowania Doriana. Czytając powieść, ma się wrażenie, że „nic nie mogło być inaczej”1).
Warto zauważyć, że wznowienie książki Oscara Wilde’a przez wydawnictwo W.A.B. jest ściśle związane z wejściem z początkiem października do kin wersji filmowej „Doriana Graya” w reżyserii Olivera Parkera. Wszystkim jednak, którzy zamierzają wybrać się na seans albo obejrzeć późniejsze DVD, a nie mieli jeszcze przyjemności przeczytać powieści, polecam najpierw sięgnąć po pierwowzór, bo bez wątpienia przetrwał on ponadstuletnią próbę czasu.
Recenzja nadesłana na konkurs „Esensji”.
1) „Nic nie mogło być inaczej” to tytuł listów O. Wilde. Zob. „Nic nie mogło być inaczej. Listy Oskara Wilde’a”, przeł. i oprac. D. Piestrzyńska, Warszawa 2005.



Tytuł: Portret Doriana Graya
Tytuł oryginalny: The Picture of Dorian Gray
Przekład: Maria Feldmanowa
Wydawca: W.A.B.
ISBN: 978-83-7414-880-1
Format: 298s. 135×195mm; oprawa twarda
Cena: 39,90
Data wydania: 29 września 2010
Wyszukaj w
:
Ekstrakt: 80%
powrót do indeksunastępna strona

82
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.