powrót; do indeksunastwpna strona

nr 04 (CVI)
maj 2011

Kronika czasów postmodernizmu
Hanif Kureishi ‹Powiem ci jak kochać›
Na pozór to powieść dosyć przeciętna. Ale dzieje się w niej dużo więcej, niż można byłoby się spodziewać. Na uwagę zasługuje przede wszystkim jej bogaty i pełen szczegółów kontekst historyczny i społeczny. Mamy także ciekawie postawione pytanie: jak daleko człowiek może uciec od demonów swojej przeszłości? Jak długo będzie w nim tkwiło poczucie winy?
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Jamal, refleksyjny psychoanalityk, zmaga się z kryzysem wieku średniego. Mieszka sam po rozwodzie z żoną, ale utrzymuje kontakt z synem Rafim. Pracuje, chodzi na imprezy, ale ciągle tkwi w przeszłości, naznaczonej na zawsze utraconą miłością do Ajity. Żyje w stanie zawieszenia. Próbuje nadać życiu sens, patrząc na świat przez pryzmat Freuda i innych psychoanalityków. Próbuje uciec od siebie i swoich problemów w stronę „zabawy totalnej”, nie stroniąc od narkotyków i perwersyjnego seksu. Opisy tych eksperymentów zajmują w książce stosunkowo sporo miejsca.
Powieść Hanifa Kureishi zawiera wiele elementów autobiograficznych. Jamal, jak sam autor, jest pochodzenia pakistańskiego. Ciekawe są ramy czasowe akcji powieści, toczącej się w dwóch perspektywach: w latach 70-tych ubiegłego wieku (to czasy triumfu rządów Margaret Thatcher) oraz współcześnie. Powieść kończy się - symbolicznie - w lecie 2005 roku, w chwili zamachów terrorystycznych w Londynie. I wtedy, i obecnie aktualne jest pytanie, jak to jest być w Wielkiej Brytanii osobą pochodzenia pakistańskiego. „Wyraz ›Pakistańczyk‹ stał się obelgą”, pisał Hanif Kureishi kilkanaście lat temu w autobiograficznym eseju o latach swojej młodości. Brytyjczycy postrzegali Pakistańczyków jako „brudnych, niedouczonych i niewartych miana człowieka.” Rasizm przybierał na sile. Nie jest zatem przypadkiem, że pakistańscy imigranci w powieści „Powiem ci jak kochać” są ukazani jako ludzie obyci, majętni i wykształceni, choć nie zawsze potrafiący znaleźć w życiu właściwe miejsce (tak jak Miriam, siostra Jamala). Można tę książkę odczytać w psychoanalityczny sposób jako próbę terapii, dążenie do przezwyciężenia przeżywanego przez autora kryzysu tożsamości oraz próbę wewnętrznego pogodzenia się i wyjścia z zagubienia spowodowanego życiem pomiędzy dwiema dalekimi od siebie kulturami: brytyjską i pakistańską.
Na te problemy nakłada się także dramat człowieka, który zmaga się z cieniami swojej przeszłości. Jamal został wcześniej uwikłany w tragiczne wydarzenie, wywołujące u niego – uzasadnione bądź nie - poczucie winy. Koło się zamyka i widmo przeszłości znów daje znać o sobie. Dramat potęgowany jest jeszcze przez uczucie utraty nadziei i zagubienia we współczesnym świecie, w którym nie brak pokus. Jamal, niczym współczesny „everyman” błądzi w labiryncie perwersyjnego seksu w pół-legalnych barach, klubach, w świecie artystycznej bohemy (bawi się nawet na imprezie u Micka Jaggera!) próbując odzyskać dawno utraconą miłość. Kureishi kreśli tutaj frapujący psychologiczny portret bohatera, który przekracza granice hedonizmu, dociera nawet do kresu swojej wewnętrznej wolności, ale któremu o przeszłości nie udaje mu się zapomnieć. Czy ponowne spotkanie z Ajitą wyzwoli go z tego uwikłania?
Można właściwie powiedzieć, że współczesna warstwa powieści to właściwie nic innego, jak kronika czasów postmodernizmu. Zaletą pisarstwa Hanifa Kureishi jest przenikliwość i ostrość widzenia, umożliwiająca zdiagnozowanie i zdefiniowanie niemal wszystkich zagrożeń współczesności, z którymi styka się każdy człowiek. Pod tym względem „Powiem ci jak kochać” przypomina klasyczny podręcznik socjologii. Można tę powieść nawet rozłożyć na szereg powiązanych ze sobą przypowieści o kryzysie kultury wysokiej, dominacji popkultury, kryzysie rodziny, wykluczeniu społecznym, imigracji, problemach etniczności, religii i homoseksualizmie. Jak w obliczu tych zagrożeń zachować normalność? Autor odpowiada przewrotnie: „w normalności nie ma nic normalnego: normalność jest uszlachetnieniem zwykłego szaleństwa.”



Tytuł: Powiem ci jak kochać
Tytuł oryginalny: Something to Tell You
Wydawca: Albatros – Andrzej Kuryłowicz
ISBN: 978-83-7659-146-9
Format: 472s.
Data wydania: 18 marca 2011
Wyszukaj w
:
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

69
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.