powrót; do indeksunastwpna strona

nr 10 (CXXII)
grudzień 2012

Reszta jest biografią
Alan Hollinghurst ‹Obce dziecko›
Kolejna powieść Hollinghursta ukazuje się aż siedem lat po „Linii piękna” za którą autorowi przyznano w 2004 roku nagrodę Bookera. „Obce dziecko” było również do niej nominowane. I to jak najbardziej zasłużenie, bo przyjemność czytania tej książki jest wielka, a jej walory literackie i intelektualne nie budzą wątpliwości.
ZawartoB;k ekstraktu: 90%
‹Obce dziecko›
‹Obce dziecko›
Ta powieść z pewnością przypadnie do gustu wielbicielom tradycyjnych brytyjskich klimatów w literaturze: rzecz rozgrywa się w środowisku intelektualistów, w bogatych wnętrzach rezydencji usytuowanych z dala od wszelkiego zgiełku. Znajdziemy tu wszystko to, co uważamy za kwintesencję „starej, dobrej Anglii”. W „Obcym dziecku”, nawiązującym do najlepszych tradycji angielskiej powieści, można odnaleźć echa twórczości Evelyna Waugh, Edwarda M. Forstera czy Iris Murdoch. Nie będzie chyba przesadą powiedzieć, że ta książka oprze się upływowi czasu i przejdzie do kanonu klasyki – o ile jeszcze coś takiego będzie w przyszłości istniało.
Akcja powieści rozpoczyna się mniej więcej sto lat temu, gdy Cecil Valance, doskonale zapowiadający się poeta, przyjeżdża z wizytą na weekend do swojego przyjaciela ze studiów George’a. Pobyt inspiruje go do napisania wiersza powszechnie znanego później w całym kraju. Cecil wywiera wielkie wrażenie na Daphne, szesnastoletniej siostrze George’a. Wszystko wskazuje na to, że wpisany przez niego na pamiątkę do sztambucha wiersz dedykowany jest jej.
Jesteśmy tu świadkami narodzin pewnej legendy, która wpłynie później na losy i życie innych ludzi. Kilka lat później Cecil ginie w I wojnie światowej – i nagle to, co dotyczy jego osoby zamienia się w materiał badawczy, który należy zebrać i zinterpretować. Hollinghurst wspaniale nakreślił te, zwykle trudno uchwytne, fazy tworzenia się legendy, nadając im kształt podobny do kręgów rozchodzących się po wodzie. Najpierw daje nam szansę osobistego poznania Cecila. Później – w książce pojawiają się sceny, gdy rozmawiają o nim niedługo po jego śmierci jego najbliżsi krewni i znajomi. Upływają dziesiątki lat – i oto Cecil pojawia się we wspomnieniach tych samych osób, ale jest to już zupełnie inne spojrzenie wstecz. Do ich wspomnień, dzielonych z osobami, które go nie znały, wkradają się okruchy przemilczeń i zwyczajnej ludzkiej niepamięci.
Niechęć do rozmówców, nastrój w danym dniu, a nawet wyrachowana kalkulacja – właściwie tylko to decyduje o tym, co usłyszą ci, którzy uparcie dążą do odtworzenia obrazu sławnego poety i ustalenia, „jaki był naprawdę”. O tym decyduje także to, co udaje się ocalić ze źródeł pisanych, z których przecież tak wiele ginie. Hollinghurst każe się zastanowić, czy każda biografia jest tylko kreacją, a jej prawda leży zupełnie godzie indziej i zawiera się w tym, co nie ujrzało światła dziennego? Jakie są granice między biografią a legendą?
Ważnym bohaterem „Obcego dziecka” jest też czas. Dzięki wielkiej erudycji i pisarskiej wrażliwości autora powiodło się jego ambitne zamierzenie, aby pokazać, jak na przestrzeni stu lat zmienia się społeczeństwo, jego kultura i obyczaje. Dawna, surowa obyczajowo, klasowa Anglia odchodzi w przeszłość, nastają nowe czasy. Te zmiany widać także na przykładzie miłości homoseksualnej: w czasach Cecila Vance’a to temat tabu, a w roku 2008, gdy kończy się powieść – jest to (przynajmniej w Wielkiej Brytanii) coś, co nie wzbudza już właściwie żadnej sensacji.
Swoją konstrukcją „Obce dziecko” przypomina nieco powieść „Lata” Virginii Woolf, gdzie impresje z różnych lat składają się na obraz toczącego się życia, od epizodu do epizodu. Nie ma płynnej chronologicznej ciągłości, bohaterów książki spotykamy na różnych etapach ich życia, w nowych rolach i w nowym otoczeniu. Niemal każda strona powieści daje nam niezwykłą okazję do refleksji nad upływającym czasem i zmieniającej się z biegiem lat postaci świata. Czas nieubłaganie biegnie do przodu, teraźniejszość szybko staje się przeszłością. Blakną listy i zapisy w dziennikach, odchodzą ludzie, a wspomnienia zacierają się w pamięci.
Podczas czytania książki długo zastanawiałam się, dlaczego nosi taki tytuł. Aż pod koniec nadeszło wyjaśnienie, wzmocnione jeszcze symboliczną, końcową sceną. Czas mija, wiele rzeczy odchodzi w przeszłość, ale w życiu ludzi pozostają tajemnice nie do zgłębienia. To z nich składa się prawdziwe życie. Reszta jest biografią.



Tytuł: Obce dziecko
Tytuł oryginalny: The Stranger’s Child
Data wydania: 19 września 2012
Wydawca: Muza
ISBN: 978-83-7758-194-0
Format: 616s. 155×235mm
Cena: 49,99
Gatunek: obyczajowa
Wyszukaj w: Matras.pl
Wyszukaj w: Empik.com
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Ekstrakt: 90%
powrót; do indeksunastwpna strona

29
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.