Michael Swanwick sprawnie łączy magię z technologią, bawi się schematami doskonale znanymi czytelnikom fantastyki, po mistrzowsku kreuje niezwykły świat, ponury i piękny zarazem. Zbiorcze wydanie „Córki żelaznego smoka” i „Smoków Babel” to świetna pozycja w serii „Uczta wyobraźni” Maga.  |  | ‹Córka żelaznego smoka. Smoki Babel›
|
Michael Swanwick zaprasza czytelników do świata tworzonego w oparciu o mity i baśnie, lecz nie o ich ugrzecznione wersje, serwowane dzieciom. Kto zapoznał się z dowolną mitologią czy sięgnął po oryginalnego Czerwonego Kapturka, wie że ukazywana w nich rzeczywistość bywała ponura, najeżona przemocą i erotyzmem. Tak jest i w uniwersum „Córki żelaznego smoka” i „Smoków Babel”, bogatym, plastycznym, z jednej strony pełnym barw i piękna, elfów oszałamiających urodą, ślicznych driad, z drugiej posiadającego mroczne oblicze: ofiary składane bóstwom, zmuszanie dzieci do niemalże niewolniczej pracy, szarość egzystencji w fabrykach, walkę o bogactwo i wpływy. Autor doskonale pokazuje dualizm tego niesamowitego świata, objawiający się na wielu płaszczyznach – bo także w splataniu się magii i technologii oraz elementów typowych dla baśni (chłopcy-wilki, leśne stworzenia mieszkające w dziuplach, rytuały) z okruchami współczesnego nam świata (chociażby centra handlowe, w których jednak apaszki są zabezpieczane przed kradzieżą za pomocą zaklęć). Jane, główna bohaterka „Córki żelaznego smoka” jest odmieńcem, dzieckiem porwanym z Ziemi i umieszczonym w jednej z fabryk produkujących smoki. (Warto podkreślić, że i tu Swanwick kreuje oryginalną wizję: jego smoki są bytami sztucznymi, posiadającymi jednak świadomość, inteligencję oraz charaktery – zazwyczaj wyjątkowo paskudne). Los Jane splata się z losem uszkodzonego, na wpół oszalałego smoka. Wraz z nim dziewczynka ucieka z fabryki, by przekonać się, że egzystencja poza jej murami choć lepsza od tej, jaką poznała do tej pory, również jest trudna, pełna niebezpieczeństw i okrucieństwa. Także życie Willa, bohatera „Smoków Babel”, zmienia się przez zniszczonego smoka, chłopak podobnie jak Jane zostaje wyrwany ze znanego sobie środowiska. O ile jednak dziewczynka sama dokonała wyboru i pragnęła ucieczki, o tyle Willowi nie dano większego wyboru. W fabułach obu utworów (wielowątkowych i sprawnie poprowadzonych, dodajmy) można więc dostrzec pewne podobieństwa, autora jednak trudno byłoby oskarżać o wtórność. Zarówno Jane, jak i Will odbywają swego rodzaju podróż, co staje się doskonałą okazją do zaprezentowania ogromu stworzonego przez Swanwicka uniwersum – bohaterowie trafiają do różnorodnych miejsc, których opisy pobudzają wyobraźnię, a w każdym z nich spotykają odmienne osoby. Kreacja drugo i trzecioplanowych postaci stanowi zresztą kolejny mocny punkt powieści. Są nie tylko ciekawe, wiarygodnie przedstawione, nierzadko wielowymiarowe, ale również zróżnicowane. Przez karty książki przewijają się dzieci pracujące w fabryce, nadzorca, dziewczyna, która w zamian za rok dostatku i sławy dobrowolnie zgłosiła się do zostania złożoną w ofierze, uczniowie szkoły, wyrachowane elfy, nauczyciel o smutnej przeszłości, kobieta oddająca pamięć w zamian za wieczne dzieciństwo i wielu innych, a każdy jest bohaterem na swój sposób oryginalnym, posiadającym historię, cechy charakteru, specyficzny sposób zachowania czy mówienia. Szkoda, że na tym tle sama Jane wypada nieco blado – dość ciężko obdarzyć ją sympatią, często bywa wręcz irytująca. Intrygujący jest także motyw przeznaczenia, fatum ciążącego nad istotami z tego magicznego świata. Poczucie nieuchronności, wciąż powracające byty, więzi, których nie można zerwać, przenoszące się nawet poza śmierć, ciągła powtarzalność. Rola bogów, domagających się ofiar (wątki wiklinowej królowej oraz przygotowań do dziesięciny to jedne z najlepszych w „Córce żelaznego smoka”). To wszystko wpisuje się doskonale w atmosferę „Córki”. W tym miejscu warto dodać, że klimat „Smoków Babel” jest inny niż ten w pierwszym utworze – trochę mniej mroczny, zawierający więcej baśniowych akcentów, lżejszy. W ostatecznym rozrachunku w mojej opinii lepiej wypada „Córka żelaznego smoka”, posiadająca spójniejszą fabułę („Smoki Babel” to właściwie bardziej zbiór opowiadań), specyficzny klimat i ciekawsze elementy świata (oba utwory osadzone są wprawdzie w tym samym uniwersum, ale bohaterowie żyją w zupełnie innych warunkach – być może wynika to stąd, że Swanwick nie od początku planował takie rozwiązanie).
Tytuł: Córka żelaznego smoka. Smoki Babel Tytuł oryginalny: The Iron Dragon’s Daughter. The Dragons of Babel Data wydania: 26 października 2012 ISBN: 978-83-7480-270-3 Format: 720s. 135×205mm; oprawa twarda Cena: 55,– Gatunek: fantastyka Ekstrakt: 70% |