powrót; do indeksunastwpna strona

nr 02 (CXXIV)
marzec 2013

Żelazny karzeł i jego drużyna
Wojciech Mann ‹Kroniki wariata z kraju i ze świata›
Na przełomie lat 80. I 90., o ile ktoś nie miał pomysłu na ciekawsze spędzenie sobotniego wieczoru niż w domu, słuchał radia. Oczywiście – Programu Trzeciego. Zaczynał około godziny 20, a kończył… o 22? Nie – koniec Listy Przebojów nie zamykał wieczornych atrakcji. Potem było przecież „Nie tylko dla orłów”.
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Dla precyzji – mniej więcej raz na dwa tygodnie, przeplatane, o ile dobrze pamiętam, Studiem 202, czyli również znakomitym wówczas kabaretem Elita, któremu teksty pisał jeszcze dziś nieodżałowany Andrzej Waligórski. Obydwa radiowe kabarety nie miały nic wspólnego z dzisiejszą produkcją, którą co sobotę możemy oglądać na telewizyjnej dwójce – miały klasę i były śmieszne. „Studio 202” dotykało nieco naszej współczesności, lubiło jednak przede wszystkim inspiracje literackie. „Nie tylko dla orłów”, program autorstwa Wojciecha Manna i Grzegorza Wasowskiego, z gościnnym udziałem innych artystów (m.in. Beaty Michniewicz, Alicji Resich-Modlińskiej, Moniki Olejnik, Jerzego Kordowicza) to już czysty humor absurdu. Większość zna zapewne telewizyjne programy Wojciecha Manna i Krzysztofa Materny „Mądrej głowie” i „Za chwilę dalszy ciąg programu” – „Nie tylko dla orłów” było kabaretowym krokiem dalej, najlepszym wcieleniem humoru spod tego znaku.
Ten przydługi wstęp jest niezbędny, by zrozumieć, czym właściwie są „Kroniki wariata z kraju i ze świata”. Wydana pod koniec zeszłego roku przez wydawnictwo Znak książka prezentuje część materiałów z „Nie tylko dla orłów” – konkretnie zapewne tych, do których kwestia praw była wyjaśniona – napisanych (choć niekoniecznie wygłaszanych podczas programu) przez samego Wojciecha Manna. Wśród tekstów znajdziemy kilkanaście odcinków „Klechd sezonowych” (czyli opowieści o Żelaznym Karle imieniem Wasyl), szereg odcinków „Doradztwa intymnego” (czyli porad nieocenionego Gandalfa – niekoniecznie mającego cokolwiek wspólnego ze znanym czarodziejem), „Pamiętniki doktora Wyciora” (czyli polska telenowela szpitalna, niewątpliwie prekursorska wobec „Dr. House’a”), powiązane z nimi „Spostrzeżenia pana Henia”, a także porady magistra Czupurnego i sceny z życia rodziny Koźlików. A wszystko to ilustrowane zdjęciami Tomka Sikory.
Nie znajdziemy w tych tekstach żadnej błyskotliwej analizy współczesności (ani dzisiejszej, ani tej sprzed dwóch dekad), nie znajdziemy aluzji do celebrytów, polityków i kogokolwiek jeszcze. I zapewne dlatego ten humor nadal broni się doskonale. To czysty absurd, humor przecież niegdyś tak bardzo w Polsce popularny (twórczość Tuwima i Słonimskiego, „Kabaret Starszych Panów”), obecnie w naszym kraju zupełnie nie uprawiany. Niby każdy odcinek opiera się na sprawdzonym schemacie – Karzeł Wasyl w pewnego rodzaju parodii dobranocki ze zwierzętami w rolach głównych będzie miał dylematy, podejmie brutalną próbę ich rozwiązania, co skończy się dla niego raczej dramatycznie, Gandalf będzie słabo ukrywał swe preferencje, doktor Wycior zachwyci niekompetencją, inż Koźlik rzuci światło na rodzinne problemy – ale za każdym razem śmieszy to dokładnie tak samo. Niewątpliwa w tym zasługa językowej sprawności Wojciecha Manna, połączeniu żartów opartych na parodii, humorze sytuacyjnym z dowcipem słownym. Jedyny problem książeczki jest identyczny z problemem programu radiowego. Tak jak wówczas godzina audycji kończyła się zadziwiająco szybko, tak i tu sto pięćdziesiąt stron lektury mija błyskawicznie i pozostawia apetyt na więcej. Może kiedyś?
Zdaję sobie sprawę, że odbiór „Kronik wariata z kraju i ze świata” musi zależeć od tego, jak czytelnik odbiera tego rodzaju humor, impregnowani na absurd zapewne uznają książeczkę za nudną i nieśmieszną. Cóż, ja uwielbiam.



Tytuł: Kroniki wariata z kraju i ze świata
Data wydania: 5 listopada 2012
Wydawca: Znak
ISBN: 978-83-240-2200-7
Format: 160s. 140×205mm; oprawa twarda
Cena: 29,90
Gatunek: humor
Wyszukaj w: Matras.pl
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

53
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.