powrót; do indeksunastwpna strona

nr 10 (CXXXII)
grudzień 2013

Autor
Drugi Rzym
Judith Herrin ‹Bizancjum›
Przeszło tysiącletnia historia imperium bizantyjskiego jest przez wielu historyków traktowana po macoszemu, a osiągnięcia Wschodniego Cesarstwa Rzymskiego w wielu przypadkach nie są należycie doceniane. W „Bizancjum” Judith Herrin broni pozycji należnej temu państwu w historii, rozprawiając się z narosłymi wokół niego mitami i prowadząc nas przez jego dzieje w niezwykle ciekawy i przystępny sposób.
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
‹Bizancjum›
‹Bizancjum›
Dzieje Bizancjum wiążą się nieodmiennie z losami jego stolicy, Konstantynopola. Wybudowany na miejscu greckiej kolonii Byzantion przez cesarza Konstantyna Wielkiego, miasto została oficjalnie zainaugurowane w roku 330, po sześciu latach prac budowlanych. Było to miejsce, które dla całego Cesarstwa Wschodniorzymskiego stanowiło centrum świata, znakomicie położone na przecięciu licznych szlaków handlowych ze wschodu na zachód i z północy na południe, silnie ufortyfikowane, zamieszkane przez ludzi różnych kultur, narodowości i wyznań. Od momentu swojego założenia (z niewielką przerwą w trzynastym wieku) aż do swojego ostatecznego upadku Konstantynopol pozostawał niezdobyty, opierając się wszelkim zakusom Persów, Arabów, Turków, Słowian czy Bułgarów.
Herrin nie ogranicza się do suchego przedstawienia faktów i historii politycznej. Oczywiście informacje o tym także znajdziemy w kilku rozdziałach (głównie na początku, kiedy możemy zapoznać się z ogólnym rysem). Niemniej jednak sedno książki stanowi unikatowa analiza co ciekawszych elementów całego Bizancjum związanych z kulturą, sztuką czy społeczeństwem. Te pojedyncze rozdziały, uszeregowane zgodnie z chronologią, można do pewnego stopnia uznać za osobne eseje poświęcone rozmaitym detalom związanym z dziejami Wschodniego Cesarstwa. Nie są jednak one zupełnie od siebie oderwane i tworzą ciekawą, niezwykle złożoną całość.
Za przykład niech posłuży wspomniany już trzynastowieczny epizod upadku Konstantynopola. Nie zostajemy wrzuceni w wydarzenia towarzyszące czwartej krucjacie bez wcześniejszego przygotowania, bowiem informacje o apelach Bizancjum o pomoc ze strony zachodniego chrześcijaństwa pojawiają się już we wcześniejszych rozdziałach. Natomiast samo zdobycie miasta przez krzyżowców nie stanowi przyczynku do omówienia dziejów krótkotrwałego Cesarstwa Łacińskiego (istniejącego w latach 1204-1261), ale raczej do przyjrzenia się kilku centrom władzy bizantyjskiej, które przetrwały ten podbój. To właśnie w trzech niezależnych państwach – Cesarstwie Nicejskim, Despotacie Epiru i Cesarstwie Trapezuntu – zachowało się wystarczająco wiele tradycji bizantyjskiej, by po kilkudziesięciu latach Bizantyjczycy byli w stanie odbić swoją stolicę z rąk łacinników i przez kolejne dwa wieki utrzymywać swoją niezależność.
O ile jednak wydarzenia sprzed okresu krucjat zostały opisane dość dokładnie wraz z przeróżnymi smaczkami (takimi jak rola eunuchów, ikonoklazm czy rozwój hezychazmu i szczególna rola pełniona przez Górę Athos), nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że rozdziały opisujące stopniowy zmierzch i końcowy upadek Bizancjum zostały potraktowane o wiele bardziej pobieżnie. Wszak sama część czwarta książki („Oblicza Bizancjum”) zajmuje zaledwie siedemdziesiąt stron. Być może to efekt indywidualnego zainteresowania samej autorki dziejami wcześniejszymi lub też próba pokazania nam, że to, co wydarzyło się w wieku trzynastym, czternastym i piętnastym nie dorównywało wydarzeniom wcześniejszych stuleci.
Co przesądza o jakości książki to profesjonalne podejście Herrin, jej doskonała znajomość tematu i zdolność do poruszania się wśród rozmaitych wydarzeń i postaci przeszło tysiącletniej historii Bizancjum. Mimo nagromadzenia informacji bardzo rzadko można poczuć się zagubionym w natłoku szczegółów. Niektóre z nich stanowią główną oś całych rozdziałów, inne dodawane są zupełnie mimochodem, dla nadania całości pełniejszego kształtu. Zadbano o profesjonalne wydanie, w którym znajdziemy zarówno kolorowe zdjęcia bizantyjskich ruin, jak i swobodnie potraktowane przypisy (odpowiadające popularnonaukowej formie książki), niezbędny indeks, kalendarium, mapy oraz, last but not least, bibliografię książek dostępnych w języku polskim.



Tytuł: Bizancjum
Data wydania: 8 września 2009
Przekład: Norbert Radomski
Wydawca: Rebis
ISBN: 978-83-7510-227-7
Format: 452s. 150×225mm; oprawa twarda
Cena: 53,90
Gatunek: historyczna, non-fiction
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

73
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.