powrót; do indeksunastwpna strona

nr 2 (CXXXIV)
marzec 2014

East Side Story: Trup w szafie
Nosir Saidow ‹Zwierciadło bez odbicia›
Przed tygodniem gościliśmy na Kaukazie, dzisiaj natomiast wybieramy się na wycieczkę do Azji Środkowej. Stamtąd bowiem przybył na ubiegłoroczny festiwal „Sputnik” film Nosir(dżon)a Saidowa „Zwierciadło bez odbicia” – dramat psychologiczny, który tak naprawdę mógłby powstać w każdym kraju i na każdym kontynencie. W Polsce na podobny temat mógłby jednak wpaść chyba tylko Krzysztof Kieślowski.
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Kolejny z grupy filmów pokazanych na „Sputniku” w ramach sekcji „Sąsiedzi”, na którą złożyły się obrazy nakręcone w dzisiaj już niepodległych dawnych kaukaskich i środkowoazjatyckich republikach Związku Radzieckiego. Przed tygodniem przyglądaliśmy się bliżej ormiańskiej „Granicy”, dzisiaj wyprawiamy się jeszcze dalej na wschód – za Morze Kaspijskie, do Tadżykistanu. Stamtąd pochodzi reżyser Nosir(dżon) Saidow, autor „Zwierciadła bez odbicia”. Urodził się on w Duszanbe w 1966 roku i jest absolwentem Tadżyckiego Państwowego Instytutu Sztuki. Fachu uczył się w Rosji, w latach 90. ubiegłego wieku pracował jako drugi reżyser przy kilku mniej znaczących produkcjach rosyjskich, aby potem na stałe wrócić do ojczyzny i zająć się realizacją programów telewizyjnych i wideoklipów. W 2012 roku został natomiast dyrektor studia „Tadżykfilm”. Jako samodzielny twórca zadebiutował trzy lata wcześniej dramatem obyczajowym „Prawdziwa północ”, „Zwierciadło bez odbicia” to jego drugie dzieło. Film po raz pierwszy pokazany został na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w południowokoreańskim Pusan, do kin w Tadżykistanie trafił zaś we wrześniu ubiegłego roku.
Historia opowiedziana przez Nosira Saidowa (na podstawie scenariusza Bachtijora Karimowa) rozgrywa się w stolicy kraju Duszanbe, a jej bohaterem jest młody mężczyzna Romisz Safarow. Jest on sierotą, którego wychowała ulica, a któremu próbuje pomóc wyjść na prostą pani Dilrabo, pracownica zagranicznej organizacji społecznej. Nie jest to jednak wcale takie proste – wokół chłopaka wciąż bowiem kręcą się starzy kumple, bandyci z blokowiska, dla których istnieje tylko jedno źródło zarobku – napady z bronią w ręku. Romisz chciałby z tym zerwać, tego samego pragnie zresztą podkochująca się w nim, mieszkająca po sąsiedzku Sharofat. I chociaż w podobnych przypadkach miłość już wielokrotnie działała cuda, tym razem wcale tak być nie musi. Przyjaciele przestępcy to nie jedyny problem Safarowa, poważniejszym jest jego stan zdrowia, a mówiąc konkretniej: wada serca, która w każdej chwili może doprowadzić do śmierci. Jeśli chce żyć, powinien jak najszybciej przejść operację. Pytanie tylko: skąd wziąć organ do przeszczepu? A jeżeli nawet takowy się znajdzie, dlaczego powinien dostać go Romisz?
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Równolegle do wątku Safarowa reżyser przedstawia historię jego, jak można sądzić, rówieśnika – Shahzoda. To chłopak ulepiony z zupełnie innej gliny. Mieszka z ojcem (matka zmarła bowiem wiele lat temu, gdy jeszcze był mały), dla którego jest oczkiem w głowie, studiuje, planuje ślub z Sitorą. Niestety, pewnej nocy w przejściu podziemnym trafia na sfrustrowanego Romisza, dochodzi pomiędzy nimi do sprzeczki, która kończy się tragedią – nie panujący nad emocjami Safarow wyjmuje broń i strzela do Shahzoda, ten zaś, ciężko ranny, trafia do szpitala, gdzie umiera. Jego ojciec, Anwar, naciskany przez lekarzy, zgadza się, aby organy syna oddać do transplantacji. Nie trzeba być Albertem Einsteinem, aby odgadnąć, że serce zabitego młodzieńca zostanie przeszczepione Romiszowi. Doszedłszy do siebie w trakcie rekonwalescencji, postanawia zmienić swoje życie, zerwać z niechlubną przeszłością; uważa też, że ma moralny dług wobec rodziny mężczyzny, dzięki któremu wrócił do normalnego funkcjonowania. Tego samego pragnie zresztą ojciec Shahzoda; Anwar wynajmuje nawet prywatnego detektywa, który ma odpowiedzieć mu na pytanie: W czyjej klatce piersiowej bije teraz serce jego syna?
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Drogi Romisza i Anwara w końcu się przecinają. Zdruzgotany śmiercią jedynego syna mężczyzna zaczyna teraz przenosić swoje uczucia na Safarowa, któremu na dodatek coraz bliższa staje się także Sitora. A to z kolei nie jest w smak zazdrosnej Sharofat. Aż nadto tu min, na które mogą nastąpić główni bohaterowie, by ostatecznie nie doszło do dramatycznego przesilenia. Nosir Saidow bardzo umiejętnie posłużył się postacią Romisza, aby stworzyć odwieczną opowieść o „zbrodni i karze”, winie i odkupieniu, o zbłąkanej duszy, która pragnie przeżyć katharsis, by odrodzić się na nowo. Życiowe? I tak, i nie. Można się bowiem zastanawiać, ile osób w rzeczywistości miałoby tyle szczęścia, co Safarow, spotykając na swojej drodze ludzi pokroju Dilrabo, Anwara i – co nabiera dodatkowej symboliki – Shahzoda. Ale nawet jeśli te zaskakujące zbiegi okoliczności będą nas nieco razić, nie zmienia to faktu, że tadżycki reżyser wykorzystał je bardzo umiejętnie, czerpiąc tyle z klasyki kina (wschodnio)europejskiego (wspomniany już Krzysztof Kieślowski), co azjatyckiego (zwłaszcza zaś irańskiego).
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Romisz to postać tragiczna, ale nie przegrana – jego przemiana, jeśli okaże się uczciwa, ma szansę przywrócić go społeczeństwu. Inna sprawa, że pod wpływem sytuacji, jest on gotów ponieść wszelkie konsekwencje i spłacić wszystkie rachunki, aby nowe życie zacząć bez konieczności upychania trupów po szafach. „Zwierciadło bez odbicia” to, bez dwóch zdań, jeden z ciekawszych filmów, które w ubiegłym roku dotarły do naszego kraju z odległych i egzotycznych krain. Niekiedy trochę naiwny, ale – co najistotniejsze – wiarygodny psychologicznie.



Tytuł: Zwierciadło bez odbicia
Tytuł oryginalny: Оинаи бечило
Reżyseria: Nosir Saidow
Scenariusz: Bachtijor Karimow
Rok produkcji: 2013
Kraj produkcji: Tadżykistan
Czas trwania: 91 min
Gatunek: dramat, psychologiczny
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w: Skąpiec.pl
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

98
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.