Jak co kwartał, Stopklatka i Esensja wybrały najlepsze filmy spośród tych, które premierę miały w polskich kinach w przeciągu ostatnich trzech miesięcy. W naszym zestawieniu nie brakuje zaskoczeń.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
1. „Locke” reż. Steven Knight Z jakiegoś powodu (może za małe pieniądze na promocję – cały budżet produkcji to ponoć około dwóch milionów dolarów) o „Locke′u” jest bardzo cicho. Film gościł w Wenecji, Londynie i na Camerimage. Przemykał ukradkiem obok festiwalowych pewniaków. Zdobył British Independent Film Award za scenariusz i nominacje do tej nagrody za najlepszą rolę i montaż (Justine Wright). Szkoda, bo wart jest uwagi. Brak wybuchów i fajerwerków Knight rekompensuje historią, w którą można uwierzyć, o wiele inteligentniejszą i bardziej logiczną niż w przypadku wielu blockbusterowych sensacji, sprawnie i pomysłowo zbudowaną narracją, bohaterem z krwi i kości, i z aktorem, z którym można by pokonać niejedną autostradę.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
2. „Rękopisy nie płoną” reż. Mohammad Rasoulof Nieczęsto się zdarza, aby w napisach początkowych bądź końcowych filmu nie umieszczono – poza scenarzystą i reżyserem – nazwisk odtwórców głównych ról i członków ekipy technicznej. Pod tym względem irańskie „Rękopisy nie płoną” są na pewno ewenementem na skalę światową. Staje się to jednak całkowicie zrozumiałe po obejrzeniu dzieła Mohammada Rasoulofa, które jest bezpardonowym artystycznym uderzeniem w reżim polityczny ajatollahów. Choć Rasoulof zrealizował swój film w ojczyźnie, zrobił to w podziemiu; dlatego – w przeciwieństwie do wielu innych twórców irańskich, starających się, mimo krytycznego spojrzenia na rzeczywistość, funkcjonować w obrębie oficjalnej kinematografii (jak chociażby Asghar Farhadi, Mohsen Makhmalbaf czy Abbas Kiarostami) – nie musiał podejmować gry z cenzurą, zastanawiając się, co mu „puszczą”, a czego pokazać nie pozwolą. W efekcie nakręcił jeden z najbardziej wstrząsających dramatów politycznych XXI wieku – film tyleż niepokojący, co szokujący.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
3. „X-Men: Przeszłość, która nadejdzie” reż. Bryan Singer X-Men: Przeszłość, która nadejdzie” jawi się całościowo jako idealne wcielenie kina rozrywkowego. Nie do końca broniąc się co prawda od strony logicznej, poza tym jest wyjątkowo dobrze skrojoną filmową rozrywką, bardzo dobrze wykorzystując potencjał głównych i doskonale balansując między akcją, patosem i humorem. Co będzie dalej? Jak wykorzystany zostanie potencjał obu ekip (bo jednak nic nie wskazuje, że ta wcześniejsza ma zostać odesłana w niebyt)? Na pewno warto czekać, by się o tym przekonać. „X-Men: Apocalypse” zapowiadany jest na rok 2016.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
4. „Tom” reż. Xavier Dolan „Tom” stanowi żonglerkę filmowymi gatunkami i cytatami. Młody reżyser podkrada od najlepszych; film otwiera francuska wersja znanej z „Afery Thomasa Crowna” piosenki „The Windmills of Your Mind”, gołym okiem widać nawiązania do eleganckich melodramatów Douglasa Sirka i do Hitchcocka (scena w polu kukurydzy przywodzi na myśl „Północ-północny zachód”, a bombastyczna muzyka Gabriela Yareda sporo zawdzięcza Bernardowi Herrmannowi). Liczne nawiązania nie składają się może na jednolitą całość, ale też nie przeszkadzają. Jak trafnie zauważył kiedyś Sirk, siła formy melodramatycznej zależy od tego, jak wiele pyłu przy drodze jest w stanie wzbić przechodząca nią opowieść. Zgodnie z tym założeniem „Tom” to film, który wydaje się w zamierzony sposób przesadzony. Muzyka jest trochę za głośna, aktorzy grają trochę zbyt teatralnie, nawet sama historia wydaje się trochę naciągana, jeśli jednak oswoimy się z tą konwencją możemy się na „Tomie” całkiem dobrze bawić. Jak można choć trochę nie polubić filmu, w którym bohaterowie tańczą tango w stodole, a wyrazem uczuć jest pragnienie kupienia drugiej osobie automatycznej dojarki?  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
5. „O krok od sławy” reż. Morgan Neville Oscarowy „O krok od sławy” to zaiste piękny hołd dla wokalistek obdarzonych niezwykłym talentem, które nie zaistniały w masowej świadomości w wyniku braku szczęścia, siły przebicia, niekiedy nawet otwartej niechęci do blichtru czy gry według cudzych reguł. Większość artystek ukazanych w filmie oczywiście marzyło o wielkiej karierze i otarło się o nią; były płyty, wyprzedane koncerty, nagrody Grammy. A chwilę potem niespodziewanie milczące telefony i brutalna degradacja z pozycji gwiazdy do statusu sprzątaczki lub nauczycielki hiszpańskiego. Ale jest też tu na przykład bodaj najbardziej inspirująca historia Lisy Fischer, która śmiało mogłaby być diwą na miarę Whitney Houston, ale WOLAŁA zostać głównym głosem wspierającym Stonesów, którą to funkcję pełni od ′89. Wolała tylne szeregi w ekipie gigantów rocka niż pierwsze miejsca popowych list przebojów, bo właśnie obcowanie z geniuszem Micka i spółki dawało jej i wciąż daje, jak twierdzi, prawdziwe spełnienie. Co prawda Morgan Neville, podobnie jak wcześniej Malik Bendjelloul w „Sugar Manie”, nieco tu koloryzuje „pod tezę”, ale i tak – też jak w przypadku historii Rodrigueza – mamy do czynienia z wybitnym dokumentem subiektywnym.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
6. „Szukając Vivian Meier” reż. John Maloof, Charlie Siskel Kim była Vivian Maier? Przez całe życie skromną, obowiązkową nianią pracującą dla zamożnych rodzin. Pięć lat od jej śmierci zalicza się ją do grona najważniejszych współczesnych fotografów portretujących przez lata Nowy Jork. „Szukając Vivian Maier" jest kroniką młodego odkrywcy, choć to zapis podwójnej drogi – do nieznajomej, odległej postaci, która staje się nam bliska, niemal droga; i do siebie. To hołd dla wcześniej nieodkrytego talentu artystki, choć równie ważny jest jej zawiły życiorys i trudny charakter. Specjalnie nie zdradzam szczegółów, poznawanie kolejnych sekretów jest bezcennym przeżyciem, z uchwyconych na kliszy małych i wielkich momentów rysuje się wnikliwy portret niejednoznacznej kobiety; choć tu też jest tak jak z jej zdjęciami, ciąg dalszy dopisuje już ktoś inny, ciąg dalszy biegnie ponad czasem, poza kadrem.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
7. „Oh, Boy” reż. Jan Ole Gerster Charakter debiutanckiego filmu Jana Olego Gerstera idealnie oddaje już sam jego tytuł. „Oh Boy” brzmi jak westchnienie – z jednej strony trochę lekceważące, z drugiej zdradzające zniecierpliwienie i rozczarowanie osobą, pod której adresem jest kierowane. Na taką właśnie reakcję otoczenia zasługuje bowiem główny bohater dzieła – Niko Fisher, trzydziestolatek, którego rozwój emocjonalny zatrzymał się na poziomie ucznia szkoły średniej.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
8. „Mandarynki” reż. Zaza Urushadze Można film Uruszadzego potraktować jako antywojenny moralitet, a w postaci Iva widzieć inkarnację któregoś z biblijnych mędrców. Taka interpretacja nie byłaby daleka od prawdy. Gruziński reżyser stara się jednak nie nadawać swemu dziełu zbyt patetycznego charakteru. Potrafi też powściągnąć naturalne w takim przypadku – vide temat – skłonności do opowiedzenia się po jednej ze stron konfliktu. Tym bardziej że mogłoby się to dla niego zakończyć oskarżeniami o brak obiektywizmu. Zapewne właśnie z tego powodu reżyser (i scenarzysta w jednym) całą dramatyczną opowieść przedstawia z trzeciego punktu widzenia, „wcielając” się w neutralnych Estończyków, którzy wbrew sobie zostają wrzuceni w sam środek Piekła. Dzięki takiemu zabiegowi Uruszadze jest w stanie wyważyć racje historyczne, przy jednoczesnym uniknięciu pokusy emocjonalnego uwikłania. Podobne historie w życiu się zdarzają i rzadko kiedy kończą happy endem. Nie ma go też – bo zwyczajnie być nie ma prawa – w „Mandarynkach”. Dramatyczny finał pozwala natomiast autorowi przytoczyć odwieczną prawdę, z którą w zasadzie nikt nie powinien polemizować – że dana ziemia należy do tych, którzy w niej spoczywają.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
9. „Mundial. Gra o wszystko” reż. Michał Bielawski Kolejny dokument, którego nie wolno przegapić, to „Mundial. Gra o wszystko” Michała Bielawskiego, rzecz o tym, jak MŚ ′82 były rozgrywane zarówno przez piłkarzy, jak i władze epoki stanu wojennego, manipulujące przekazem medialnym czy szantażujące internowanych działaczy Solidarności groźbą odebrania telewizorów na czas mistrzostw. Film operuje typową dla futbolu retoryką wojenną (mecz to bitwa, koszulka zdobyta od zawodnika ZSRR to skalp etc.), ale tym razem nie chodzi o kultywowanie maczyzmu, tylko wpisanie się w dyskurs rozliczeniowy, wciąż gorejący, co pokazały właśnie emocje wywołane pogrzebem Jaruzelskiego. Przy czym Bielawski nie jest zainteresowany ani demonizowaniem PRL-u, ani tak dziś modną płytką nostalgią; wyciąga z lamusa krzepiącą historię „zwycięskiego remisu”, ale poddaje w wątpliwość jej rzeczywisty wpływ na morale Polaków. W efekcie ten „Mundial”, również dzięki ciekawej formie (przestrzenne zdjęcia, animacje, kroniki wideo po cyfrowej obróbce), śledzi się z zaangażowaniem godnym najlepszych rozgrywek, ale już o końcowy komentarz, mimo obecności Dariusza Szpakowskiego na ekranie, każdy widz musi postarać się sam.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
10. „Camille Claudel, 1915” reż. Bruno Dumont „Camille Claudel 1915” to jeden dzień z życia głośnej rzeźbiarki przełomu XIX i XX stulecia. Dzień, który spędza już w przytułku dla umysłowo chorych, w którym umieściła ją dwa lata wcześniej rodzina po serii paranoicznych zachowań. Ośrodek ma – zwłaszcza jak na owe czasy – dosyć wysoki standard. Nie ma tu mrocznych cel, wiązania pasami, są zakonnice, które opiekują się pensjonariuszami, spacery, gotowania własnych potraw, a nawet próby amatorskiego teatrzyku. Nie zmienia to jednak faktu, że wizja pobytu w takim miejscu jest i tak wyjątkowo przerażająca. Claudel, która ma dość łagodną formę psychozy, otoczona jest przez ludzi o bardzo silnych zaburzeniach psychicznych (do tych ról, co wiele osób wytykało jako moralnie dwuznaczne, Dumont zatrudnił autentycznych umysłowo chorych) i wraz z bohaterką mamy wrażenie, że w takim towarzystwie choroba może się jedynie rozwijać. Camille czeka na przyjazd brata, którego wizycie poświęcona jest druga połowa filmu. Poznajemy go jako religijnego fanatyka, który zachowania siostry tłumaczy w pewnym stopniu opętaniem i daleki jest od myśli, by uwolnić ją z tego przerażającego miejsca. Dumont najpierw w szczegółach pokazuje życie w przytułku, następnie budzi nadzieję na odmianę losu bohaterki, by w ostatniej scenie spuentować film informacją, że Camille Claudel w ośrodku pozostała do końca swojego życia, przez kolejne 28 lat, co działa na odbiorcę nie słabiej niż zakończenie niejednego horroru.
Tytuł: Locke Data premiery: 11 kwietnia 2014 Rok produkcji: 2013 Kraj produkcji: USA, Wielka Brytania Czas trwania: 85 min Gatunek: dramat, thriller
Tytuł: Rękopisy nie płoną Tytuł oryginalny: دستنوشتهها نمیسوزند [Dast-Neveshtehaa Nemisoozand] Data premiery: 27 czerwca 2014 Rok produkcji: 2013 Kraj produkcji: Iran Czas trwania: 125 min Gatunek: dramat
Tytuł: X-Men: Przeszłość, która nadejdzie Tytuł oryginalny: X-Men: Days of Future Past Data premiery: 23 maja 2014 Obsada: Jennifer Lawrence, Nicholas Hoult, Peter Dinklage, Michael Fassbender, Hugh Jackman, James McAvoy, Ellen Page, Anna Paquin, Ian McKellen, Halle Berry, Patrick Stewart, Evan Peters, Shawn Ashmore, Daniel Cudmore, Bingbing Fan, Booboo StewartRok produkcji: 2014 Kraj produkcji: USA Gatunek: akcja, fantasy, przygodowy, SF
Tytuł: Tom Tytuł oryginalny: Tom à la ferme Data premiery: 16 maja 2014 Rok produkcji: 2013 Kraj produkcji: Francja, Kanada Czas trwania: 95 min Gatunek: dramat
Tytuł: O krok od sławy Tytuł oryginalny: 20 Feet from Stardom Data premiery: 20 czerwca 2014 Rok produkcji: 2013 Kraj produkcji: USA Czas trwania: 91 min Gatunek: dokument, muzyczny
Tytuł: Szukając Vivian Maier Tytuł oryginalny: Finding Vivian Maier Data premiery: 9 maja 2014 Rok produkcji: 2013 Kraj produkcji: USA Czas trwania: 83 min Gatunek: dokument
Tytuł: Oh Boy Data premiery: 25 kwietnia 2014 Rok produkcji: 2012 Czas trwania: 83 min Gatunek: dramat, komedia
Tytuł: Mandarynki Tytuł oryginalny: Mandariinid Data premiery: 6 czerwca 2014 Rok produkcji: 2013 Kraj produkcji: Estonia, Gruzja Czas trwania: 90 min Gatunek: dramat, wojenny
Tytuł: Mundial. Gra o wszystko Data premiery: 23 maja 2014 Rok produkcji: 2013 Kraj produkcji: Polska Czas trwania: 96 min Gatunek: dokument, sportowy
Tytuł: Camille Claudel 1915 Data premiery: 25 kwietnia 2014 Rok produkcji: 2013 Czas trwania: 95 min Gatunek: biograficzny, dramat |