powrót; do indeksunastwpna strona

nr 7 (CXXXIX)
październik 2014

Kobiety, które nie spadły z Księżyca
Alice Munro ‹Księżyce Jowisza›
Tak się jakoś składa, że po otrzymaniu dużej nagrody przez pisarza, do którego książek posiada się prawa, następuje odkurzanie wcześniejszych prac autora przez wydawcę. Tak stało się również w przypadku Alice Munro - "Księżyce Jowisza" to jeden z wcześniejszych zbiorów opowiadań ubiegłorocznej noblistki. Co nie znaczy, że nie godzien uwagi.
ZawartoB;k ekstraktu: 60%
‹Księżyce Jowisza›
‹Księżyce Jowisza›
Gdyby chcieć krótko podsumować omawiany tom, można by napisać na przykład tak: ludzie mają swoje tajemnice, a przynajmniej nieujawnione przesłanki, którymi się kierują. Oceniając ich działania zewnętrzne nie mamy dostępu do całego kontekstu, w jakim dokonywali wyborów. To zdania dotyczące nas wszystkich, a przy okazji charakteryzujące postacie z nowelek w "Księżycach Jowisza". Opowiadanie znakomicie zresztą pasuje akurat do takich rozważań - wszak w ograniczonej objętościowo formie jeszcze trudniej pomieścić wszystkie czynniki, jakie mają wpływ na zachowanie bohaterów czy prześledzić procesy myślowe, jakie za nim stoją.
Munro zresztą nawet nie próbuje tego robić. Swoje postacie pozwala czytelnikowi odwiedzić na bardzo krótko, pokazując konkretny wycinek ich życia - wizytę gości, planowaną operację ojca, naznaczony niespodziewaną tragedią romans. Prym w tych nowelach wiodą kobiety, przeważnie niezbyt przebojowe, ale posiadające coś, co określa się zwykle mianem "bogatego wnętrza", bez "bogatego wnętrza" rozmyślania jakichkolwiek bohaterów byłyby zresztą nudne, gdyby nie "bogate wnętrze" trudno byłoby o zaciekawienie danym człowiekiem - zwłaszcza, gdy mamy do dyspozycji tylko jego myśli okraszone paroma zdaniami na temat wyglądu.
Dobrze więc, zatem mamy kobiety o nietuzinkowej osobowości. A skoro mamy już kobiety, warto włączyć do gry mężczyzn - ale nie jako postacie wiodące, nierzadko zresztą pojawiające się tylko w rozmyślaniach bohaterek, będące punktem odniesienia, lustrem (no dobrze: małym lusterkiem) do przejrzenia się. Munro z perspektywy swoich kobiet dużo opowiada o relacjach - nie tylko z partnerem, również z rodziną, znajomymi, czasem obcymi ludźmi. Pozwala nam wydać osąd na temat czyjejś postawy, by chwilę później dopuścić również inny punkt widzenia, ale nienachalnie, ledwie go w paru krótkich zdaniach zaznaczając.
Zaznacza się, i to wyraźnie, jeszcze jeden motyw - niepewność co do historii, zrozumienia zdarzeń, jakie miały miejsce w przeszłości. Tej kwestii dotykają zwłaszcza początkowe opowiadania i są to niewątpliwie jaśniejsze punkty zbioru. Historia sama w sobie jest w końcu kapitalnym tematem, jej przypadkowość co chwila poruszają najwięksi (ci mniejsi oczywiście też) autorzy. To przecież rzecz bliska każdemu - na ile faktycznie decydujemy o swoim życiu, a na ile podejmujemy decyzje w obliczu niespodziewanych zdarzeń, które zupełnie wypaczają nasze zamiary? A - jak mówi nam Munro - ścieżka jest jedna, dokonany wybór pozostanie dokonanym wyborem już na wieki, nigdy nie poznamy skutków alternatywnych rozwiązań.
Charakteryzując ten zestaw opowiadań noblistki można też napisać, że jest to zbiór "historii zwyczajnych", w przeważającej części przez swoją zwyczajność interesujących, do tego w zasadzie pozbawionych puent, przez co zakończenia skłaniają czytelnika do powrotu - przynajmniej myślami - i zastanowienia się, co było clou danej opowieści. Nie zawsze je odnajdziemy, ale za to praktycznie w każdym przypadku będziemy obcować z narracją dobrze prowadzoną, czasem przepełnioną ciepłem i serdecznością, czasem niepokojącą, stawiającą wprost wiele pytań. Jakkolwiek "Księżyce Jowisza" nie należą do najbardziej spektakularnych dokonań literackich, dla osób lubiących dobrą prozę obyczajową ich lektura nie będzie czasem straconym.



Tytuł: Księżyce Jowisza
Tytuł oryginalny: The Moons of Jupiter
Data wydania: 22 maja 2014
ISBN: 978-83-08-05363-8
Format: 384s. 123×197mm
Cena: 38,–
Gatunek: obyczajowa
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 60%
powrót; do indeksunastwpna strona

50
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.