powrót; do indeksunastwpna strona

nr 10 (CXLII)
grudzień 2014

Sputnik 2014: Życie jako pasmo niezawinionych niepowodzeń
Michaił Segal ‹Film o Aleksiejewie›
Aleksiejew! Bard na miarę Włodzimierza Wysockiego, Bułata Okudżawy i Jurija Wizbora. Znacie takiego? Nieee?!… I nic w tym dziwnego. Bo to postać fikcyjna, stworzona przez Michaiła Segala na potrzeby jego „Filmu o Aleksiejewie”, który jest tragikomiczną opowieścią o losach jednostki w czasach Związku Radzieckiego. Tytułowy bohater jest trochę jak polski „obywatel Piszczyk”, któremu jednak natura nie poskąpiła talentów.
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Pochodzący z Orła, urodzony przed czterdziestu laty, Michaił Segal zaczynał karierę filmową od kręcenia filmów reklamowych i wideoklipów. Pierwszy pełnometrażowy obraz fabularny zrealizował w 2006 roku i – jakby dla kontrastu – podjął w nim temat niezwykle poważny i drażliwy dla większości wychowanych w patriotycznym duchu Rosjan – kolaboracji z nazistami podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Tego właśnie dotyczył, oparty na prozie białoruskiego pisarza Ałesia Adamowicza, głośny i wstrząsający dramat wojenny „Franz + Polina”. Dziwić mógł więc fakt, że na kolejne kinowe dzieło reżysera musieliśmy czekać aż sześć lat, czyli do momentu, kiedy na ekrany trafiły, składające się z czterech nowel – zatytułowane adekwatnie do zawartości – „Opowiadania”. W chwili ich premiery Segal miał już w głowie dokładnie opracowany plan kolejnej swojej produkcji, do której zresztą napisał również scenariusz i skomponował muzykę. Tym razem długo nie trzeba było czekać – tragikomiczny „Film o Aleksiejewie” po raz pierwszy pokazany został w czerwcu tego roku na „Kinotawrze” w Soczi, gdzie otrzymał nawet nominację do nagrody głównej. Do kin w Rosji trafił w październiku, a przed kilkoma dniami ukazał się na DVD. Widzowie w Polsce mają natomiast możliwość obejrzenia go w ramach tegorocznego „Sputnika”.
Michaił Segal zdecydował się nakręcić obraz biograficzny. Z tą jednak istotną różnicą w odniesieniu na przykład do „Wysockiego” (2011), „Poddubnego” (2012/2014), „Gagarina” (2013) czy „Chagalla – Malewicza” (2013), że bohater jego dzieła… nigdy nie istniał. Tytułowego Aleksiejewa poznajemy u kresu jego życia. Opuszczony przez wszystkich, mieszka gdzieś na prowincji, utrzymując się z przydrożnego handlu. Pewnego dnia listonosz przynosi mu telegram. Nie znamy jego treści, ale widzimy skutki: staruszek przegląda w domu stare dokumenty, a następnie rusza w podróż – z Tuły do Moskwy. W stolicy próbuje odszukać starego znajomego, ale mu się to nie udaje. Odnajduje mieszkanie, które kiedyś wynajmował, a którym mieszka obecnie rodzina z Tadżykistanu. Tam również, w pawlaczu, zostały po nim jakieś papiery, które zabiera ze sobą. Od młodego sąsiada mieszkającego na tej samej klatce schodowej naprzeciwko pożycza gitarę akustyczną; wreszcie, mimo bardzo późnej pory, każe taksówkarzowi zawieść się do rozgłośni radiowej, gdzie czeka na niego niemłoda już reporterka, Lidia Archipowa.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Dopiero w tym momencie widz dowiaduje się, z kim ma do czynienia – z legendarnym bardem Nikołajem Aleksiejewem, którego twórczość porównywano przed laty z najsławniejszymi pieśniarzami z czasów sowieckich, Włodzimierzem Wysockim, Bułatem Okudżawą, Julijem Kimem czy Jurijem Wizborem. Nocna audycja radiowa pozwala z oderwanych od siebie fragmentów życiorysu poskładać biografię postaci – człowieka, któremu życie przepłynęło przez palce, któremu los nieustannie płatał psikusy, który – mówiąc nieco górnolotnie – mógł mieć świat u swych stóp, a został ostatecznie zepchnięty na margines. Życie zawodowe i osobiste Aleksiejewa reżyser wplótł w rzeczywiste wydarzenia historyczne, pokazując przy okazji kawałek historii Związku Radzieckiego: od lotu Gagarina w kosmos, poprzez represje wobec pokolenia „szestidiesiatników” i wizytę na planie filmu „Andriej Rublow”, gdzie pokazani zostali zarówno Andriej Tarkowski, jak i Anatolij Sołonicyn, aż po legendarny festiwal bardów, jaki odbył się w 1980 roku (a więc zaledwie kilka miesięcy po agresji Związku Radzieckiego na Afganistan). Główny bohater jeśli nie uczestniczył w nich wszystkich, to i tak miały one – vide wątek z Gagarinem – bezpośredni wpływ na jego życie.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Segal odnosi się do swojego bohatera z dużym zrozumieniem, chociaż nie szczędzi mu razów. Pokazuje go trochę jak ofiarę systemu, prostego, choć ambitnego człowieka, który w innym kraju być może zrobiłby karierę i odnalazł swoje miejsce w życiu. Tymczasem w Kraju Rad zawsze byli od niego lepsi. Nawet w tulskiej fabryce zbrojeniowej, gdzie pracował przez lata jako inżynier i konstruktor broni, w wyścigu po zaszczyty wyprzedził go niejaki… Michaił Kałasznikow. A jednak, mimo trudnego charakteru i nieliczenia się z uczuciami i godnością innych, jest ktoś, na czyim życiu Aleksiejew odcisnął piętno i kto po dekadach życia w cieniu postanawia rozświetlić jego szare i beznadziejne życie. Film Rosjanina jest więc liryczną tragikomedią, która każe każdemu z nas spojrzeć w przeszłość, dokonać swoistego rachunku sumienia, możliwe też, że skłonić do zadośćuczynienia popełnionych krzywd. Nikołaj w ciągu kilkudziesięciu godzin, w ciągu których odbywa podróż do Moskwy, przeżywa na powrót całe swoje życie. Wracając do Tuły, ma świadomość, że teraz może już umrzeć spełniony, że ktoś będzie jednak o nim pamiętał. Pytanie tylko, czy ostatecznie wszystko nie okaże się tylko iluzją?
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Starego Nikołaja Aleksiejewa zagrał, znany między innymi z „Romancy o zakochanych” (1974) Aleksandra Konczałowskiego oraz „Bataliony proszą o ogień” (1985) Władimira Czebotariowa i Aleksandra Bogoliubowa, wiekowy już Aleksandr Zbrujew (rocznik 1938), który powrócił na plan filmowy po dziesięciu latach przerwy. W młodego Kolę wcielił się natomiast, urodzony w 1986 roku w Kostromie, Aleksiej Kapitonow, absolwent szkoły muzycznej (w klasie gitary) oraz Instytutu Teatralnego w Jarosławlu. Poza nimi na ekranie możemy zobaczyć doświadczoną Tatianę Majst („Rusałka”) jako reporterkę radiową Lidię Archipową, początkującego Denisa Fomina w roli przyjaciela Nikołaja, Saszy Wasiljewa, oraz uroczą Swietłanę Pierwuszynę jako jego małżonkę. Sporą ciekawostką jest także udział w filmie legendarnego wokalisty i gitarzysty, poety i kompozytora, lidera formacji Машина времени (Wehikuł Czasu) Andrieja Makarewicza, który gra… siebie samego. Michaił Segal nie tylko wyreżyserował obraz o Aleksiejewie; napisał również do niego scenariusz oraz skomponował muzykę; w roli operatora zatrudnił natomiast, znanego sobie z czasów pracy nad „Opowiadaniami”, Eduarda Moszkowicza („Zaginiony bez wieści”).
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma



Tytuł: Film o Aleksiejewie
Tytuł oryginalny: Кино про Алексеева
Reżyseria: Michaił Segal
Scenariusz: Michaił Segal
Rok produkcji: 2014
Kraj produkcji: Rosja
Czas trwania: 95 min
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w: Skąpiec.pl
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

12
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.