powrót; do indeksunastwpna strona

nr 2 (CXLIV)
marzec 2015

Szkoda, że to tylko powieść
Zoé Valdés ‹Kobieta, która płacze›
„Kobieta, która płacze” to opowieść o artystce Dorze Maar, muzie Pabla Picassa, która po dziesięciu latach burzliwego związku z malarzem została przez niego porzucona. Historia, jakich wiele – ale także historia jedyna w swoim rodzaju.
ZawartoB;k ekstraktu: 60%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Pablo Picasso był dla Dory Maar najważniejszą księgą życia, ona dla niego – jednym z wielu epizodów. Gdy się poznali, oboje byli głośnymi i znanymi artystami. On malował, ona, młodsza od Picassa o 26 lat, była fotografką. Wpływ sławnego już wtedy artysty z Malagi sprawił, że także zajęła się malarstwem.
Powieść kubańskiej pisarki jest dosyć wiernym odtworzeniem dziejów tego związku. Mamy tu historię początku ich znajomości, od razu naznaczoną mocnym akcentem (samookaleczenie Dory). I dalszy ciąg, złożony z huśtawek uczuć, burzy emocji, fal namiętności i – niestety, to widać było od początku – asymetrii ich miłości. Ich życie zostało barwnie i zajmująco opisane, sceny chwilami szokują zmysłowością, chwilami oczarowują artyzmem: Zoé Valdés jest także poetką, daje się wyczuć jej subtelność w kreowaniu nastrojów. Wiele rzeczy nas w tej książce zaskoczy: na przykład, przybliżone przez autorkę fakty z życia Picassa mogą sprawić, że wiele straci on w naszych oczach jako człowiek.
Między Dorą a Pablem dzieje się bardzo wiele, poza tym ich związek został sportretowany na tle europejskiej bohemy burzliwych i wyuzdanych lat 30. i 40. XX wieku. Na stronach książki pojawiają się inne znane osoby z tamtej epoki: francuski poeta Paul Éluard i jego żona, Jacques Lacan, twórca francuskiej szkoły psychoanalizy (był lekarzem Dory), a także Max Jacob, francuski malarz żydowskiego pochodzenia (jego losy splotły się z życiem Picassa w szczególnie dramatyczny sposób). Nie ma wątpliwości, wszyscy z tych kręgów dobrze się znali i mieli na siebie elektryzujący wpływ, co udało się autorce przekonująco pokazać.
W „Kobiecie, która płacze” szczególne miejsce mają dwaj ważni w życiu Dory mężczyźni: James Lord (amerykański pisarz, znał osobiście oboje bohaterów powieści, w 1993 roku wydał ich biografię) oraz francuski literat Bernard Minoret. Zoé Valdés spotkała się z nimi osobiście i przeprowadziła z nimi wywiady, na podstawie których odtworzyła historię związku Dory i Pabla.
To sprawia, że mam z tą książką problem. Jej kompozycja i struktura traci na przejrzystości, co do pewnego stopnia utrudnia jej odbiór. Opowieść o miłości obojga bohaterów przerywana jest co jakiś czas relacją samej autorki, w której opisuje spotkania z Bernardem i Jamesem oraz przytacza treść rozmów z nimi. To do konstrukcji powieści zdecydowanie nie pasuje. Można było po prostu rozdzielić dokumentalne części od literackiej kreacji (przeważnie naprawdę udanej), by pogłębić tło głównej opowieści. W dodatku te autobiograficzne „kulisy” dotyczące podążania śladami Dory oraz osobiste przemyślenia Zoé Valdés niewiele wnoszą, a chwilami są nawet dosyć pretensjonalne, jeśli traktować je jako część powieści. Chaos kompozycyjny wydaje się jeszcze większy, bo oprócz braku chronologii i stale zmieniającej się warstwy czasowej, w „Kobiecie, która płacze” mamy wielogłos narratorów, bohaterowie występują to w pierwszej, to w trzeciej osobie – zabieg wprowadzany trochę bez przemyślenia i niezbyt konsekwentnie.
To jednak nie zmienia faktu, że kubańskiej pisarce z sukcesem udało się sportretować sedno namiętnego, erotycznego związku, którego przykładem była miłość Dory i Pabla. Jej powieść to także inne przejmujące studium: gasnącej, głęboko zranionej, starzejącej się kobiety, bez skrupułów i bez pardonu odrzuconej przez największą miłość jej życia. Nigdy nie dowiedziała się, dlaczego tak się stało. Nigdy też już nie kochała z taką siłą. Dora Maar odsunęła się od wszystkiego i wszystkich. Pod koniec życia jej ścieżka zbiegła się na krótki moment ze ścieżką Zoé Valdés, o czym pisarka wspomina finale powieści. No właśnie – tylko powieści, naprawdę wielka szkoda, że „Kobieta, która płacze” nie stała się choć w części fabularyzowanym dokumentem. Byłoby jeszcze ciekawiej i dużo bardziej przekonująco.



Tytuł: Kobieta, która płacze
Tytuł oryginalny: La mujer que llora
Data wydania: 18 lutego 2015
Przekład: Agnieszka Rurarz
Wydawca: Muza
ISBN: 978-83-7758-911-3
Format: 352s. 155×235mm; oprawa twarda
Cena: 39,90
Gatunek: biograficzna / wywiad / wspomnienia
Wyszukaj w: Selkar.pl
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 60%
powrót; do indeksunastwpna strona

46
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.