powrót; do indeksunastwpna strona

nr 3 (CXLV)
kwiecień 2015

Kreacja automatyczna
Alex Garland ‹Ex Machina›
W dobie postępu technologicznego regularnie zadawane przez autorów science-fiction pytanie o granice człowieczeństwa nabiera coraz większego znaczenia. Udowadniają to premiery filmów o robotach i androidach, takie jak „Chappie” lub niepokazywany w Polsce „The Machine”. W „Ex machinie” Aleksa Garlanda znane elementy gatunku układają się w historię mało oryginalną, ale z ambicjami i prowokującą. Czym sztuczna inteligencja stanie się wkrótce wobec człowieka?
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
„Ex machina” to kino ciche, oparte na narastającym poczuciu odseparowania, skrępowane napięciem i zdefiniowane przez zagadnienia natury egzystencjalnej, a więc takie, które w kameralnym, filozoficznym science-fiction pojawiają się najczęściej. Caleb, oszczędnie grany przez Domhnalla Gleesona, w mgnieniu jednej otwierającej film sceny przyjeżdża do stacji naukowej mieszczącej się na zupełnym odludziu, gdzie pracuje jego szef, Nathan. Poczucie izolacji wzmaga się dodatkowo przez chłodny wystrój kompleksu, podziemne pokoje bez okien i wszechobecne ograniczenia związane z bezpieczeństwem. Okazuje się, że Nathana, w którego z powodzeniem wciela się Oscar Isaac, trudno odczytać. Na początku wydaje się typem ekscentrycznego naukowca odludka, ale szybko okazuje się, że można w nim odnaleźć dużo więcej niż charakterologiczne klisze. Programista-naukowiec informuje Caleba, że stworzył sztuczną inteligencję o imieniu Ava (piękna i utalentowana Alicia Vikander) i chce przeprowadzić test stwierdzający, czy android może uchodzić za człowieka. To protagonista (ale kto tak naprawdę jest w „Ex machinie” najważniejszy?) ma funkcjonować jako rodzaj egzaminatora i pierwiastek ludzki w sprawdzianie. Rozpoczynają się sesje spotkań z Avą, które dzielą film na rozdziały, upodobniając strukturę całości do powieści.
Alex Garland, reżyser i scenarzysta, sprowadza narrację do potrzebnego minimum. W „Ex machinie” znajduje realizację założenie, że obraz wart jest tysiąc słów, dzięki czemu scenariusz nie zostaje ograniczony rozwleczonymi scenami i niekończącymi się dialogami objaśniającymi to, co oczywiste. Zwięzłość filmu i wiara w inteligencję publiczności jego twórcy pozwalają fabule rozwinąć się w coś więcej niż kliszę opowiadań science-fiction z androidem na pierwszym planie. Garland sprowadza historię do kameralnego trójkąta fabularnego podszytego licznymi podtekstami i interpretacjami. Każdy element wydaje się na swoim miejscu, przemyślany i konieczny dla pełnej wymowy filmu. Garland okazuje się oszczędnym, zaradnym reżyserem, u którego nic się nie zmarnuje, nawet jeśli pochodzi z recyklingu sprawdzonych pomysłów opowieści SF. Nawet jeśli można przypuszczać, w jakim kierunku pójdzie fabuła, to w „Ex machinie” bardziej liczy się „jak” i „dlaczego”, a nie „co”. Co więcej, Garland, scenarzysta Danny’ego Boyle’a, od czasu do czasu sugeruje wejście na jedną z utartych ścieżek gatunku, ale jednak nią nie podąża. Dzięki temu, zakończonemu seansowi nie towarzyszy poczucie déjà vu, tylko potrzeba przemyślenia tego filozoficznego spektaklu. A droga wiodąca do ostatecznych wniosków jest wizualnie i aktorsko wystudiowana do ostatniego kadru, łącznie z istotnym dla wymowy filmu obrazem Jacksona Pollocka.
W „Ex machinie” centralnymi kwestiami są człowieczeństwo, ewolucja i postęp, ale także wiele innych tematów, pojawiających się między wierszami. Co zaskakujące, w filmie udaje się wykrzesać z tych odwiecznie zadawanych pytań nową siłę. Świadomość swoich czynów i odczuwanie przestały funkcjonować jako równoważnik człowieczeństwa. Ale im głębiej wchodzimy w jego istotę, tym więcej pojawia się wątpliwości. Inteligentna maszyna przestaje aspirować do pozycji człowieka, lecz próbuje go zdominować, przeskoczyć szczebel ewolucyjny. To właśnie ze względu na prowadzenie inteligentnych rozmyślań przy wykorzystaniu konwencji na to pozwalającej, „Ex machina” jest satysfakcjonująca nie tylko pod względem wizualnym i aktorskim, ale także intelektualnym i to mimo żonglowania szablonami gatunkowymi.



Tytuł: Ex Machina
Dystrybutor: UIP
Data premiery: 20 marca 2015
Reżyseria: Alex Garland
Zdjęcia: Rob Hardy
Scenariusz: Alex Garland
Rok produkcji: 2015
Kraj produkcji: USA, Wielka Brytania
Gatunek: dramat, SF, thriller
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w: Skąpiec.pl
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

39
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.