powrót; do indeksunastwpna strona

nr 6 (CXLVIII)
sierpień 2015

Pythowersum jest szerokie i głębokie
Brian Cogan, Jeff Massey ‹Wszystkiego, co ważne _____*, dowiedziałem się z Monty Pythona›
„Wszystkiego, co ważne _____*, dowiedziałem się od Monty Pythona” to hołd dla słynnej brytyjskiej grupy komików, ciekawa i nietuzinkowa encyklopedia wiedzy o ich twórczości, a przede wszystkim znakomita gratka dla fanów. Przeżyjmy to jeszcze raz!
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
‹Wszystkiego, co ważne _____
‹Wszystkiego, co ważne _____
Niezależnie od tego, czy humor spod znaku „Monty Pythona” nam odpowiada czy nie – trudno nie zgodzić się z tym, że fenomen szóstki Brytyjczyków (takich baaardzo brytyjskich) nie ma sobie równych. Co więcej, upływ czasu wydaje się działać na korzyść ich dorobku, zwłaszcza jeśli porównujemy go ze współczesnymi produkcjami. Obecnie, w dobie skrajnie skomercjalizowanych mediów, które znacznie obniżyły swój poziom, na coś tak pełnego inteligentnego (i inspirującego) poczucia humoru nie ma już miejsca.
„Monty Python” ma swoich zagorzałych zwolenników także w Polsce, dlatego bardzo dobrze, że ta książka ukazała się u nas. Cieszy także fakt, jest to publikacja stosunkowo nowa. W Wielkiej Brytanii została wydana przed rokiem, a przygotowana, jak można przypuszczać, aby uczcić ponowny (po ponad 20 latach) występ członków zespołu Monty Python na żywo w lipcu 2014 roku. Bilety rozeszły się w Internecie w 43 sekundy, dlatego zdecydowano się na kilka dalszych występów. Był to program „Monty Python na żywo (prawie)”, już bez zmarłego w 1989 roku Grahama Chapmana.
Autorzy tej książki zauważają: „twórczość pythonów pozostaje (…) niewykorzystanym polem do popisu dla badaczy”. I znakomicie tę lukę wypełniają. Czynią to z wielkim wdziękiem i oczywiście w sposób daleki od jakichkolwiek akademickich, teoretycznych analiz. Doskonale udało im się pokazać, w jak szerokim kontekście kulturowym zanurzona jest działalność „Monty Pythona” (to wręcz Pythowersum, jak nazywają to autorzy!) i jak wielki wpływ do dzisiaj ich dorobek ma na kulturę masową.
Nie było to przypadkiem. Pięcioro z szóstki pythonów było absolwentami dwóch wiodących brytyjskich uniwersytetów: Oxfordu i Cambridge. To oczywiście o niczym jeszcze nie świadczy, aczkolwiek autorzy książki sugerują, że w pisaniu skeczy te dwa uczelniane mocarstwa rywalizowały ze sobą zacięcie (dodałabym jeszcze: niczym podczas dorocznych regat wiosłowych!) Ale na poważnie: daje do myślenia czas ich debiutu w brytyjskiej telewizji, koniec lat 60. XX wieku. Był to okres wielkich przemian społeczno-kulturowych, era nowej muzyki i mody, epoka przeobrażania się istoty przekazu telewizyjnego, okres kształtowania się władzy mediów w społeczeństwie. „Monty Python” wstrzelił się w ten czas idealnie.
Poza tym – co też nie jest bez znaczenia – członkowie grupy czuli się bardziej pisarzami niż aktorami. Wstęp do książki Cogana i Masseya bardzo wyczerpująco i ciekawie akcentuje zalety tekstów „Monty Pythona”. W ich twórczości mamy nieprzebrane bogactwo odniesień do zjawisk kulturowych (od sag islandzkich, filozofii, religii, psychologii zachowań ludzkich do motywów kultury masowej). Są zabawy konwencją (któż inny wpadłby na ogłoszenie konkursu na 15-sekundowe streszczenie „W poszukiwaniu straconego czasu” Prousta?), liczne aluzje i „przymrużenia oka”. Parodia, absurd i satyra nie oszczędzała właściwie żadnego tematu. Programy były jednak dosyć hermetyczne, bo adresowane raczej, jak podkreślają autorzy, do widzów z wyższym wykształceniem, umiejących poznać się na rzeczy i odczytać wszelkie subtelności. Głębia inspiracji i szeroki zasięg oddziaływania „Pythowersum” naprawdę może imponować. To dorobek erudytów, zauważają autorzy.
Godne podziwu są także kolejne rozdziały tej niezwykłej książki. Znajdziemy w nich bowiem pogrupowane (!) najważniejsze wątki i motywy twórczości pythonów oraz odniesienia, które znajdujemy w ich dorobku. Dowiemy się więc, przekrojowej formie, jakie teorie (filozoficzne, lingwistyczne, itp.) zostały „ukryte” w skeczach i filmach. Następne części dotyczą sztuki, historii i sportu, a w ostatniej – omówiono wszystko „poza tym”. Aha, oczywiście nie wolno nam przeoczyć części czwartej, jakże „pythonowskiej”, nad którą nie sposób się nie uśmiechnąć, nawet jeśli akurat nie należymy do najzagorzalszych fanów. Widać, że autorzy książki doskonale znają całość dorobku brytyjskiej grupy, potrafią wczytać się „między wiersze” – i w ciekawej formie opowiedzieć o tym czytelnikom.
Książkę uzupełniają fotografie, które przypominają nam wiele niezapomnianych kreacji pythonów. Brakuje jednak, i to bardzo, chronologicznego zestawienia całego dorobku „Monty Pythona”, co znacznie pomogłoby – zwłaszcza początkującym fanom – zorientować się w porządku ich dokonań. Nie trzeba byłoby już sięgać do innych źródeł. Książkę kończy bardziej niż solidna bibliografia książek poświęconych nie tylko pythonom, ale dotyczących różnych kontekstów ich twórczości. Brawa dla polskiego wydawcy, bowiem zaznaczono tu pozycje, które mają polskie wydania. Na zakończenie dla fanów jest krótki quiz o „Monty Pythonie”.
Nie sposób opowiedzieć i streścić wszystkiego, co znajduje się w tej książce. Miłośników „Monty Pythona” nie trzeba przekonywać do tego, aby się z nią zapoznali. Dla nich będzie to lektura spod znaku „przeżyjmy to jeszcze raz”. A dla pozostałych – okazja, aby poznać jedne z ciekawszych rozdziałów brytyjskiej kultury masowej. Jest spora szansa, że czytelnicy, którzy być może słabo lub w ogóle jeszcze nie znają dorobku sympatycznych Brytyjczyków, zechcą poznać ich twórczość, przedstawioną w książce w tak zajmujący i niebanalny sposób. A jeśli mimo lektury ktoś nie przekona się do pythonów, nic nie szkodzi. Ale pamiętajmy ich chociaż, że oni wiedzieli to już wcześniej. Dowodem jest tytuł jednego z ich programów: „Jak wkurzać ludzi”.



Tytuł: Wszystkiego, co ważne _____*, dowiedziałem się z Monty Pythona
Tytuł oryginalny: Everything I Ever Needed to Know About _____* I Learned from Monty Python
Data wydania: 20 maja 2015
Przekład: Maciej Studencki
Wydawca: Bukowy Las
ISBN: 978-83-64481-69-7
Format: 344s. 150×235mm; oprawa zintegrowana
Cena: 49,90
Gatunek: leksykon / poradnik, non-fiction
Wyszukaj w: Selkar.pl
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

42
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.