„Ekonomia nierówności” została napisana na długo przed słynnym „Kapitałem XXI wieku”. Ta raczej hermetyczna książka, bez taryfy ulgowej dla nie-ekonomistów, przybliża mechanizmy redystrybucji i ich możliwy udział w niwelowaniu nierówności społecznych.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Wszystko wskazuje na to, że „Ekonomię nierówności” wydano u nas na fali mody na francuskiego ekonomistę, Thomasa Piketty′ego. Podbił on w tym roku świat swoim monumentalnym, szeroko komentowanym dziełem pt. „Kapitał XXI wieku”. „Ekonomia…” nie jest tak obszerna i powstała dużo wcześniej przed „Kapitałem…”. Pierwsze wydanie tej książki miało miejsce w 1997 roku, autor jednak zaznacza, że na potrzeby ostatniej edycji (w 2014 roku) wprowadził wiele poprawek i aktualizacji. Kto nie jest ekonomistą z wykształcenia, musi się do lektury tej książki solidnie przygotować. Upewnić się, że rozumie terminologię, którą posługuje się autor. Na przykład takie sformułowania jak: zasada Pareto, efekt substytucyjny, redystrybucja czysta i efektywna czy monopson. Ci, którzy tego nie wiedzą, nie znajdą tu wyjaśnień – trzeba szukać ich w innych źródłach, co może utrudnić i spowolnić lekturę, ale oczywiście nie jest niemożliwe. Szkoda jednak, ze wydawca nie opatrzył tego wydania przedmową lub posłowiem skierowanym do polskiego czytelnika. Tam mogłoby się znaleźć miejsce na bardziej przystępne przybliżenie sylwetki autora, tematyki książki oraz nakreślenie jej szerszego kontekstu z myślą o czytelnikach, którzy nie zajmują się zawodowo omawianymi tutaj problemami. Kluczowym problemem omówionym w tej książce są mechanizmy redystrybucji, czyli ponowny podział dochodu, najczęściej za pośrednictwem budżetu państwa oraz prowadzonej przezeń odpowiedniej polityki podatkowej. Piketty analizuje procesy oraz narzędzia dystrybucji pod kątem efektów ich zastosowania. Głównym jego polem zainteresowania jest powiązanie procesów redystrybucji z ich możliwością ewentualnego niwelowania nierówności społecznych. Są w tej kwestii różne poglądy, różne szkoły ekonomiczne oraz zapatrywania dotyczące tego, jak najskuteczniej poprawiać warunki życia osób w najtrudniejszej sytuacji – i czy w ogóle to czynić. Pierwszy rozdział zainteresuje chyba tylko fachowców – jest wielopłaszczyznowym studium wskaźników ekonomicznych dotyczących różnych rodzajów dochodów, progów nierówności płac i dochodów – omówione na przypadku Francji. Ale możemy dowiedzieć się, że nierówność interesuje ekonomistów zarówno jako cecha wewnętrznej struktury społecznej danego kraju (pomiędzy poszczególnymi obywatelami w kraju bądź pracownikami konkretnej firmy), jak i jako czynnik porównań między poszczególnymi krajami. Można tu prześledzić omówione w rozdziale drugim i trzecim, najważniejsze źródła obu form nierówności: socjoekonomiczne mechanizmy międzynarodowej dystrybucji kapitału, a także nierówności między kapitałem a pracą, czynniki nierówności płac i kapitału ludzkiego oraz społeczne wyznaczniki nierówności płac. Czwarty, ostatni rozdział, przybliża nam dwa rodzaje redystrybucji: czystą i efektywną, czyli te narzędzia ekonomiczne, które pozwalają korygować nierówność dochodów. Kredyty, emerytury, ubezpieczenia społeczne – to wszystko są różne oblicza redystrybucji, z którymi przecież jesteśmy obeznani. Warto zdobyć się na wysiłek i dowiedzieć się, jakim ekonomicznym mechanizmom one podlegają. Z pewnością nie wszystko jest tu od razu zrozumiałe dla przeciętnego czytelnika. Ale „Ekonomia nierówności” przynosi nam ogólną orientację, jeśli chodzi o funkcjonowanie różnych mechanizmów ekonomicznych oraz ich powiązania z możliwymi do zastosowania narzędziami regulowania różnych obszarów gospodarki. Dostrzec można, jak skomplikowany oraz delikatny jest to „organizm”. To powinno nas uodpornić na różne formy populizmu oraz uczynić podejrzliwymi wobec tych, którzy proponują łatwe i szybkie rozwiązania wielu problemów gospodarki. „Ekonomia nierówności” – choć niełatwa do przeczytania, to jednak jak najbardziej możliwa do zrozumienia dla wszystkich, którzy tego chcą.
Tytuł: Ekonomia nierówności Tytuł oryginalny: L'économie des inégalités Data wydania: 25 maja 2015 ISBN: 978-83-64682-52-0 Format: 160s. 145×205mm Cena: 39,90 Gatunek: non-fiction |