powrót; do indeksunastwpna strona

nr 1 (CLIII)
styczeń-luty 2016

Tu miejsce na labirynt…: Na styku Azji i Europy
Michiyo Yagi, Lasse Marhaug, Paal Nilssen-Love ‹Angular Mass›
To nie jest łatwa muzyka. Nawet dla słuchaczy zaprawionych w bojach z free jazzem, z którym najbardziej kojarzy się postać norweskiego perkusisty Paala Nilssen-Love’a, ponad godzinna podróż z „Angular Mass” może wydać się ponad siły. Chyba że uwielbiają dźwięk japońskiego instrumentu koto, na którym gra Michiyo Yagi, i nie przeszkadzają im elektroniczne szumy i zgrzyty, które generuje rodak Paala, Lasse Marhaug.
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
‹Angular Mass›
‹Angular Mass›
Zapewne najmniej znaną postacią w gronie artystów odpowiedzialnych za powstanie albumu „Angular Mass” jest Japonka Michiyo Yagi. Do tej pory nie mieliśmy okazji pisać o niej w „Esensji”, co jednak wcale nie oznacza, że jest ona postacią całkowicie anonimową. Wręcz przeciwnie! Choć kojarzą ją przede wszystkim wielbiciele muzycznej awangardy i world music. Karierę zaczęła w połowie lat 80. ubiegłego wieku, jednak na szersze wody wypłynęła dopiero dekadę później jako członkini żeńskiego tria Hoahio. Debiutancka płyta tego zespołu – „Happy Mail” (1997) – przypadła do gustu właścicielowi Tzadik Records, czyli Johnowi Zornowi, który zdecydował się na jakiś czas wziąć panie z Kraju Kwitnącej Wiśni pod swoje skrzydła i tym samym umożliwić im wejście na rynek amerykański (a w konsekwencji także europejski). I tak najpierw wydał solowy album Yagi („Shizuku”, 1999), a następnie dwa kolejne krążki Hoahio („Ohayo! Hoahio!”, 2000; „Peek-Ara-Boo”, 2003).
Dalej wszystko potoczyło się zgodnie z przewidywaniami – na piękną i zdolną Japonkę, na dodatek grającą na bardzo egzotycznym instrumencie, czyli koto, zwrócili uwagę muzycy specjalizujący się w jazzie improwizowanym. Wkrótce posypały się propozycje współpracy, między innymi od norweskiego perkusisty Paala Nilssen-Love. Ten pochodzący z Molde artysta – podpora The Thing, tria Frodego Gjerstada czy orkiestry Nu Ensemble Matsa Gustafssona – to tytan pracy. Michiyo poznał w połowie poprzedniej dekady i od tamtej pory grywa z nią bardzo regularnie, zapraszając do udziału w kolejnych swoich projektach. Na koncie mają już płyty nagrane z towarzyszeniem norweskiego kontrabasisty Ingebrigta Håkena Flatena („Live! At Super Deluxe”, 2006) oraz niemieckiego saksofonisty i klarnecisty Petera Brötzmanna („Head On”, 2008; „Volda”, 2010). Gdy w 2011 roku Paal wybrał się po raz kolejny na występy do Japonii, zabrał ze sobą swego rodaka Lassego Marhauga, speca od generowanych elektronicznie efektów dźwiękowych.
Do Skandynawów dołączyła jeszcze Yagi i 8 lutego dali we trójkę koncert w tokijskim klubie GOK Sound. Zarejestrowane wówczas nagrania przeleżały w archiwum Nilssen-Love’a prawie pięć długich lat; upublicznił je bowiem dopiero pod koniec grudnia ubiegłego roku nakładem PNL Records, którego jest właścicielem. Warto przy okazji dodać, że tego samego dnia ukazał się jeszcze jeden album nagrany w niemal tym samym składzie (poszerzonym o amerykańskiego trębacza i saksofonistę Joego McPhee), tyle że dwa lata później. Z dziennikarskiego obowiązku wyjaśnić należy jeszcze pokrótce, czym jest koto. To instrument zaliczany w Japonii do narodowych (choć na wyspę sprowadzony został we wczesnym średniowieczu z Chin), będący bliskim krewnym europejskiej cytry. Michiyo Yagi specjalizuje się w grze na dwóch jego odmianach: elektrycznej (dwudziestojednostrunowej) oraz basowej (siedemnastostrunowej). Jak brzmi, można się przekonać już we wstępie do numeru otwierającego płytę – „The Lightship”; w długiej introdukcji słychać właśnie koto wsparte elektroniką Marhauga.
Dopiero po kilkudziesięciu sekundach do tej pary dołącza perkusista, który natychmiast zagęszcza fakturę utworu. Nałożone na siebie ścieżki wywołują wrażenie totalnej kakofonii, nader rzadko wyłania się z nich jakaś konkretna melodia, dominują głównie zgrzyty i szumy. O ile w kompozycji pierwszej Nilssen-Love znajdował się na drugim planie, o tyle druga, czyli tytułowe „Angular Mass”, w sporej części podporządkowane jest norweskiemu bębniarzowi. Słychać wyraźnie, że efekty elektroniczne pełnią tu funkcję pomocniczą, służącą przede wszystkim podkreśleniu mrocznego, depresyjnego klimatu. W podobnym celu wykorzystane jest koto basowe, na którym Yagi wyczarowuje tony bardzo podobne do kontrabasu. Ten sam instrument wprowadza nas do nie mniej nastrojowego „Spotlight Devil”. Choć później Japonka sięga po koto elektryczne, by uraczyć słuchaczy melodyjną (sic!), a przy tym kontemplacyjną, niemal psychodeliczną solówką. Z czasem dochodzą jeszcze dźwięki generowane przez Lassego Marhauga, które zresztą w finale wybijają się na plan pierwszy.
„The Rasp” to z kolei najbardziej monotonny utwór na płycie. Ale ta monotonia wcale nie jest tutaj zarzutem, przeciwnie – przydaje mu ona odpowiedniego klimatu. Z jednej strony tło wypełniają elektroniczne szumy, z drugiej natomiast – w uszy wrzynają się wprowadzające w trans uderzenia w struny koto. Całość zamyka najdłuższa, prawie dwudziestominutowa kompozycja zatytułowana „Pungent Poetry”. W niej także mamy do czynienia z prawdziwie awangardowymi poszukiwaniami trójki artystów; każdy z nich otrzymuje swoje „pięć minut”, również Paal Nilssen-Love, który do tej pory jakimś cudem powstrzymywał się od rozbudowanych solówek perkusyjnych (widocznie miał obiecane, że na zakończenie powetuje sobie wcześniejszą wstrzemięźliwość). Pełne ręce pracy, jeśli można się tak wyrazić, ma też jednak Michiyo Yagi, która najpierw stara się swoim basowym koto wprząc w reguły gry narzucone przez Lassego, aby potem jeszcze raz, ostatni tego lutowego wieczoru, uraczyć zebraną w tokijskim klubie publikę subtelną partią solową. W finale artyści decydują się powrócić do punktu wyjścia, pozwalając Marhaugowi zwieńczyć dzieło. Dwa lata później w tym samym miejscu zagrali jeszcze raz. I także ten koncert ukazał się na płycie. Ale o nim innym razem.
Skład:
Michiyo Yagi – koto (21-strunowe elektryczne, 17-strunowe basowe)
Lasse Marhaug – efekty elektroniczne
Paal Nilssen-Love – perkusja, instrumenty perkusyjne



Tytuł: Angular Mass
Wykonawca / Kompozytor: Michiyo Yagi, Lasse Marhaug, Paal Nilssen-Love
Data wydania: 24 grudnia 2015
Nośnik: CD
Czas trwania: 64:10
Gatunek: elektronika, jazz
Wyszukaj w: Matras.pl
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w: Skąpiec.pl
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Utwory
CD1
1) The Lightship: 16:33
2) Angular Mass: 11:20
3) Spotlight Devil: 07:53
4) The Rasp: 08:34
5) Pungent Poetry: 19:48
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

189
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.