W tym roku obchodzą dziesięciolecie istnienia, co postanowili uświetnić wydaniem kolejnej – trzeciej w dyskografii – płyty długogrającej (po pięciu latach milczenia, a mówiąc precyzyjniej: zaangażowania w inne projekty). Album nosi tytuł „Psykhixplosion”, a zespół nazywa się DaSputnik. Tworzy go pięcioro muzyków z fińskiego Turku, którzy zafascynowani są psychodelik, space rockiem i progresem z lat 70. XX wieku.  |  | ‹Psykhixplosion›
|
Nie ma wątpliwości co do tego, że są nadzwyczaj… „pozytywnie zakręceni”. Świadczą o tym ich zdjęcia, tytuły płyt, a także wymykająca się jednoznacznym klasyfikacjom muzyka. Przede wszystkim ona, dobitnie świadcząca o tym, że choć żyją i tworzą w XXI wieku, zapatrzeni są w zespoły sprzed paru dekad. Nie traktujcie tego jednak jako zarzut, ponieważ oglądając się wstecz, muzycy z DaSputnik (niekiedy pojawia się także pisownia Dasputnik) potrafią dodać wiele od siebie. Grupa powstała w fińskim Turku w 2006 roku; nosiła jeszcze wtedy nazwę Mystery Space i skupiała się przede wszystkim na spacerockowo-psychodelicznych improwizacjach. Rok później nagrała pierwszy materiał i upubliczniła go własnym sumptem (w zaledwie dwustu egzemplarzach) na czterdziestominutowej płytce CD-R zatytułowanej po prostu „Demo”. Co ciekawe, do tego czasu zdążył wykrystalizować się już podstawowy skład zespołu, którzy tworzyli: gitarzysta Tuomas Polo, saksofonistka Sini Palokangas, klawiszowiec Teppo, basista Ville oraz perkusista Marko Karjalainen. W 2008 roku nieoficjalna dyskografia DaSputnik poszerzyła się jeszcze o EP-kę „Blatta caverna”, na której Sini zagrała dodatkowo na skrzypcach elektrycznych, co wydatnie wzbogaciło brzmienie formacji.  | |
Mając w ręku nagrania demo, muzycy starali się zainteresować swoją twórczością wytwórnie płytowe, a gdy nie wykazywały one większej chęci, aby zainwestować w ich dalszą karierę, zdecydowali się wziąć sprawy we własne ręce. W efekcie powołali do życia firmę, pod szyldem której postanowili wypłynąć na szersze wody – to Art Safari Records. Siedem lat temu ukazał się pierwszy album w jej katalogu, była to debiutancka płyta DaSputnik „Parapsykosis”; po dwóch kolejnych latach w sprzedaży pojawiła się następna – nagrana z gościnnym udziałem puzonisty Anttiego Tuoneli „Cyclokosmia”. Artyści z Turku poczuli wreszcie grunt pod nogami; pewność siebie sprawiła też, że zaczęli angażować się w inne ciekawe projekty. Sini związała się na jakiś czas z zespołem Kaikukasti, który w 2010 roku nagrał krążek zatytułowany po prostu „Kaikukasti”; ciekawostką może być fakt, że znalazła się na nim muzyka będąca połączeniem reggae z… rockiem progresywnym. W tym samym kierunku, łącząc jednak progres z folkiem skandynawskim, poszła formacja Juudas Iskariotin Suudelma („Novaja Zemlja”, 2012), w składzie której znaleźli, oprócz Sini, jeszcze Tuomas i Marko. Ten ostatni zagrał także na debiutanckim wydawnictwie poprockowego Red Crickets („Red Crickets”, 2013).  | |
Wszystko to sprawiło, że chwila wydania kolejnej pozycji w oficjalnej dyskografii DaSputnik odwlekła się w czasie aż do wiosny tego roku. Płyta „Psykhixplosion” ujrzała światło dzienne 19 marca nakładem – ponownie – Art Safari Records; nagrano ją natomiast w miejscowym studiu Villa Vietti, co oznacza, że członkowie zespołu nie mieli zbyt daleko z domu do pracy. Jak na razie, materiał opublikowano jedynie na winylu; wersja kompaktowa pojawi się zapewne za parę tygodni (przynajmniej tak bywało do tej pory). Na krążek trafiło sześć kompozycji, które powinny zaspokoić wyrafinowane gusta wielbicieli ambitnego rocka. Zwłaszcza zaś tych, którzy słuchając muzyki, lubią jednocześnie przeżywać podróż w czasie. Płytę otwiera ponad ośmiominutowy utwór „Kryptozookeeper”, w którym od pierwszych sekund w uszy wbija się orientalny motyw na gitarze, chwilę później powielony jeszcze na saksofonie. Te dwa instrumenty, wspomagane przez tworzące rozmyte, psychodeliczne tło syntezatory, nadawać będą zresztą ton przez cały czas. Bas i bębny z kolei odpowiedzialne są za progresywny, a niekiedy wręcz hardrockowy charakter utworu. W „Skitsovision” grupa zdecydowanie zwalnia tempo; w hipnotyczny rytm narzucany przez Villego i Marka idealnie wpasowuje się Palokangas, najpierw serwując psychodeliczną partię na saksofonie, a następnie przejmująco rzewną na skrzypcach. Instrument ten powraca jeszcze w finale po długiej i nie mniej nastrojowej sekwencji syntezatorów. „Moons Left Eye” oznacza powrót do brzmień czysto rockowych. Odpowiedzialny za to jest głównie Polo, który nie stroni ani od progresywnej solówki, ani od – pojawiających się jednak tylko na marginesie – noise’owych zgrzytów. Teppo za to stara się po raz kolejny przydać utworowi psychodelicznego charakteru. Na długo w pamięć zapada otwierająca stronę B czarnego krążka kompozycja „Dark Side of the Barsoom”. Początek jest klimatyczny, balladowy, znaczony subtelnym dialogiem saksofonu i gitary akustycznej. Z czasem jednak zespół stopniowo zmienia nastrój, jednocześnie podkręcając tempo. Tuomas i Sini (tym razem na skrzypcach) obsesyjnie powtarzają ten sam energetyczny motyw, a Teppo nasyca go jeszcze smakowitymi brzmieniami klawiszy. Oj, dzieje się tu naprawdę dużo!  | |
Nic zatem dziwnego, że w kolejnym utworze, najkrótszym w całym zestawie „Wormhat Blues”, Finowie postanawiają ponownie trochę przystopować. Sekcja rytmiczna poczyna sobie co prawda bardzo rockowo (a wraz z nią Tuomas), ale na plan pierwszy i tak wybijają się przede wszystkim najpierw nostalgiczne skrzypce, a w drugiej części saksofon Sini. W podobną stronę, przynajmniej tak się wydaje z początku, zespół podąża w zamykającym album „Fat Moses”. Syntezatory i skrzypce starają się uśpić czujność słuchaczy – głównie po to, by bardziej spektakularne było ich przebudzenie. Sygnał do szalonych zespołowych improwizacji daje Polo, a potem jest już tylko sześć minut nieskrępowanego rockowego (choć „podszytego” free jazzem) szaleństwa. Album DaSputnik raczej nie dotrze do setek tysięcy odbiorców. Ważne jednak, by usłyszeli go ci, którzy oczekują od współczesnych rockmanów muzyki skłaniającej do myślenia, angażującej emocjonalnie i – nade wszystko – działającej jak magnes, by chciało się do niej wracać. „Psykhixplosion” spełnia wszystkie te warunki! Skład: Sini – saksofon sopranowy, skrzypce elektryczne Tuomas – gitara elektryczna, gitara akustyczna Teppo – syntezatory Ville – gitara basowa Marko – perkusja, instrumenty perkusyjne
Tytuł: Psykhixplosion Data wydania: 19 marca 2016 Nośnik: Winyl Czas trwania: 43:55 Gatunek: rock Utwory Winyl1 1) Kryptozookeeper: 08:31 2) Skitsovision: 07:43 3) Moons Left Eye: 06:13 4) Dark Side of the Barsoom: 08:37 5) Wormhat Blues: 04:18 6) Fat Moses: 08:36 Ekstrakt: 80% |