„Byłem na filmie z dwójką znajomych. Po filmie każdy z nas marzy o tym, żeby zostać płatnym zabójcą!"- napisał kiedyś jeden z naszych krytyków po seansie „Ultimatum Bourne’a”. Dziś wchodzi na nasze ekrany kolejna część przygód agenta Jasona Bourne’a, a tej okazji pragniemy przypomnieć wszystkie dotychczasowe filmy z tego uniwersum.  |  | ‹Tożsamość Bourne’a›
|
Tożsamość Bourne’a(1988, reż. Roger Young) Pierwsza, blisko trzygodzinna telewizja adaptacja powieści Roberta Ludluma (czasem emitowana w formie dwuodcinkowego miniserialu) nieco przybladła w odniesieniu do późniejszych filmów Limana i Greengrassa, no i trochę jest już zapomniana. A szkoda, bo był to prawdziwy przebój epoki VHS. Film pozostawał w zasadniczych szczegółach wierny książce Ludluma i z jej fabuły czerpał swoją siłę. Krótki prolog z odnalezionym na plaży tajemniczym mężczyzną z utratą pamięci jest tylko uwerturą dla dalszej akcji. Następna godzina to jazda w doskonałym tempie – Bourne rusza tropem znalezionego zaszytego w swym udzie mikrofilmu, trafia na kolejnych ludzi, którzy chcą go zabić, odkrywa u siebie nieprawdopodobne umiejętności i krok po kroku zbliża się do odkrycia swej tożsamości. Oglądało się to z zapartym tchem, siedząc na krawędzi fotela. W drugiej części tempo filmu/serialu niestety nieco spada, a finał, odchodzący od fabuły książki (dla pełnego domknięcia trzeba było zmienić nieco losy terrorysty Carlosa, którego dzieje potoczyły się przecież zupełnie inaczej) z pewnością ustępuje wprowadzeniu w akcję. Nie da się też ukryć, że wybór 54-letniego wówczas Richarda Chamberlaina do roli dynamicznego agenta-zabójcy jest mocno dyskusyjny (za to dobrze się sprawdza ex Aniołek Charliego Jaclyn Smiith w roli Marie St. Jacques). Ale jednak, jak na swoje czasy, była to naprawdę niezła propozycja telewizyjna. Ocena: 60%  |  | ‹Tożsamość Bourne’a›
|
Tożsamość Bourne’a(2002, reż. Doug Liman) Film Douga Limana pożyczył z najsłynniejszej powieści Roberta Ludluma tylko sylwetkę głównego bohatera, Jasona Bourne′a, fakt utraty przezeń pamięci wskutek odniesionej rany głowy i późniejsze zmagania z amnezją, przez którą przebijają się wspomnienia i nad którą górują wypracowane kiedyś odruchy – plus parę nazwisk. Na kanwie opowieści o specjalnym agencie CIA, któremu „firma” sprytnie dorabia opinię najlepszego cyngla na świecie, by wkurzyć i wywabić z kryjówki prawdziwy „target” tej operacji, czyli Carlosa, twórcy zbudowali obraz współcześniejszy, oderwany już od realiów Zimnej Wojny. Nadal pełno w nim szpiegowskich intryg i tajnych akcji, ludzi o o nie do końca czystych intencjach, usadowionych na szczytach władzy, operacji, których nie ma na oficjalnym rozkładzie, skrytobójstw, nielegalnych funduszy i najrozmaitszych nadużyć. Do tego dochodzą nowoczesne środki łączności, efektowne techniki inwigilacji, rozpieprzające pół metropolii pościgi samochodami i arcywidowiskowe walki wręcz. A na dokładkę wściekły na swoich byłych mocodawców facet o chłopięcej twarzy i umiejętności zabijania na najrozmaitsze sposoby. Dodali też jakże współczesną pointę – w książce Jason Bourne odkrywał, że tak naprawdę nie jest zabójcą na zlecenie, tylko agentem tajnej operacji, w filmie Limana prawda jest dużo bardziej skomplikowana, a tytułowa tożsamość dużo trudniejsza do zaakceptowania. Film staje się polemiką z Ludlumem – w dzisiejszych czasach nie ma już „dobrych” i „złych” służb specjalnych, obecnie są to szalone i mordercze zabawy ludzi, którzy nigdy nie dorośli, a inni wariaci dali im do rąk zabójcze zabawki. Ocena: 80%  |  | ‹Krucjata Bourne’a›
|
Krucjata Bourne’a(2004, reż. Paul Greengrass) Paul Greengrass podjął temat losów agenta bez pamięci po Dougu Limanie i stworzył kolejny świetny film. Poszedł w inną stronę niż poprzednik, który miał ambicje wpisać ludlumowską fabułę we współczesne czasy. „Krucjata Bourne′a” to klasyczne, dynamiczne kino sensacyjne. Film ma precyzyjny scenariusz, ale jego główną siłą staje się doskonałe tempo i sceny akcji (zwłaszcza pościg samochodowy na ulicach Moskwy), podkreślane przez świetnie dobrana muzykę i interesujące, zimne miejskie zdjęcia Olivera Wooda. Sprawdza się nieźle cała ekipa aktorska, miło obejrzeć Karla Urbana w nowej roli. A Berlin okazuje się nadal idealnym miejscem do umieszczenia zimnowojennej fabuły. Wygląda na to, że Cała nowa seria Bourne′owska stała się niezwykle udanym powrotem do klasycznego kina sensacyjnego, stanowiąc podwaliny dla nowego wizerunku Jamesa Bonda w filmach z Danielem Craigiem. Ale uwaga dla miłośników powieści Ludluma – film odchodzi od niej bardzo, bardzo daleko i praktycznie, poza tytułem, nie ma z nią nic wspólnego. I tak już pozostało w kolejnych częściach. Ocena: 70%  |  | ‹Ultimatum Bourne’a›
|
Ultimatum Bourne’a(2007, reż. Paul Greengrass) Greengrassowi udała się rzecz niepojęta: nakręcił triquel popularnej serii filmów akcji o agencie Bourne’ie, jakością przewyższający i tak już znakomite „Tożsamość…” i „Krucjatę…”. Całe szczęście, że nikt nie wpadł na pomysł rozładowywania napięcia błyskotliwymi onelinerami. Całe szczęście, że nikt nie wpadł na pomysł ubarwiania fabuły flirtami i romansami. Siła trylogii o Bournie pochodzi bowiem stąd, że wreszcie oglądamy kino sensacyjne na serio, bez mrugnięcia oka, nieukrywające, że ma ambicję odnosić się do naszej rzeczywistości. Od poprzednich części różni „Ultimatum…” fakt, że nie zostawiono dla widza ani chwili wytchnienia, a sceny akcji są równie emocjonujące jak sceny działań operacyjnych służb wywiadowczych.W „Ultimatum…” jest szybka akcja, rosnące napięcie, rewelacyjny montaż i różnorodne lokacje na kuli ziemskiej. Nietrudno zauważyć, że Greengrass dużo nauczył się od czasu drugiej części trylogii, bo unika momentów przestoju, w których niby dużo dzieje się na ekranie, ale z chaosu wyłania się też brak spójności. W zwieńczeniu fabuły dostajemy pytanie o ludzką tożsamość, kwestię stanowiącą tło dla akcji od pierwszego odcinka serii. Czy wiedza, której szukał Bourne, tak naprawdę coś zmienia? Jaką część tożsamości stanowi sposób postrzegania siebie? „Ultimatum…” pozostawia te wątpliwości pod rozwagę widzów, skupiając się na intrydze i zabójczym tempie. Do tego, mamy przyjemność oglądać po raz pierwszy w filmach o Bourne’ie świetnego Davida Straithairna. Razem z Mattem Damonem i Joan Allen udowadnia, że dobre aktorstwo w kinie akcji ma rację bytu. Ocena: 80%  |  | ‹Dziedzictwo Bourne’a›
|
Dziedzictwo Bourne’a(2012, reż. Tony Gilroy) A miało być tak pięknie: sprawdzona formuła, doskonale dobrany aktor i przyzwoity zwiastun. Ale nie, twórcy czwartej części „Bourne’a” dryfują nie mogąc się zdecydować, czy chcą zrzynać z filmów z Damonem, czy jednak wymyślać coś swojego. Z trylogii „ukradli” sceny akcji (pościgi samochodowe) i część fabuły (przewijają się takie postacie jak Pamela Landy), ale motorem napędowym uczynili nieco inną, dość słabo zarysowaną potrzebę bohatera (a przez to trudną do zrozumienia – i identyfikacji), a w ramach urozmaicenia zamiast dżungli miejskiej zachodniego świata, zaserwowali widzom gros akcji w leśnej głuszy, albo w egzotycznej Azji. Efektem jest dziwny misz-masz: ni to „Bourne”, ni to zupełnie inny film. Nawiązania do przygód Jasona B. i łączenie fabuł wydaje się zrobione na siłę tak, by można było podpiąć film do serii, a przygody Aarona Crossa z powodu motywacji tej postaci i scenerii w jakiej się rozgrywają zwyczajnie nie wciągają. Zwłaszcza, że Tony Gilroy jako scenarzysta może i włożył coś od siebie w trylogię z Damonem, ale na stołku reżyserskim przy czwartej części niespecjalnie sobie radzi, serwując widzom dłużyzny zarówno przy scenach akcji (przeciągnięty do granic możliwości i sensu finałowy pościg) jak i w spokojniejszych momentach. „Tożsamość Bourne’a” była wyznacznikiem nowego kina akcji – „Dziedzictwo” jest już tylko bladym cieniem tego nowatorskiego podejścia. Ocena: 50%
Tytuł: Tożsamość Bourne’a Tytuł oryginalny: The Bourne Identity Kraj produkcji: USA Czas trwania: 185 min Gatunek: akcja, dramat, przygodowy Ekstrakt: 60%
Tytuł: Tożsamość Bourne’a Tytuł oryginalny: The Bourne Identity Data premiery: 27 września 2002 Rok produkcji: 2002 Kraj produkcji: Niemcy, USA Czas trwania: 118 min Parametry: dźwięk: Dolby Digital 5.1; format: 2.35:1 (anamorficzny) Gatunek: sensacja EAN: 5900058107797 Ekstrakt: 80%
Tytuł: Krucjata Bourne’a Tytuł oryginalny: The Bourne Supremacy Data premiery: 3 września 2004 Rok produkcji: 2004 Kraj produkcji: USA Gatunek: sensacja Ekstrakt: 70%
Tytuł: Ultimatum Bourne’a Tytuł oryginalny: The Bourne Ultimatum Data premiery: 7 września 2007 Obsada: Matt Damon, Joan Allen, Julia Stiles, David Strathairn, Scott Glenn, Paddy Considine, Edgar Ramirez, Albert Finney, Corey Johnson, Daniel Brühl, Chris Cooper, Brian CoxRok produkcji: 2007 Kraj produkcji: USA Czas trwania: 111 min Gatunek: sensacja Ekstrakt: 80%
Tytuł: Dziedzictwo Bourne’a Tytuł oryginalny: The Bourne Legacy Data premiery: 10 sierpnia 2012 Rok produkcji: 2012 Kraj produkcji: USA Gatunek: akcja Ekstrakt: 50% |