powrót; do indeksunastwpna strona

nr 7 (CLIX)
wrzesień 2016

Pokorny szpieg w klasycznym kryminale
John le Carré ‹Morderstwo doskonałe›
„Morderstwo doskonałe”, choć z cyklu o agencie wywiadu Smileyu, jest – jak sugeruje już sam tytuł – powieścią kryminalną, a nie sensacyjną. Jest to druga książka Johna Le Carré, powstała przed półwieczem; może płytsza, lżejsza od ostatnich, ale mając już zaufanie do autora, nie rozczarowałam się.
ZawartoB;k ekstraktu: 60%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Zachwycona „Bardzo poszukiwanym człowiekiem” sięgnęłam po „Morderstwo”, z całą świadomością, że książka pisana przez 30-latka może się zasadniczo różnić od powieści 80-latka: dojrzałej, pogłębionej psychologicznie i niosącej wartość nagromadzonej przez dekady wiedzy. Ten eksperyment czytelniczy uważam ostatecznie za udany. Powieść ewidentnie kryminalna spełnia wymogi gatunku: opiera się na logicznej konstrukcji, której według mnie trudno zarzucić większe luki, oferuje też kilka zwrotów w sposobie, w jaki czytelnik widzi opisywaną historię. Informacje zdobywane przez bohatera odkrywają kolejne jej warstwy, rodząc sprzeczności i pytania. Nie jest to intryga przesadnie zagmatwana, co uważam za zaletę – rozwiązanie zbyt udziwnione sprawiłoby na mnie gorsze wrażenie.
Przedstawiony świat brytyjskiej prywatnej szkoły wydaje się przerysowany w swoim odizolowaniu i płynących z niego jeżeli nawet nie wprost patologiach, to zaburzeniach. Widzimy klasyczną scenerię kryminału: zamknięte grono powiązanych ze sobą na różne sposoby osób, a rozstrzygnięcie zagadki zostaje powierzone komuś, kto, pozostając mentalnie całkowicie poza zaklętym kręgiem, ma jednak wstęp do tego elitarnego grona, przynajmniej towarzyski.
Autor zastrzega oczywiście, że szkoła i jej grono pedagogiczne są całkowicie fikcyjne, jednak nie sposób zignorować faktu, iż sam nauczał przez kilka lat w Eton College. Dodaje to niewątpliwie smaku np. rzuconej w powieści mimochodem uwadze, że oto w opisywanej placówce pobiera nauki również „młody książę”.
Nie trzeba mi wyjaśniać różnicy pomiędzy inspiracją a powieścią z kluczem, ale ponieważ po „Bardzo poszukiwanym człowieku” nabrałam przekonania, że Le Carré może stanowić dla mnie źródło wiarygodnej wiedzy o funkcjonowaniu świata w dziedzinach dalece niedostępnych mojemu własnemu doświadczeniu, to z przyjemnością odnotowałam, iż dotyczy to również opisywanego przezeń z nomen omen morderczą ironią środowiska niezwykle elitarnych brytyjskich szkół prywatnych. Powieść dotyczy połowy XX wieku, jednak mam wrażenie, że pewne mechanizmy mogą funkcjonować nadal – choćby właśnie izolacja i dla Polaków chyba dziś egzotyczne silne podziały klasowe.
Samą powieść odebrałam tak, jak zazwyczaj czyta się kryminały: z przyjemnością, ale gdy zagadka została rozwikłana, wrażenie z czasem blaknie. Jednak główny bohater, Smiley, został w mojej pamięci na dłużej. W czasach, gdy Fleming tworzył swojego Bonda, szpieg Johna Le Carré jest tak zupełnie od Bonda inny: starszy, nieco otyły, wygląda „jak żaba w okularach” i jest nade wszystko pokorny, po latach życia na terenie wroga instynktownie unika zwracania na siebie uwagi, choćby tylko obroną własnego stanowiska. Szpieg idealny.
Nie czułam dotychczas potrzeby zagłębiania się w cykl o Smileyu, zakładając, że problemy zimnej wojny są już przebrzmiałe, a wnioski wyciągane przez autora dekady temu mogły okazać się po latach błędne i dla współczesnego czytelnika wręcz mylące. Jednak Smiley jako postać wzbudził moją czytelniczą ciekawość, a jeszcze większą – niedawno wydana biografia samego pisarza.



Tytuł: Morderstwo doskonałe
Tytuł oryginalny: A Murder of Quality
Data wydania: 11 września 2013
Wydawca: Sonia Draga
ISBN: 978-83-7508-707-9
Format: 216s. 123×195mm
Gatunek: kryminał / sensacja
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 60%
powrót; do indeksunastwpna strona

49
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.