„Piąta pora roku” Nory K. Jemisin ma w sobie wszystko, czego potrzeba, by uznać powieść za naprawdę wartą uwagi. Ciekawy pomysł, dopracowaną konstrukcję fabularną, złożonych bohaterów i po prostu „to coś”, co sprawia, że czytelnik przewraca stronę za stroną z niesłabnącą przyjemnością i zainteresowaniem.  |  | ‹Piąta pora roku›
|
Mieszkańcy Bezruchu od wieków są doświadczani przez Ojca Ziemię najróżniejszymi kataklizmami, określanymi wspólnym mianem Piątych Pór Roku. Ogniste wyziewy regularnie wyniszczają najsłabsze – lub po prostu mające najmniej szczęścia – wspólnoty, a wiedza zdobywana przez dzieci w szkołach dotyczy głównie sztuki przetrwania. W takim właśnie świecie przyszło żyć Essun, kobiecie obdarzonej niezwykłymi zdolnościami, które okazały się zarazem być jej największym przekleństwem. Wszechobecne zniszczenie i nieuchronna zagłada ludzkości robią jednak na niej wyjątkowo małe wrażenie w obliczu tego, że właśnie zamordowano jej syna i uprowadzono córkę. Sam motyw matki wyruszającej w podróż, by odnaleźć i ocalić potomstwo, nie wydaje się być może szczególnie oryginalny, choć z pewnością niesie w sobie spory ładunek emocjonalny. Nie ten wątek jest tu jednak najważniejszy, mimo że z początku, przynajmniej pozornie, wysuwa się na plan pierwszy. Postawienie głównej bohaterki w wyjątkowo trudnej – można by wręcz rzec beznadziejnej – sytuacji zdaje się być jedynie pretekstem do przedstawienia o wiele bardziej złożonej i nieoczywistej historii. Ciężko powiedzieć coś więcej, tak by nie zdradzić szczegółów misternie utkanej fabuły, ale jedno jest pewne – chwil zaskoczenia nie brakuje. Warto docenić wysiłek włożony przez autorkę w odmalowanie całości za pomocą najdrobniejszych szczegółów, widocznych już w warstwie językowej. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów książki jest na przykład specyficzny, bardzo przemyślany i świadomie wykorzystany przez Jemisin sposób prowadzenia narracji. To on w najbardziej widoczny sposób wyróżnia poszczególne tory, którymi biegnie opowieść, by ostatecznie mogła ona zgrabnie połączyć się w spójną całość. Choć z reguły nie przepadam za zbytnim eksperymentowaniem w tej materii i potrzebowałam sporo czasu, aby przyzwyczaić się do zastosowanej przez autorkę formy, to ostatecznie użycie dość ryzykownych zabiegów okazało się nie tylko udane, ale i uzasadnione. Dobrze współgrało bowiem z ogólnym zamysłem i wzmocniło wydźwięk końcowy. Na uwagę zasługuje także kreacja świata, jak również zamieszkujących go niezwykłych istot. Jedno i drugie jest w stanie zafascynować czytelnika na tyle, by bez zgrzytów wsiąkł w opowieść. Książkowy Bezruch na swój sposób wciąż ulega przemianom. Nic tu nie jest pewne, a największe zagrożenie – mimo nieustannych wręcz przygotowań na najgorsze – zawsze przychodzi w pewnym sensie niespodziewanie. Życie w tym miejscu można wręcz określić mianem gorzkiego i okrutnego żartu Ojca Ziemi. To, co wydaje się wybawieniem, stanowi bowiem zwykle najgroźniejszą pułapkę. Równie dynamiczna i złożona jak świat, w którym przyszło jej żyć, okazuje się zresztą także główna bohaterka, choć dość późno przekonujemy się o tym, jak bardzo skomplikowane i przepełnione sprzecznościami były jej losy. Charakter tej postaci naprawdę trudno opisać za pomocą kilku zdań, lecz mimo bardzo wyraźnej, trochę zaskakującej transformacji, którą przechodzi, wciąż nie traci na wiarygodności. Mam nadzieję, że potencjał pierwszego tomu zostanie dobrze wykorzystany w pozostałych częściach trylogii „Pękniętej Ziemi”, po które z pewnością sięgnę. Liczę tylko, iż Jemisin nie poświęci w nich zbyt wiele uwagi wątkom romansowym, które okazały się dość obszernym – a moim zdaniem najsłabszym i zbytnio przekombinowanym – elementem książki. Jako czytelnik zdecydowanie wolałabym skupić się na odkrywaniu kolejnych tajemnic stworzonego przez autorkę uniwersum, którego to wykreowanie – całkiem zasłużenie – przyniosło jej nagrodę Hugo, a także nominację do Nebuli oraz Locusa.
Tytuł: Piąta pora roku Tytuł oryginalny: The Fifth Season Data wydania: 23 listopada 2016 ISBN: 978-83-7924-698-4 Format: 440s. 135×210mm Cena: 39,90 Gatunek: fantastyka Ekstrakt: 80% |