Erudycyjne popisy Mathiasa Énarda sprawiają, że „Busola” momentami kojarzy się bardziej ze zbiorem esejów niż z tradycyjną powieścią. W niczym nie zmienia to jednak faktu, że jest to naprawdę fascynująca lektura.  |  | ‹Busola›
|
Głównym bohaterem i zarazem narratorem „Busoli” jest Franz Ritter - mieszkający w Wiedniu, zafascynowany Orientem muzykolog. Towarzyszymy mu w trakcie zaledwie jednej nocy, podczas której ciągle nie udaje mu się zasnąć. Powody trapiącej go bezsenności są wielorakie - martwi się choćby stanem swego zdrowia (ostatnie badania zdecydowanie nie napawają go optymizmem), sytuacji nie ułatwiają także odgłosy dobiegające z mieszkania sąsiada, ale przede wszystkim Franz nie potrafi się uwolnić od myśli o swej wielkiej niespełnionej miłości - Sarze. Długie nocne godziny pozwalają bohaterowi na dokładne przypomnienie sobie różnorakich szczegółów historii jego znajomości z tą piękną, pochodzącą z Francji, wybitną orientalistką. Dzięki temu czytelnicy z kolei z zainteresowaniem mogą śledzić tę poruszającą miłosną opowieść, przy czym nie jest wcale łatwo przeanalizować łączące tych dwoje uczucie, gdyż zdarzenia nie są przedstawiane zgodnie z porządkiem chronologicznym. W dodatku narrator nieustannie wdaje się w dygresje na rozmaite tematy - które zresztą całkiem często są nawet ciekawsze niż główny wątek powieści! Wielką zaletą „Busoli” jest przedstawiony tutaj rzeczywiście fascynujący obraz wzajemnych oddziaływań między kulturami Wschodu i Zachodu. Mathias Énard z prawdziwym znawstwem ukazuje bowiem - oczywiście za pośrednictwem Franza Rittera - przepływ motywów w literaturze, muzyce czy architekturze między Europą i Orientem. Możemy się też przekonać, że oprócz wszystkim znanych inspiracji kulturowych, skala tych relacji od wieków była zdecydowanie większa niż można by podejrzewać. Przy bliższym przyjrzeniu się wielu dziełom okazuje się, że kierunki tych oddziaływań bywały całkiem zaskakujące. Istotne jest również to, że w „Busoli” obraz kontaktów między Wschodem i Zachodem nie jest bynajmniej wyidealizowany. W powieści Mathiasa Énarda obecna jest bowiem pamięć zarówno o toczonych przez wieki walkach między chrześcijanami i muzułmanami, jak i działalności współczesnych dżihadystów. Znajdziemy tutaj również między innymi dość krytyczną ocenę działań europejskich archeologów, realistycznie oddany klimat panujący w Iranie po obaleniu szacha czy też nawiązania do obecnie trwających walk w Syrii. Nie da się ukryć, że w „Busoli” z pewnością nie możemy liczyć na trzymającą w napięciu, pełną nieoczekiwanych zwrotów akcję, ale i tak pełna niuansów i niedopowiedzeń opowieść o Fritzu i Sarze mocno przykuwa uwagę czytelników. Prawdziwą przyjemność sprawia zaś możliwość śledzenia erudycyjnych popisów autora, które bez wątpienia mogą prowokować do rozważań nad kondycją współczesnej Europy. Wszystko to sprawia, że obszerna powieść Mathiasa Énarda z pewnością nie jest lekturą dla każdego, ale dla osób gustujących w literaturze tego typu będzie ona prawdziwą ucztą duchową.
Tytuł: Busola Tytuł oryginalny: Boussole Data wydania: 22 czerwca 2017 ISBN: 978-83-08-06238-8 Format: 512s. 143×205mm; oprawa twarda Cena: 49,90 Gatunek: mainstream Ekstrakt: 80% |