powrót; do indeksunastwpna strona

nr 9 (CLXXI)
listopad 2017

Dziennikarskie śledztwo Maigreta
Georges Simenon ‹Maigret się bawi›
To spore wyzwanie – napisać kilkadziesiąt powieści z tym samym bohaterem, starając się przy tym za każdym razem w jakiś sposób zaskoczyć czytelnika. Georges Simenon od czasu do czasu eksperymentował bądź to z formami narracji, bądź z rolą komisarza Maigreta w prowadzonym śledztwie. W wydanej w połowie lat 50. XX wieku książce „Maigret się bawi” wysłał go na przykład na urlop…
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
‹Maigret się bawi›
‹Maigret się bawi›
Czytając powieści belgijskiego klasyka powieści kryminalnej o komisarzu Maigrecie, można odnieść wrażenie, że słynny policjant był nieprzejednanym pracoholikiem. Niechętnie opuszczał dni pracy, a kiedy zbliżał się termin corocznej wizyty u krewnych żony w Alzacji, często szukał pretekstu, aby jej nie towarzyszyć. Gabinet przy Quai de Orfèvres był jego drugim domem – i to nie tylko w znaczeniu symbolicznym. Taki tryb życia z czasem musiał odbić się na zdrowiu Maigreta. W efekcie przyplątał się bronchit. Stary doktor Pardon podejrzewał nawet zapalenie płuc i problemy z sercem, dlatego wysłał komisarza na badania do kardiologa. Ten wprawdzie stwierdził jedynie podwyższone ciśnienie, ale zalecił też urlop. Chcąc nie chcąc, stary policjant musiał – głównie pod presją małżonki – wziąć wolne. Taki jest punkt wyjścia pięćdziesiątej powieści cyklu Georges’a Simenona, którą Belg napisał w charakterystycznym dla siebie tempie (w ciągu zaledwie tygodnia) we wrześniu 1956 roku, podczas wakacyjnego „skoku” do Cannes (które zresztą pojawia się w książce na drugim planie).
Czytelnicy dziennika „Le Figaro” poznali nowe przygody komisarza w lutym następnego roku, natomiast wydanie książkowe – tradycyjnie nakładem paryskiej oficyny Presses de la Cité – ukazało się w marcu. I mogło być – właśnie z uwagi na wysłanie Maigreta na urlop już w pierwszym rozdziale powieści – niemałym zaskoczeniem. Los jednak wcale nie zamierzał być dla potrzebującego odpoczynku policjanta łaskawy; okazało się bowiem, że w tym czasie chyba wszyscy Francuzi zdecydowali się opuścić stolicę i ruszyć na prowincję. Zapchane drogi wyjazdowe z miasta, zatłoczone dworce, wreszcie brak wolnych miejsc w hotelach i pensjonatach – wszystko to sprawia, że Jules wpada na dość niecodzienny pomysł. Proponuje żonie, aby urlop spędzili w… Paryżu. Nikogo o tym nie informując. Niech w komendzie myślą, że komisarz wyjechał. Niech w tym samym przeświadczeniu pozostaje również doktor Pardon. A państwo Maigretowie będą w tym czasie spać do przedpołudnia, jeść na mieście, spacerować i robić wszystko to, na co normalnie brakuje im czasu.
Po takim początku powieści kryminalnej można się trochę zmartwić, prawda? Bo gdzie tu miejsce na sensacyjną fabułę, trupy, skomplikowane dochodzenie? Na szczęście Simenon nie miał najmniejszego zamiaru wyzuwać książki z podstawowych atrybutów dzieła detektywistycznego; postanowił jedynie spojrzeć na policyjną pracę z nieco innej perspektywy. Co oznacza, że wkrótce zostaje dokonana zbrodnia. Ofiarą jest niespełna trzydziestoletnia Eveline, żona starszego o kilkanaście lat lekarza Philippe’a Jave. Jej nagie ciało zostaje znalezione w zamkniętej na klucz szafie w apartamencie na bulwarze Haussmanna, a odkrycia tego dokonuje służąca Josépha i towarzyszący jej w tym niemiłym momencie młody doktor Gilbert Négrel, który pod nieobecność starszego kolegi po fachu przyjmuje w jego gabinecie pacjentów. Sprawa od samego początku jest niezwykle tajemnicza i niezrozumiała. Wszak pani Jave w momencie śmierci powinna być z mężem i córeczką w Cannes. Jakim cudem więc znalazła się w swoim mieszkaniu w Paryżu? Kto ją zamordował? I – przede wszystkim – dlaczego ciało było nagie?
Śledztwo pod nieobecność Maigreta prowadzi inspektor Albert Janvier. Komisarz, choć korci go niesamowicie, postanawia mimo wszystko pozostać na urlopie – nie tylko dlatego, że obiecał to małżonce (i doktorowi Pardonowi), ale także by dać Janvierowi możność wykazania się. Nie byłby jednak sobą, gdyby nie śledził poczynań funkcjonariuszy z Nabrzeża Złotników. Tyle że robi to z dystansu, wszelką wiedzę na temat dochodzenia czerpiąc jedynie z doniesień prasowych. I na tym właśnie polega tytułowa „zabawa” Maigreta – chce odkryć prawdę, nie mając do dyspozycji zeznań świadków, protokołów z przesłuchań podejrzanych. Bez rutynowego spinania się i zwykle towarzyszącego codziennej policyjnej robocie stresu. Bez odpowiedzialności, że jeśli coś pójdzie nie tak, przestępca uniknie każącej ręki sprawiedliwości. To również forma sprawdzenia się, jak i swoista gra psychologiczna – tyle że tym razem toczona nie tylko z przestępcą, ale także z (nieświadomymi tego) kolegami policjantami.
Takie podejście do tematu ma swoje plusy i minusy. Plusem na pewno jest to, że Simenon może jeszcze więcej miejsca poświęcić otoczce obyczajowej i tworzeniu portretów psychologicznych bohaterów zamieszanych w tragiczne wydarzenia (było to zresztą zawsze mocną stroną powieści belgijskiego autora). Przygląda się też dokładniej pracy dziennikarzy śledczych, którzy – zwłaszcza jeden, Lassagne – nagle przestają być czyhającymi na sensację hienami, stają się natomiast pomocnikami komisarza. Co w takim razie można uznać za minus? Nade wszystko brak mrocznego klimatu zazwyczaj towarzyszącego dochodzeniom prowadzonym przez Maigreta. Tych wielogodzinnych, nierzadko nocnych, przesłuchań, podczas których stary policyjny wyga stara się podstępem przygwoździć zbrodniarza. Opisów żmudnych procedur i mozolnego dochodzenia do prawdy. Snucia się po korytarzach budynku przy Quai de Orfèvres. Wypoczęty i uśmiechnięty komisarz nie ma tej siły oddziaływania na czytelnika. Nie angażuje emocjonalnie aż tak mocno, jak zazwyczaj.
Powieść „Maigret się bawi” doczekała się trzech telewizyjnych adaptacji – angielskiej (1963), holenderskiej (1968) i francuskiej (1983) – w których w postać komisarza Maigreta wcielili się odpowiednio: Rupert Davies, Jan Teulings i Jean Richard.



Tytuł: Maigret się bawi
Tytuł oryginalny: Maigret s’amuse
Data wydania: 5 lipca 2017
Wydawca: C&T
ISBN: 978-83-7470-352-9
Format: 136s.
Cena: 19,–
Gatunek: kryminał / sensacja / thriller
Wyszukaj w: MadBooks.pl
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w: Matras.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

25
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.