powrót; do indeksunastwpna strona

nr 4 (CLXXVI)
maj 2018

Od niewolnika do wezyra
Hester Donaldson Jenkins ‹Ibrahim Pasza›
Gdyby nie twarda oprawa, można by nazwać „Ibrahima Paszę. Wielkiego wezyra Sulejmana Wspaniałego” zaledwie broszurką, przyczynkiem do prawdziwej biografii jednej z ciekawszych postaci historii państwa osmańskiego. Na zaledwie siedemdziesięciu stronach Hester Donaldson Jenkins postarała się zawrzeć to, co najważniejsze na temat bohatera swojej biografii. I choć erudycji autorce odmówić nie sposób, to należy pamiętać o jednym – jest to opracowanie z początku XX wieku, ze wszystkimi wadami i zaletami swojej epoki.
ZawartoB;k ekstraktu: 50%
‹Ibrahim Pasza›
‹Ibrahim Pasza›
Jak w każdej biografii, także tutaj autorka zmuszona jest balansować między kwestiami ogólnego wprowadzenia do epoki i wydarzeń, w których brał udział sam Ibrahim Pasza a jego życiem osobistym i publicznym. Mimo licznych źródeł (zarówno z pierwszej, jak i z drugiej ręki), z których korzystała Jenkins, główny nacisk został tu położony na tło historyczne, z niewielkim tylko udziałem bohatera samej biografii. Widać przy tym wyraźnie fascynację samą Turcją (rodzący się w pierwszej dekadzie ubiegłego wieku ruch młodoturków stanowił dla przebywającej wówczas w Istambule Jenkins oznakę żywotności ducha narodowego), mającą wiele wspólnego z podobnymi odczuciami, jakie charakteryzowały od lat 30. XIX wieku Davida Uruqharta, jednego z bardziej znanych brytyjskich turkofilów. Nie powinno więc dziwić, że bardziej niż o Ibrahimie książka opowiada o Turcji przełomu XV i XVI wieku, w czasach świetności państwa, którą można przypisywać zarówno Sulejmanowi, jak i jego najbliższemu doradcy, jakim bardzo szybko stał się Ibrahim.
Jak stwierdza na początku jednego z rozdziałów Jenkins, „badanie zagranicznych stosunków Sulejmana niemal równa się badaniu ówczesnej Europy”. Jeśli zaś wziąć pod uwagę rolę Ibrahima w polityce Turcji, jest to równoznaczne z oceną jego wkładu w kierunek, w jakim zmierzała historia Europy początku XVI wieku. Ale, choć słusznie zauważa autorka, że okres ten doprowadził do zmiany postrzegania Turków z barbarzyńskich niewiernych w stałych partnerów polityki europejskiej, to jednak rola głównego bohatera biografii w tej ewolucji pozostaje niejasna. Mimo chełpliwych deklaracji Wielkiego Wezyra, który w rozmowach z europejskimi posłami lubił określać się jako najważniejszą osobę w państwie, mającą o wiele większy posłuch wśród poddanych niż sam sułtan, trudno z przedstawionych przez autorkę fragmentów z jego życia wywnioskować, na ile ówczesna polityka turecka była tak naprawdę jego dziełem. Trudno uwierzyć, że w „kraju niewolników i jednego pana – sułtana” nawet jego najbliższy doradca mógł cieszyć się tak wielką niezależnością, jak sam wielokrotnie starał się zademonstrować gościom przybywającym do Stambułu.
Zdecydowanie brakuje tej książeczce jakiegokolwiek choćby kilkustronicowego, współczesnego komentarza, który w jakikolwiek sposób uzasadniałby albo jej wydanie (mimo solidnych podstaw źródłowych jawi się ono dość dyletanckim opracowaniem), albo przynajmniej rozjaśniałoby losy samego Ibrahima. W swojej obecnej formie jest to książka pozostawiająca wiele do życzenia i mogąca zachęcić do sięgnięcia po nią chyba tylko i wyłącznie swoją niską ceną.



Tytuł: Ibrahim Pasza
Tytuł oryginalny: Ibrahim Pasha
Data wydania: 14 sierpnia 2015
Przekład: Miłosz Młynarz
Wydawca: Napoleon V
ISBN: 978-83-7889-287-8
Format: 70s. 170×240mm; oprawa twarda
Cena: 20,–
Gatunek: biograficzna / wywiad / wspomnienia, historyczna, non-fiction
Wyszukaj w: MadBooks.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 50%
powrót; do indeksunastwpna strona

5
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.