powrót; do indeksunastwpna strona

nr 10 (CLXXXII)
grudzień 2018

Jechać aż do końca
Mirosław P. Jabłoński ‹Nieśmiertelny z Oxa›
Wznowienie powieści „Nieśmiertelny z Oxa” Mirosława P. Jabłońskiego jest jak najbardziej zrozumiałe. W końcu dziś mało kto pamięta, o czym w ogóle była.
ZawartoB;k ekstraktu: 60%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Seria Archiwum Polskiej Fantastyki jest serią nieco dziwną. Zamiast proponować najlepsze dokonania pisarzy dzisiaj już lekko zapomnianych, głównie tych tworzących w okresie PRL-u i wczesnej III RP, oferuje wszystko, jak leci. Ciurkiem. Można więc trafić tam na doskonałą trylogię Borunia i Trepki, ale i na fatalny „Kryptonim Psima” Mirosława P. Jabłońskiego. Chcąc więc zbudować sobie na półce żelazny kanon polskiej fantastyki lepiej zamiast kupować kompletną serię, wyłuskać konkretne tytuły. Żeby nie wejść w posiadanie kukułczego jaja.
Obok „Kryptonimu Psima” w serii znalazło się jeszcze kilka innych książek Jabłońskiego, m.in. „Nieśmiertelny z Oxa”, akurat dość przyzwoity. Pierwotnie powieść wyszła w roku 1987 nakładem szczecińskiego wydawnictwa „Glob”, w efemerycznej serii „Z Rekinem”. Wydawca zrobił wówczas krzywdę powieści, zdradzając węzłowe punkty intrygi w robiącym za blurba cytacie. Solaris nie popełnił już tego błędu i jako blurba (uwielbiam to słowo) zaserwował bardzo ostrożny, ogólnikowy opis fabuły. Co – tak swoją drogą – jest sporym osiągnięciem, bo fabuła „Nieśmiertelnego…” nie grzeszy rozbudowaną strukturą i odłowić z niej cokolwiek tak, żeby nie popsuć przyjemności z lektury, łatwe nie było. Jest tylko jeden kłopot – wbrew blurbowi planeta nazywa się Ox, nie zaś Oxa.
Powieść Jabłońskiego z całą pewnością może pochwalić się nietuzinkową, sprytną konstrukcją. Splata się na nią kilkanaście – głównie retrospekcyjnych – wątków, które bez wyraźnego rozgraniczenia biegną po kawałku jeden za drugim, stwarzając chwilami lekki chaos, ale mimo wszystko i budując dość skomplikowaną relację między trójką głównych bohaterów. Żeby było jeszcze bardziej oryginalnie, w książce praktycznie nie sposób uświadczyć… akcji. Bo co się dzieje w czasie teraźniejszym? Ano od pierwszej do praktycznie ostatniej strony główny bohater jedzie terenówką przez pustynię, próbując dotrzeć do stojącej gdzieś tam, w piaskach, rakiety. I już. To naprawdę wszystko. Reszta to wspominki, przemyślenia i retrospekcje, obejmujące m.in. przyczyny i przebieg lotu na Oxa. Właśnie dlatego zdradzenie jedynych dwóch ważnych dla intrygi elementów z miejsca podważyłoby sens sięgania po książkę. Bo tajemnica byłaby wyłożona kawa na ławę.
Lektura „Nieśmiertelnego…” jest szybka i umiarkowanie gładka, nie jest jednak wolna od przykrych wybojów. Wśród nich jest na przykład przefajnowanie w kwestii konstrukcji psychicznej głównego bohatera. Bo owszem, znamy jego przeżycia z dzieciństwa, znamy pomysłowość i determinację objawiane w kolejnych misjach, znamy też już nawet nie miłość, ile obsesję na punkcie dziewczyny, którą musi dzielić ze swoim wrogiem i zarazem przyjacielem z dawnych czasów, ale w pewnym momencie w całym tym psychologicznym kociołku zaczyna coś zgrzytać i podśmiardywać.
Już pal licho, że praktycznie wcale nie znamy motywacji przyjaciela – ba!, w sumie NIC o nim nie wiemy. Można też przymknąć oko na to, że dziewczyna, która mimo wszystko odgrywa ogromną rolę w intrydze, też jest opisana po łebkach. Ale to, że główny bohater jest tak hołubiony przez wiele postronnych osób, a kobiety tak łatwo się w nim zakochują, podczas gdy z kolejnych opisów coraz mocniej wychodzi na to, że jest zwykłym chamem, prostakiem i gburem, przełknąć już trudno. Autor nie podrzucił bodaj jednej sceny, która postawiłaby opisywaną postać w ciepłym, pozytywnym świetle. Zamiast tego ciągle jest bohaterstwo, opryskliwość, wewnętrzne cierpienia i – wbrew wszelkim znakom na niebie i ziemi, a także sążnistym elaboratom – emocjonalna pustka. Bo to, co odczuwa bohater wobec ukochanej, trudno nazwać miłością. To raczej zaborcza pasja, w której nie ma ani kapki miejsca na romantyzm i faktyczne uczucie. A takiemu bohaterowi można co najwyżej współczuć lub z wypiekami śledzić jego losy, natomiast lubić go i identyfikować się z nim – już niekoniecznie.
„Nieśmiertelnego…” można więc swobodnie przeczytać, ale nie ma się co łudzić, że jest to jakieś szczególnie wybitne dzieło, które zaczepi się na dłużej w głowie.



Tytuł: Nieśmiertelny z Oxa
Data wydania: 16 marca 2018
Wydawca: Solaris
ISBN: 978-83-7590-322-5
Format: 202s.
Cena: 29,99
Gatunek: fantastyka
Wyszukaj w: MadBooks.pl
Wyszukaj w: Selkar.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 60%
powrót; do indeksunastwpna strona

30
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.