„1913” Paula Hama to książka krótka i, co za tym idzie, dość pobieżna. Ale mimo to nie sposób odmówić autorowi erudycji i trzymania się głównego celu, który przed sobą postawił.  |  | ‹1913: The Eve of War›
|
Wbrew tytułowi („Przeddzień wojny”) Ham stara się dowieść, że wybuch pierwszej wojny światowej wcale nie był jakimś mitycznym zrządzeniem losu, ale efektem świadomych decyzji podejmowanych przez ówczesnych. Europejscy władcy, politycy i wojskowi w pełni zdawali sobie sprawę z konsekwencji swoich działań – sam plan ataku Niemiec na Francję był opracowywany i udoskonalany przez długie lata, zaś formowanie się ogólnoeuropejskich bloków (trójprzymierza i trójporozumienia) również zajęło kilka dekad. Jak przekonująco dowodzi autor, mimo pisanych po wojnie wspomnień i licznych studiów mających usprawiedliwić ówczesnych ludzi władzy, analiza wydarzeń wskazuje wyraźnie na świadome dążenie do militarnego konfliktu w Europie. Ham rozwiewa wiele mitów narosłych wokół okresu przedwojennego – między innymi iluzję belle époque, która, jak twierdzi, dotknęła tak naprawdę tylko nielicznych. Wpływ modernizmu na politykę i społeczeństwo był według autora o wiele mniejszy niż dzisiaj się uważa. Podobnie z rzekomymi planami podboju świata przez Niemcy – aż do 1914 roku niemiecka polityka zagraniczna starała się pokojowymi środkami uzyskać dla tego państwa status mocarstwa kolonialnego. Ani Francja, ani Anglia nie były jednak zainteresowane zaspokajaniem niemieckich ambicji. Pod względem społecznym i kulturowym lata poprzedzające wybuch wojny stanowiły powrót do konserwatywnych wartości sprzed okresu końca XIX wieku. Bóg, król i ojczyzna były hasłami, które na powrót zaczęły przemawiać do ludzi – szczególnie młodych, gardzących dekadencją swoich rodziców i ich brakiem zdecydowania. Do największych wad książki należy zaliczyć wspomnianą już pobieżność oraz tendencję autora do powtarzania tych samych stwierdzeń i argumentów po kilka razy. Niespecjalnie wzmacnia to wydźwięk głównej tezy postawionej przez Hama i potrafi miejscami irytować. Nie powinno dziwić że nową, pełniejszą i ulepszoną ich wersję przedstawił w (wydanym już po polsku) „1914”.
Tytuł: 1913: The Eve of War Data wydania: 5 listopada 2013 ISBN: B00GGMKQMS Format: Kindle Cena: £1,99 Gatunek: historyczna Ekstrakt: 50% |