Pojęcie „supergrupy” bardzo często bywa przez krytyków muzycznych nadużywane. Zatem i ja – może po raz pierwszy (a może wcale nie?) – je nadużyję. Tak, trio o wdzięcznej nazwie Próchno jest supergrupą. Pewnie najmniej znaną spośród wszystkich na świecie. Bo przecież niewiele mówią różnie nazwy formacji, w jakich na co dzień występują Marcel Gawinecki, Bartosz Leśniewski i Artur Sofiński. Ale nic, po ich debiutancki album – zatytułowany po prostu „Próchno” – sięgnijcie koniecznie!  |  | ‹Próchno›
|
To jest na swój sposób fascynujące. Album Próchna jest krótki i bardzo monotonny, ale gdyby doszukiwać się inspiracji stylistycznych, po jakie sięgnęli muzycy, można by sypać nimi jak z rękawa. Słyszalne są tu bowiem wpływy rockowej alternatywy, ambientu i post-metalu. I to już dużo, nieprawdaż? Ale ta wyliczanka wcale nie wyczerpuje tematu. Równie dobrze bowiem można odnaleźć nawiązania do psychodelii, noise’u i post-punku. I to wszystko na rozpisanej na cztery pełnoprawne utwory i dwie miniatury płycie trwającej zaledwie 35 minut. Na pozór mogłoby to świadczyć o nieco rozchwianej osobowości twórców. Tyle że – ku wielkiemu zaskoczeniu – płyta jest… bardzo jednorodna i konsekwentna. Cóż, więcej sprzeczności w tak krótkim wstępie już chyba nie byłbym w stanie zmieścić. Próchno to trio, które powstało trochę przez przypadek. Rodziło się powoli; jak twierdzą muzycy – korespondencyjnie. Każdy z nich bowiem na co dzień udziela się (bądź udzielał) w innych zespołach. Basista (obsługujący także syntezator) Marcel Gawinecki wielbicielom awangardy może być znany z projektów Ugory i Złota Jesień; gitarzysta Bartosz Leśniewski zaangażował się swego czasu w Artykuły Rolne, tworzy także duet z gitarzystą Maciejem Nowackim; wreszcie perkusista Artur Sofiński jest podporą grupy DRAH. Każdy z wymienionych zespołów porusza się gdzieś na obrzeżach rodzimego show-biznesu, grywa koncerty klubowe, wydaje płyty własnym sumptem bądź w wytwórniach niezależnych. Z Próchnem nie będzie inaczej. Nie zawojuje ono list przebojów ani – obym jednak się mylił! – nie będzie nominowane do nagrody Fryderyka. Byle jednak trwało jak najdłużej i wydawało kolejne albumy.  | |
Debiut Próchna ukazał się w sprzedaży 22 marca w dwóch wersjach: na kompakcie za sprawą zielonogórskiego Gusstaff Records i na winylu z logiem sublabelu tej wytwórni Don’t Sit on My Vinyl! na okładce. Wcześniej jeszcze – w styczniu – trio wpuściło w internetowy eter singla zawierającego dwie kompozycje: skróconą wersję „Z kosą przez las” oraz „Ponad chmurami”. Ta pierwsza znalazła się na longplayu, druga w sumie też, chociaż poddana mocnemu liftingowi. Na utwór otwierający wydawnictwo muzycy wybrali „Na stacjach i torach”. Jeżeli zależało im na początku odpowiednio mocnym i jednocześnie mrocznym – była to dobra decyzja. Za „moc” odpowiedzialny jest tutaj przede wszystkim Sofiński, który nadaje całości obsesyjnie jednostajny rytm (wzmocniony pogłosem), za „mroczność” natomiast – Gawinecki (dzięki syntezatorowym plamom dźwiękowym w tle) oraz Leśniewski (przydający utworowi postpunkowego posmaku). Bartosz wypowiada też słyszalne w oddali, skryte za szumami i zgrzytami, słowa. I nawet jeżeli nie zawsze rozumiemy, co ma nam do przekazania, udanie dopełnia nastroju niesamowitości i grozy. „1908” to pierwsza z dwóch instrumentalnych miniatur. Do bólu noise’owa. Wywołująca ciarki na plecach. I zapowiadająca to, co czeka słuchaczy w dalszej części. Wyjątkowo zgrzytliwa jest bowiem także introdukcja do „Kamieni”, która dopiero po kilkudziesięciu sekundach ustępuje miejsca nieco bardziej – z naciskiem na „nieco” – przyjaznym dźwiękom. Sofiński ponownie wybija monotonny, choć już nie tak ciężki jak w „Na stacjach i torach”, rytm, a jego dwaj koledzy z lubością oddają się budowie potężnego muru, wznoszonego z darkambientowych plam syntezatora i postrockowych akordów gitary. Z czasem robi się natomiast coraz bardziej transowo, co z kolei wywołuje skojarzenia z trochę już zapomnianym, ale absolutnie zniewalającym (i choćby dlatego zasługującym na przypomnienie) Falarkiem Roberta Brylewskiego. A gwoli ścisłości: z bardziej ekstremalną wersją Falarka. Dłuższa, prawie ośmiominutowa, wersja „Z kosą przez las” (tytuł kojarzy się z „Idziemy przez las” zimnofalowej Siekiery, prawda?) eksploruje okolice post-rocka, ale zahacza też o klimaty industrialno-gotyckie. A im bliżej końca, tym bardziej wyeksponowane bębny przenoszą słuchacza do świata szamańskich rytuałów. Sofińskiego wspomaga w tym grający rytmicznie Leśniewski, z kolei Gawinecki skupia się na wywoływaniu jak największego niepokoju. W czym okazuje się bardzo skuteczny. Najkrótsze w całym zestawie „Chmury” można by zakwalifikować – z racji brzmienia gitary – jako dark-ambient. Choć nie przynależność gatunkowa jest tu najważniejsza, lecz fakt wprowadzenia do zamykającego album i zdecydowanie najmocniejszego punktu całego wydawnictwa, czyli „Chodź, no chodź”. Muzycy, w porównaniu z wcześniejszymi utworami, zwalniają tu tempo, przez co kompozycja zyskuje na transowości, w finale stając się niemal upiorną kołysanką. Dlaczego „upiorną”? A to w związku z powtarzaną monotonnie przez Gawineckiego tytułową frazą, która choć z trudem przebija się przez ścianę dźwięków, dotarłszy w końcu do uszu, staje się niemal diabolicznym zaproszeniem do pogrążenia się we wszechogarniającej otchłani. W ostatecznym rozkładzie. W degrengoladzie. Nie bez powodu „próchno” było symbolem często wykorzystywanym w literaturze młodopolskiej (w poezji chociażby przez Jana Kasprowicza, w prozie przez Wacława Berenta) – zawsze w tym samym znaczeniu, jako zapowiedź końca, momentu, w którym na Ziemi pojawi się Szatan. Czego koniec wieszczą Gawinecki, Leśniewski i Sofiński? Oby tylko nie istnienia Próchna! Skład: Marcel Gawinecki – gitara basowa, syntezator, głos Bartosz Leśniewski – gitara elektryczna, głos Artur Sofiński – perkusja
Tytuł: Próchno Data wydania: 22 marca 2019 Nośnik: CD Czas trwania: 35:06 Gatunek: rock EAN: 5050580710030 W składzie Utwory CD1 1) Na stacjach i torach: 06:04 2) 1908: 02:01 3) Kamienie: 09:36 4) Z kosą przez las: 07:53 5) Chmury: 01:51 6) Chodź, no chodź: 07:41 Ekstrakt: 80% |