powrót; do indeksunastwpna strona

nr 01 (CXCIII)
styczeń-luty 2020

Na marginesie historii
Paul Hill ‹Templariusze na wojnie. 1120−1312›
Historia Zakonu Ubogich Rycerzy Chrystusa i Świątyni Salomona, powszechnie znanego jako templariusze, to temat, który nie traci na swojej popularności. Paul Hill w książce „Templariusze na wojnie, 1120-1312” podejmuje się opisania ich militarnego udziału w konfliktach nie tylko na Bliskim Wschodzie, ale także na Półwyspie Iberyjskim i w Europie Wschodniej. Efekt pozostawia bardzo wiele do życzenia.
ZawartoB;k ekstraktu: 30%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Hill nie zalicza się do specjalisty w tematyce krucjat, a jego poprzednie książki skupiały się raczej na militarnej historii Sasów, Normanów i Wikingów. Chociaż są historycy, którym przejście z jednego tematu do drugiego nie przysparza trudności, autor „Templariuszy na wojnie” się do nich nie zalicza, a jego książka okazuje się rozczarowującym opracowaniem – zarówno pod względem naukowym, jak i czysto literackim.
Pierwszym poważnym mankamentem jest wykorzystanie źródeł – czyli w większości przypadków opracowań, książek i artykułów, a dopiero w drugiej kolejności – materiałów z epoki. Autor nie sili się nawet na zestawienie ze sobą różnych punktów widzenia prezentowanych przez średniowiecznych kronikarzy (jak chociażby Peter Frankopan w swojej historii pierwszej krucjaty), najczęściej i najchętniej odwołując się do Wilhelma z Tyru. W efekcie dowiadujemy się bardzo wiele na temat dziejów samych krucjat (a przynajmniej pewnych epizodów związanych z walkami w Ziemi Świętej), ale niekoniecznie wiele na temat udziału w nich samych templariuszy. Można wręcz odnieść wrażenie, że zakon jest zaledwie dodatkiem do historycznej narracji, nie zaś centrum opowiadanych wydarzeń.
Drugim poważnym minusem jest sam styl, który, w połączeniu z miejscami przesiąkniętym kalkami językowymi tłumaczeniem, czyni z książki dzieło bardzo trudne w lekturze. Jest to szczególnie irytujące, kiedy Hill w jednym akapicie potrafi opisywać działania pół tuzina różnych postaci historycznych, które bardzo skrótowo (jeśli w ogóle) wprowadza do swojej narracji. Starając się pobieżnie przedstawić wydarzenia, w jakich brali udział templariusze, ale również ich polityczny i militarny kontekst, autor zanudza czytelnika szczegółami, które niekiedy mają niewielki związek z głównym tematem książki.
Krótkie rozdziały poświęcone udziałowi templariuszy w walkach na Półwyspie Iberyjskim i w Europie Wschodniej również okazują się rozczarowujące. Nie tylko dlatego, że jeśli chodzi o tereny Niemiec, Czech, Polski i Węgier to rola templariuszy nie była ściśle związana z wojaczką. Co prawda niewielka ich grupa uczestniczyć miała w bitwie pod Legnicą (1241), ale Hill nie przytacza żadnych konkretnych danych na ten temat. Co wcale nie przeszkadza mu pisać nie o klęsce całej armii (składającej się z oddziałów polskich i niemieckich), ale o klęsce templariuszy (sic!).
Nieco lepiej jest w przypadku omówienia wojskowej organizacji oraz zamków, które stały się własnością zakonu w ciągu dwóch wieków jego działalności. Z tym że „nieco lepiej” oznacza po prostu brak konieczności doszukiwania się wzmianek o templariuszach w opisach wydarzeń, w których odgrywali oni znikomą rolę. Z drugiej jednak strony opieranie się w dużej mierze na zakonnej regule i przedstawianie kolejnych zasad, jakimi rządziło się życie codzienne oraz wojskowe rycerzy, jest najzwyczajniej w świecie nudne.
Być może nie byłaby to aż tak zła książka, gdyby autor potrafił opisać militarne dzieje templariuszy z większym polotem. Być może również sięgnięcie po większą liczbę źródeł i uniknięcie prób pisania historii krucjat na nowo także by jej nie zaszkodziło. Ale w swojej obecnej formie „Templariusze na wojnie” mogą przypaść do gustu tylko czytelnikom bardzo mocno zainteresowanm dziejami średniowiecza, zakonów rycerskich i ruchu krucjatowego.



Tytuł: Templariusze na wojnie. 1120−1312
Tytuł oryginalny: The Knights Templar at War 1120−1312
Data wydania: 21 maja 2019
Autor: Paul Hill
Przekład: Tomasz Hornowski
Wydawca: Rebis
ISBN: 978-83-8062-479-5
Format: 360s. 150×225mm; oprawa twarda, obwoluta
Cena: 54,90
Gatunek: historyczna, non-fiction
Zobacz w:
Ekstrakt: 30%
powrót; do indeksunastwpna strona

48
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.