powrót; do indeksunastwpna strona

nr 01 (CCIII)
styczeń-luty 2021

Kiedy budzą się demony
Dorota Combrzyńska-Nogala ‹Niedokończona opowieść Pepe›
Po filmie Wojciecha Smarzowskiego większości dorosłych nie trzeba już uświadamiać, jak straszne rzeczy działy się na Wołyniu w trakcie II wojny światowej. Tym trudniejszym zadaniem wydaje się więc przybliżenie tych wydarzeń dzieciom i młodzieży. Nie ulega jednak wątpliwości, że Dorota Combrzyńska-Nogala w „Niedokończonej opowieści Pepe” doskonale sobie z nim poradziła.
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
‹Niedokończona opowieść Pepe›
‹Niedokończona opowieść Pepe›
Osoby znające inne pozycje z serii „Wojny dorosłych – historie dzieci” nie będą zaskoczone, że główną bohaterką jest dziewczynka, która w momencie wybuchu II wojny światowej miała zaledwie dziewięć lat. Dotychczasowe dzieciństwo Eulalii Żochowskiej, zwanej Lalą, upływało szczęśliwie we wsi Elżbietyn, gdyż w pobliżu miała wielu krewnych, a ona mogła się często bawić ze swymi kuzynkami czy szkolnymi koleżankami różnych narodowości. Warto dodać, że w tamtej okolicy najwięcej mieszkało wtedy Ukraińców, liczni byli też Polacy, a trochę mniej było Żydów i Niemców. Zapowiedzią nadchodzących zmian okazali się zaś uchodźcy uciekający przed Niemcami na wschód.
Dowiadujemy się więc, że pani Żochowska niejednokrotnie udzielała uciekinierom schronienia na noc. W pamięci bohaterki (a w związku z tym także czytelników) szczególnie mocno zapisał się pobyt jednej rodziny, która w trakcie wędrówki zgubiła dziecko. Rówieśniczka Eulalii w czasie nalotu nie utrzymała rączki małego Krzysia, a ten zniknął gdzieś bez śladu. Na niewiele zdało się tutaj pocieszanie Oli, że to przecież nie była jej wina, a sama Lala doskonale rozumiała jej rozpacz i na zawsze zapamiętała tę historię – chociaż już wkrótce dziewczynki się rozstały.
Można stwierdzić, że w Elżbietynie okres radzieckiej okupacji był czasem względnego spokoju, a sytuacja diametralnie się zmieniła dopiero z wkroczeniem wojsk niemieckich. Nie tylko hitlerowscy zaczęli tworzyć getta i zabijać Żydów, ale coraz odważniej poczynali sobie także ukraińscy nacjonaliści. W tych niepewnych czasach Lala dość nieoczekiwanie zyskała zaś nową towarzyszkę zabaw. To tytułowa Pepe Naczyc, która wraz z ojcem uciekła z getta w pobliskich Rożyszczach. Pani Żochowska nie tylko przygarnęła ją pod swój dach, ale traktowała jakby naprawdę była członkiem rodziny, a nie jedynie udawała ich daleką kuzynkę ze Lwowa. Z kolei nie jesteśmy specjalnie zdziwieni tym, że dziewczynki świetnie się ze sobą dogadywały i uwielbiały opowiadać sobie różne historie czy razem się bawić.
Szybko przekonamy się, że nie oznacza to jednak, że przez cały czas nie grozi im niebezpieczeństwo. I nie chodzi tutaj jedynie o możliwość odkrycia przez kogoś prawdziwej tożsamości Pepe. Coraz częściej do Elżbietyna docierają bowiem wieści o Polakach zabitych przez banderowców. W końcu zaczną oni zagrażać też mieszkańcom wioski, a rodzina Żochowskich przeżyje kolejne chwile grozy. Młodzi czytelnicy oczywiście trzymają kciuki, aby bohaterkom książki nie przytrafiło się nic złego, szczególnie że wśród ofiar ukraińskich nacjonalistów znajdują się też krewni Lali. Dorota Combrzyńska-Nogala nie epatuje tutaj opisami makabrycznych zbrodni popełnionych wtedy na Wołyniu, ale dla dzieci i tak jest to niezwykle poruszająca opowieść.
Co gorsza, koniec wojny wcale nie oznacza, że dla Lali nastaną od razu lepsze czasy. Owszem, Żochowscy już nie drżą tak o swoje życie, ale z kolei wkrótce będą musieli opuścić swój dom. Nie jest to dla nich łatwa decyzja, ale w końcu wraz z innymi repatriantami udadzą się do Polski, by zacząć tam budować swe życie na nowo.
Warto podkreślić, że w „Niedokończonej opowieści Pepe” autorka stara się zgodnie z prawdą historyczną przedstawić zbrodnie popełnione w trakcie II wojny światowej i nie boi się przy tym poruszać trudnych tematów, ale jednocześnie dostosowuje ten przekaz do dziecięcej wrażliwości. Na uwagę zasługują również znakomicie wzmacniające klimat tej historii subtelne ilustracje Magdaleny Pilch. Wszystko to sprawia, że książka ta jest pozycją naprawdę godną polecenia młodym czytelnikom, chociaż będzie to dla nich raczej przygnębiająca lektura.



Tytuł: Niedokończona opowieść Pepe
Data wydania: 6 sierpnia 2020
Ilustracje: Magdalena Pilch
Wydawca: Literatura
ISBN: 978-83-7672-889-6
Format: 72s. 165×235mm; oprawa twarda
Cena: 26,90
Gatunek: dla dzieci i młodzieży
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

57
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.