Powieść Antoniego Gołubiewa to bez wątpienia lektura wymagająca sporego wysiłku, ale zostaje on wynagrodzony naprawdę niezapomnianymi doznaniami czytelniczymi. Już pierwszy tom „Bolesława Chrobrego” pozwala nam zaś zarówno zapuścić się w odległe zakątki tytułowej puszczy, jak i przyjrzeć się tworzącym się zrębom polskiej państwowości.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Nie da się ukryć, że czytając pierwsze strony „Puszczy”, przede wszystkim zmagamy się z archaizowanym językiem. Stopniowo jednak coraz bardziej oswajamy się ze stylem autora i całkiem naturalne staje się na przykład, że książę nazywany jest „księdzem”, a książęcy syn to „księżyc”. Owszem, w dalszej części powieści również trafiamy na słowa, których znaczenia czasem nie jesteśmy do końca pewni, ale nie zwracamy już na to większej uwagi, gdyż jesteśmy pochłonięci śledzeniem rozbudowanej fabuły. Istotne jest bowiem, że ten zabieg Antoniego Gołubiewa okazuje się rzeczywiście skuteczny i pozwala czytelnikom głębiej wczuć się w klimat panujący w czasach pierwszych Piastów. Chociaż głównym bohaterem powieści jest oczywiście Bolesław Chrobry, to na jej początku nie trafiamy na książęcy dwór, lecz na położoną w głębi puszczy polanę, gdzie mieszka ród Śliźniów. Obserwujemy, jak życie osady toczy się swoim rytmem, który od czasu do czasu jest zaburzany jakimś niecodziennym wydarzeniem. Jesteśmy więc świadkami pojawienia się tam grupki ludzi szukających miejsca do osiedlenia czy Kuternogi, który za gościnę odpłaca opowieściami z dalekiego świata. Przekonamy się jednak, że nie wszyscy przybysze mają pokojowe zamiary. Wikingom z Jomsborga chodzi tylko o łupy i nie mają dla nikogo litości, a że są zaprawieni w bojach, to odparcie ich ataku nie będzie prostą sprawą. A chociaż nie jest to bitwa, którą moglibyśmy znać z podręczników historii, starcie to będzie miało wpływ na przebieg wydarzeń, które rozegrają się jeszcze wiele lat później z dala od tej leśnej osady. Dopiero w kolejnych częściach „Puszczy” więcej miejsca zostaje poświęcone synowi Mieszka I. Niewątpliwą zaletą całej powieści Gołubiewa są zaś niezwykle plastyczne opisy krajobrazów, ludzi i poszczególnych scen, dzięki czemu bez trudu możemy sobie wyobrazić ich wygląd i poczuć się niemal tak, jakbyśmy przenieśli się ponad tysiąc lat w przeszłość. Równie istotne jest przekonujące nakreślenie portretów psychologicznych zarówno głównego bohatera, jak i postaci drugoplanowych. Obserwując dziecięce lata Bolesława, możemy więc na przykład zrozumieć, jak ważną rolę w jego życiu odegrała Dobrawa, a także w pełni docenić jej zasługi dla chrystianizacji Polski. Z kolei pobyt w niewoli na cesarskim dworze ma ogromny wpływ na ukształtowanie się charakteru przyszłego króla, a dla nas jest też okazją do przyjrzenia się towarzyszącemu mu doświadczonemu Wszeborowi. Oczywiście Antoni Gołubiew sporo uwagi poświęca też relacjom między Mieszkiem I i jego synem. Przekonamy się, że ich stosunki bywały czasem dość napięte, nie tylko z powodu długich lat przeżytych daleko od siebie, czy drugiego małżeństwa księcia Polan. Obaj potrafili być uparci, a chociaż Bolesław nigdy nie wystąpił otwarcie przeciwko ojcu, to nie zawsze był potulnym wykonawcą jego woli. Z ogromnym zainteresowaniem obserwujemy też zmagania o schedę po twórcy państwa polskiego, gdyż pozycja pierworodnego wcale nie była tak bezdyskusyjna w obliczu zakusów jego przyrodnich braci i ich matki. Władca swe prawo do tronu będzie zaś musiał potwierdzić, zdobywając szacunek poddanych dzięki zwycięstwom na polach bitew. I właśnie z tego powodu tak ważna okaże się wyprawa Bolesława na Jomsborg, której przebieg również dostarczy nam wielu emocji. Nie ulega wątpliwości, że powieść Antoniego Gołubiewa nie jest wprawdzie łatwą lekturą, ale zarazem jest dziełem zasługującym na docenienie. Warto dodać, że chociaż pierwsze strony „Bolesława Chrobrego” powstały jeszcze w trakcie II wojny światowej, a początek cyklu ukazał się w 1947 roku, to autor przy okazji kolejnych edycji wielokrotnie zmieniał i poprawiał wszystkie tomy, a ostatnie uzupełnienia w „Puszczy” dodał jeszcze w 1977 roku. Czytelnikom nie pozostaje więc nic innego, jak cieszyć się, że ukazała się ona w nowym i w dodatku atrakcyjnie się prezentującym wydaniu, gdyż od poprzedniego minęły już dwie dekady.
Tytuł: Bolesław Chrobry. Puszcza Data wydania: 24 stycznia 2021 ISBN: 978-83-7779-670-2 Format: 576s., 145×205mm, oprawa twarda Cena: 49,90 Gatunek: historyczna Ekstrakt: 90% |