powrót; do indeksunastwpna strona

nr 04 (CCVI)
maj 2021

East Side Story: Historie współczesne
Iwan Wydumliew ‹Petersdrag›, Natalia Kadyrowa ‹Mama dla Julii›
To ostatni – przynajmniej na jakiś czas – zbiór rosyjskich filmów dokumentalnych. Tym razem dwupak, w którym pojawiają się obrazy opowiadające o współczesności kraju i nierozwiązanych (a może wręcz nierozwiązywalnych) problemach społecznych, z jakimi boryka się Rosja XXI wieku. Zachęcam do zapoznania się z „Petersdragiem” Iwana Wydumliewa oraz „Mamą dla Julii” Natalii Kadyrowej.
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
‹Petersdrag›
‹Petersdrag›
W ciągu ostatnich kilku tygodni dwukrotnie polecałem w tej rubryce dokumentalne nowości, jakie zaprezentowane zostały podczas ubiegłorocznego Festiwalu Filmów Rosyjskich „Sputnik nad Polską”. Za pierwszym razem skupiłem się na obrazach opowiadających o historii kraju, prezentujących czas upadku imperium Romanowów oraz narodzin i rozwoju Związku Radzieckiego (patrz: „Puste strony”, „Szaman” oraz „Klasztor. Kim jesteśmy?”), za drugim natomiast – wybrałem te dzieła, które odnoszą się wprawdzie do współczesności, ale jednocześnie mają na tyle otwarty charakter, że mogą zostać potraktowane za uniwersalne i bez problemu odczytane przez widzów pod każdą szerokością i długością geograficzną („Biełucha”, „Milkformadness” oraz „Niebiański Krym”). Teraz przyszła kolej na dokumenty dotykające bardzo konkretnych problemów natury społecznej.
Niespełna godzinny film Iwana Wydumliewa zabiera nas do niezwykłego świata „nocnego” Petersburga; prezentuje najsłynniejsze kluby LGBT („Cabaret”, „Malewicz”, „Blue Oyster”), w których występują najbardziej znane rosyjskie drag-queen. Autor podejmuje temat, który nie jest wcale taki nowy w Rosji; dwanaście lat temu pojawił się już chociażby w fabularnym komediodramacie „Wesołkowie” Feliksa Michajłowa. Wspólnym mianownikiem obu dzieł jest to, że ich twórcy odnoszą sie do swoich bohaterów ze zrozumieniem i sympatią. Na „Petersdrag” – tytuł jest oczywiście grą słów (i nie ma nic wspólnego z narkotykami) – składają się cztery opowieści, w których pojawia się w sumie sześciu bohaterów. Trafili do Miasta nad Newą z różnych stron kraju: z niewielkiej osady w okolicach Magadanu (Gena Marvin), z ponad stutysięcznego Nowego Urengoju na dalekiej północy (Bagoa San), wreszcie z położonego w sercu europejskiej Rosji Tweru (Margo Mandarinowa).
W poprzednich „wcieleniach” wykonywali bardzo różne zawody – inżyniera (Vanessa Viper), a nawet nauczyciela (Miss Delmara). Porzucili rodziny i dotychczasowe zajęcia, aby zacząć nowe życie, realizować marzenia – na przykład o byciu choreografem i psychoterapeutą (Bagoa San) – a może po prostu, aby móc być sobą: bez zahamowań i obaw o to, jak odniosą się do nich bliżsi i dalsi znajomi. W wielkim mieście mogą być anonimowi, na klubowych scenach pojawiają się w przebraniach i w makijażu, ale przed kamerą pokazują swoje prawdziwe twarze i opowiadają o tym, kim byli wcześniej i dlaczego zdecydowali się na tak gruntowną przemianę. „Petersdrag” to jeden z tych dokumentów, które podejmując kontrowersyjny temat, przede wszystkim uczą tolerancji. Odgrywa tym samym identyczną rolę, jak kontrowersyjny dramat psychologiczny Natalii Mierkułowej i Aleksieja Czupowa „Człowiek, który zaskoczył wszystkich” (2018), który pokazuje, jak mogłoby wyglądać życie bohaterów filmu Wydumliewa, gdyby pozostali w rodzinnych stronach.
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
‹Mama dla Julii›
‹Mama dla Julii›
To nie przypadek, że premiera drugiego z omawianych dzisiaj obrazów, czyli „Mamy dla Julii”, odbyła się podczas – będącego częścią Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Rydze – konkursu „ArtDocFest”. Ten powstający przez kilka lat przejmujący obraz Natalii Kadyrowej to dokumentalny dramat, w którym główne role grają cztery kobiety. Julia to jedno z tysięcy rosyjskich dzieci, jakie w ostatnim czasie przyszły na świat w… więzieniu. Anna Biełowa urodziła ją w kolonii karnej, w której odsiadywała dziesięcioletni wyrok za zabójstwo swojego kochanka (który nie był ojcem dziecka, ten – alkoholik – utopił się jeszcze przed pojawieniem się dziewczynki na świecie). Zgodnie z obowiązującym prawem, w chwili ukończenia trzeciego roku życia dziewczynka zostaje odebrana matce, by trafić do domu dziecka. Wtedy chęć sprawowania nad nią opieki – do momentu wyjścia Anny na wolność – oferuje niespokrewniona z nią Natalia Kudriawcewa, u której Julia znajduje bezpieczną przystań. Po półtora roku o dziecko upomina się jednak ciocia (Je)Lena Kryłowa, siostra jej matki. Sąd przychyla się do wniosku krewnej i dziewczynka po raz kolejny zmienia miejsce zamieszkania.
Ujęta losem małej Julii, Kadyrowa nakręciła najpierw dokument zatytułowany „Anatomia miłości”. To właśnie po jednym z jego pokazów skontaktowała się z reżyserką Kudriawcewa, która postanowiła zaopiekować się dzieckiem. Kiedy o prawo do opieki nad dziewczynką wystąpiła jej ciotka, reżyserka postanowiła wrócić do tematu i przyjrzeć się temu, jak potoczą się dalszej losy małej Biełowej. Ale także jej matki, przychodzi bowiem w końcu moment, w którym kobieta opuszcza kolonię karną. Anna stara się wrócić do normalnego życia. Pytanie tylko, co to w jej przypadku jest „normalne życie”? Związki z kolejnymi przypadkowymi mężczyznami, którzy nie stronią od alkoholu, a pod jego wpływem dopuszczają się aktów przemocy. Taka jest codzienność, jaką może zapewnić córeczce matka. Trudno dziwić się więc, że Kryłowa i Kudriawcewa chcą wyrwać dziewczynkę z tego środowiska. Mimo naznaczonego traumą losu tytułowej bohaterki (a w zasadzie tytułowych bohaterek), reżyserka nie epatuje przemocą i patologiami, choć wiele na ten temat da się wyczytać „między wierszami”. Autorka nie traci też nadziei, że Julii uda się wyjść na prostą i w przyszłości nie pójdzie śladami matki. Dzieło Kadyrowej trzyma w napięciu do ostatniej minuty – głównie dlatego, że angażuje widza emocjonalnie jak najlepszy thriller.



Tytuł: Petersdrag
Tytuł oryginalny: Санкт-Петердрэг
Reżyseria: Iwan Wydumliew
Scenariusz: Iwan Wydumliew
Rok produkcji: 2019
Kraj produkcji: Rosja
Czas trwania: 51 min
Gatunek: dokument
Zobacz w:
Ekstrakt: 70%

Tytuł: Mama dla Julii
Tytuł oryginalny: Мама для Юли
Reżyseria: Natalia Kadyrowa
Scenariusz: Natalia Kadyrowa
Rok produkcji: 2019
Kraj produkcji: Rosja
Czas trwania: 80 min
Gatunek: dokument, dramat
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

58
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.