powrót; do indeksunastwpna strona

nr 04 (CCVI)
maj 2021

Przełęcz Diatłowa: Odc. 1. Co tu robią szaleńcy z SS?
‹Przełęcz Diatłowa›
Wydarzenia, jakie rozegrały się zimą 1959 roku na wschodnim stoku góry Chołatczachl (zwanej przez zamieszkujących ten region Mansów również Górą Umarłych) na Uralu Północnym, do dzisiaj nie zostały należycie wyjaśnione. Mimo tysięcy artykułów, dziesiątek książek i tylu samo filmów – dokumentalnych bądź fabularnych. Tym najnowszym jest ubiegłoroczny serial rosyjski „Przełęcz Diatłowa”.
ZawartoB;k ekstraktu: 60%
‹Przełęcz Diatłowa›
‹Przełęcz Diatłowa›
To jest film (w zasadzie serial), na który w Rosji czekano od lat. Wszak sprawa tajemniczej śmierci dziewięciorga uczestników studenckiej wyprawy w góry Uralu Północnego wciąż uchodzi za niewyjaśnioną. Mimo że od dramatycznych wydarzeń minęło już ponad sześć dekad. W ubiegłym roku temat ten odżył również w Polsce – za sprawą dwóch książek: „Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Historia bez końca” Alice Lugen oraz „Przełęcz Diatłowa. Tajemnica dziewięciorga” Anny Matwiejewej. Serial nie nawiązuje jednak do żadnej z nich. Jego pomysłodawcą był ceniony i nadzwyczaj doświadczony twórca telewizyjny Ilja Kulikow („Koperta”, „Ostatni posterunek”), któremu do realizacji tej opowieści udało się namówić szefostwo kompanii „1-2-3 production”.
Prace nad projektem trwały długo – od zimy 2018 do jesieni 2019 roku. Zdjęcia kręcono w Jekaterynburgu (dawnym Swierdłowsku, z którego wyruszyli pechowi turyści) oraz w dwóch pasmach górskich: Ałtaj (w Azji Środkowej) oraz Chibiny (w arktycznej części obwodu murmańskiego). Z uwagi na wielość planów i dwa prowadzone równolegle wątki – pierwszy to śledztwo mające na celu wyjaśnienie, co tak naprawdę się stało, drugi to rekonstrukcja przebiegu wyprawy i w finale samej tragedii – skompletowano dwie pracujące oddzielnie ekipy. Za przedstawienie historii dochodzenia odpowiadali Kulikow jako scenarzysta oraz – debiutujący w roli reżyserów (wcześniej zajmowali się głównie produkcją i okazjonalnie scenariopisarstwem) – szefowie „1-2-3 production”: Walerij Fiedorowicz („Kamienna głowa”) oraz Jewgienij Nikiszow („Droga na Berlin”). Drugą ekipą, pracującą nad odcinkami parzystymi, a opowiadającą o samej wyprawie, kierowali natomiast Paweł Kostomarow – reżyser („Nie kocham cię”) i operator („Jak spędziłem lato”, „Boris Godunow”) oraz Stiepan Gordiejew, dotąd jedynie montażysta. W tym przypadku scenarzystami byli zaś Wasilij Wnukow i Aleksandr Sysojew („Ostatni posterunek”).
Zabieg to – trzeba przyznać – dość ryzykowny, ale ostatecznie broniący się. Choć to można stwierdzić dopiero dotarłszy do odcinka ósmego. Przed oglądnięciem pierwszego należy mimo wszystko ostrzec widzów, zwłaszcza tych, którzy mogą oczekiwać od „Przełęczy Diatłowa” dokumentalnego odtworzenia wydarzeń. Twórcy serialu zdecydowali się bowiem zatoczyć szerszy krąg i uczynić ze swego dzieła zarówno film historyczny (z wątkami politycznymi), jak również mistyczny dramat grozy, nawiązujący do niektórych sezonów popularnego „Archiwum X”. Akcja pierwszego odcinka rozpoczyna się 27 lutego 1959 roku, dzień po znalezieniu przez ekipę poszukiwawczą na stoku góry Chołatczachl zniszczonego namiotu turystów. O wszystkim zostają poinformowane władze w Moskwie i już następnego dnia na miejscu zdarzenia pojawia się major KGB Oleg Dmitrijewicz Kostin, który przylatuje do Iwdelu (to miasto u podnóża Uralu Północnego), by spotkać się z miejscowym prokuratorem Wasilijem Iwanowiczem Tiempałowem.
Oficjalnie to on prowadzi dochodzenie, a Kostin jest jedynie jego pomocnikiem; w rzeczywistości role są jednak odwrócone, chociaż przybysz ze stolicy już na samym początku oznajmia, że… jego tak naprawdę tu wcale nie ma. Mimo to natychmiast przystępuje do pracy. Przygląda się zniszczonemu namiotowi i znalezionym w odległości kilkuset metrów od niego ciałom uczestników wyprawy. Jeszcze nie wszystkim. Pierwsze sekcje zwłok odbywają się w Iwdelu, a przeprowadza je specjalistka medycyny sądowej ze Swierdłowska Jekatierina Andriejewna Szumanowa, do której Oleg Dmitrijewicz od pierwszego wejrzenia czuje sporą sympatię. Ich znajomość z czasem ewoluuje, a to, co przyciąga ich do siebie, to przede wszystkim dramatyczna wojenna przeszłość. I tu twórcy serialu dotykają innego mistycznego wątku. By go rozwinąć cofają się w czasie do ostatnich dni drugiej wojny światowej, kiedy to młody czerwonoarmista Kostin wraz ze swoimi towarzyszami trafia do ponurego zamczyska pod Berlinem, w którym szaleni esesmani z Ahnenerbe przeprowadzali różnego rodzaju eksperymenty na ludziach. Czy mają one coś wspólnego z tym, co wydarzyło się kilkanaście lat później w Związku Radzieckim?
Wojenna retrospekcja potrzebna jest głównie po to, aby podnieść napięcie, z którym bez tego wątku byłoby w pierwszym odcinku serialu kiepsko. Pozwala także zajrzeć głębiej w psychikę Kostina i usprawiedliwić dręczące go koszmary. W ostatnich minutach zostaje wprowadzony na arenę jeszcze jeden bohater, Jurij Judin – jedyny członek „ekipy Diatłowa”, który ocalał. Ale tylko dlatego, że w dniu kiedy jego towarzysze ruszyli na Otorten (ta góra była głównym celem wyprawy), on wycofał się z powodu choroby i wrócił do Swierdłowska. Tym samym znalazł się na celowniku KGB oraz prokuratury i śledczego Lwa Nikiticza Iwanowa. Otwarcie serialu więcej obiecuje, niż w rzeczywistości ofiarowuje, lecz to i tak niezła prognoza przed kolejnymi odcinkami… Z pojawiających się w tym wątku aktorów wybijają się przede wszystkim Piotr Fiodorow („Tak tu cicho o zmierzchu…”, „Towarzysz podróży [Sputnik]”) w roli Kostina oraz Maria Ługowa („18/14”) jako Szumanowa. Na drugim planie jaśnieją natomiast między innymi Maksim Kostromykin („Twierdza brzeska”) wcielający się w Judina (zmarłego w 2013 roku), Aleksiej Kirsanow („Koperta”), który zagrał Tiempałowa, i Paweł Worożcow („Sheena667”, „Związek Ocalenia”) jako – będący postacią historyczną – Iwanow.



Tytuł: Przełęcz Diatłowa
Tytuł oryginalny: Перевал Дятлова
Dystrybutor: TNT
Muzyka: Igor Syczow
Rok produkcji: 2020
Kraj produkcji: Rosja
Liczba odcinków: 8
Czas trwania odcinka: 54 min
Gatunek: historyczny, sensacja
Zobacz w:
Ekstrakt: 60%
powrót; do indeksunastwpna strona

53
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.