powrót; do indeksunastwpna strona

nr 05 (CCVII)
czerwiec 2021

Nie tylko cyfra w statystyce
Agata Włodarczyk
Fabien Toulme ‹Odyseja Hakima #1: Z Syrii do Turcji›
Kiedy człowiek staje się tylko cyferką w tabelce, trudno o empatię. Gdy Fabien Toulmé to zrozumiał, postanowił poznać historie ludzi, którzy desperacko próbowali uciec do Europy z jedynego znanego im świata. Tak poznał Hakima (imię zmienione), młodego Syryjczyka, który opowiedział mu o swojej przeprawie.
ZawartoB;k ekstraktu: 90%
‹Odyseja Hakima #1: Z Syrii do Turcji›
‹Odyseja Hakima #1: Z Syrii do Turcji›
Dorastanie w kraju, w którym niepodzielne rządy sprawuje dyktator, wydaje się niewiele różnić od zwykłego, a jednak dalekie jest od zwyczajności: wystarczy, aby naskarżył na nas dzieciak z tej samej grupy etnicznej, co prezydent, aby wpędzić w kłopoty; czekanie na kumpli pod parkiem zwróci uwagę służb specjalnych i może zakończyć się nawet aresztowaniem. Jak żyć w kraju, w którym, chociaż oficjalnie są wybory, to na karcie wyborczej znajdować się będzie tylko jedno nazwisko, przy którym postawienia krzyżyka pilnuje wojsko? Jak zostać, kiedy wypowiedzenie złego słowa przeciw aktualnej władzy może grozić więzieniem, policja strzela do ludzi na ulicach, a zatrzymanym i torturowanym można być właściwie za nic? Hakim nie był w stanie – po tym, gdy powoli odbierano mu, kawałek po kawałku, poczucie normalności, niszczono marzenia i upadlano – wyjechał. Niestety, nie po raz ostatni.
„Odyseja Hakima” to projekt z jednej strony biograficzny, a z drugiej głęboko społecznie zaangażowany. Toulmé chce nie tyle przedstawić historię jednostki (uciekiniera, uchodźcy, ogrodnika, męża i ojca), ale przede wszystkim pokazać czytelnikom, że za każdym numerem w statystyce kryje się człowiek oraz jego historia. Hakim po prostu zgodził się być tym, który opowie o swoim losie. Nasz tytułowy bohater staje się głosem nie tylko swoim, ale również wszystkich innych, którzy nigdy nie dotarli do nowego kraju albo nie zostali zapytani o to, jak tam trafili. Jednocześnie pozostaje po prostu Hakimem – synem ogrodnika, początkującym właścicielem ogrodniczej szkółki, facetem, który chce po prostu żyć.
Niełatwe zadanie postawił sobie Toulmé – przekształcenie opowieści w komiks z zachowaniem anonimowości, o którą prosił Hakim, oraz odnalezienie w sobie otwartości na to, co usłyszy, nawet jeśli będzie to historia przerażająca czy pełna cierpienia. W dużej mierze autorowi pierwszego tomu „Odysei…” się to udało – poszczególne rozdziały czyta się płynnie, a przedstawiony w nich Hakim szybko zaskarbia sobie naszą sympatię. Krótkie wstawki wyjaśniają co bardziej złożone aspekty historii najnowszej Syrii, osadzając nas w odpowiednim kontekście. Jednocześnie nie zostajemy faktami przytłoczeni – jest ich dość, abyśmy się nie pogubili.
Toulmé rysuje swoją opowieść sprawnie, unikając dramatyzujących zabiegów fabularnych. Jego styl rysunku przypominający nieco kierowane do dzieci animacje sprawia, że w bardziej drastycznych momentach opowieści Hakima możemy skupić się na wydarzeniach, a nie przedstawieniach trupów na ulicach czy scen tortur. Zastosowanie dwóch kluczy kolorystycznych – niebieskiego, chłodnego dla teraźniejszości oraz żółtego, ciepłego dla przeszłości – nakierowuje również nasze odbieranie kolejnych kadrów, sugerując, że chociaż Hakim znalazł nowy dom we Francji, niekoniecznie jest w nim tak szczęśliwy, jak był w Syrii.
Pierwszy tom „Odysei Hakima” przede wszystkim przybliża nam historię człowieka, którego najchętniej zamknęlibyśmy w wygodnych poznawczo i emocjonalnie statystykach. Sprawia, że musimy się nieco bardziej pochylić nad problemem uchodźstwa – w skali tak indywidualnej, jak też bardziej globalnej. To smutna opowieść, nawet jeśli ostatecznie ma skończyć się dla naszego bohatera w miarę dobrze.
Plusy:
  • przytoczony kontekst: historia oraz społeczne relacje w Syrii
  • określenie przez Toulmé swojego stosunku wobec historii
  • umniejszenie przemocy doświadczanej przez Hakima bez jej trywializowania



Tytuł: Odyseja Hakima #1: Z Syrii do Turcji
Tytuł oryginalny: L’Odyssée d’Hakim T01: De la Syrie à la Turquie
Scenariusz: Fabien Toulme
Data wydania: 23 listopada 2019
Rysunki: Fabien Toulme
Przekład: Wojciech Birek
ISBN: 978-83-8110-930-7
Format: 270s. 230×165mm
Cena: 57,–
Gatunek: obyczajowy
Zobacz w:
Ekstrakt: 90%
powrót; do indeksunastwpna strona

92
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.