powrót; do indeksunastwpna strona

nr 10 (CCXII)
grudzień 2021

Klasyka przygodowa: Leumer w Brobdingnagu
Zdzisław Byczek, Stefan Weinfeld ‹Klasyka Przygodowa: Podróże Gulliwera›
W rok po wydaniu „Wyspy skarbów” Sport i Turystyka opublikowała drugi zeszyt komiksowy z cyklu „Klasyka przygodowa”. Nosił on tytuł „Podróże Gulliwera”.
‹Klasyka Przygodowa: Podróże Gulliwera›
‹Klasyka Przygodowa: Podróże Gulliwera›
To kolejna powieść, o której zapewne każdy słyszał, ale niewielu czytało. Zapewne także niewiele osób zna pełny tytuł literackiego wzorca. Brzmi on „Podróże Gulliwera w różne kraje dalekie”, a jego autorem był Jonathan Swift, irlandzki duchowny. Sama powieść jest dużo starsza od wspomnianej wcześniej „Wyspy skarbów”, jej pierwsze wydanie miało miejsce w roku 1726. Według krytyków książka była satyrą na panujące ówcześnie stosunki społeczno-polityczne oraz swoistą parodią popularnych wtedy (dość wspomnieć „Robinsona Crusoe” Daniela Defoe) powieści podróżniczych. Książką składa się z czterech części opowiadających po kolei przygody Gulliwera w krainie Liliputów oraz w krainie Brobdingnag (olbrzymów). W trzeciej podróży główny bohater odwiedza już liczne krainy: Laputa, Balnibarbi, Glubbdubdrib, Luggnagg, Japonię(!). A całość kończą przygody w kraju Houyhnhnmów.
Adaptacja komiksowa, do której scenariusz także napisał Stefan Weinfeld, obejmuje dwie pierwsze części i łatwo się domyślić dlaczego. Po pierwsze, tradycyjnie już zeszyt ma ograniczoną objętość (32 strony) i raczej trudno byłoby w nim zmieścić całość powieści Swifta. Po drugie, Weinfeld wybrał te najbardziej spektakularne części, najmocniej przemawiające do wyobraźni czytelników. Chodzi oczywiście o te, w których Gulliwer spotykał – liliputów1)oraz olbrzymów. Leumer Gulliwer, bo tak nazywa się dokładnie główny bohater, po skończeniu studiów medycznych, wiedziony chęcią spotkania przygody, zaciągnął się jako lekarz okrętowy. Po katastrofie żaglowca trafił do krainy zwanej Liliput, której mieszkańcy byli wielkości ludzkiego kciuka. Małe rozmiary nie uwalniały Liliputian od różnej maści problemów, poczynając od politycznych rozgrywek, kończąc na militarnych utarczkach z sąsiadami. Te pierwsze były ponoć odniesieniem się Swifta do sytuacji panującej w ówczesnej Wielkiej Brytanii i jej akurat Weinfeld nie poświęcił zbyt wiele miejsca (dokładnie jeden kadr). Za to mamy całkiem długą sekwencję rozprawy Gulliwera z wrogą flotą wyspy Blefuscu. I nie ma co się dziwić, bo taka w komiksie taka scena musi wypaść dużo bardziej atrakcyjna wizualnie. Co ciekawe, główny bohater w wyniku dworskich intryg, uciekł z Liliputu właśnie do Blefuscu. Tam udało mu się znaleźć „normalną” łódź i na jej pokładzie wyruszyć do domu.
„Nienasycone pragnienie podróży” ponownie wyciągnęło Gulliwera ku nieznanym lądom. Tym razem sytuacja uległa odwróceniu, to główny bohater stał się liliputem w krainie zamieszkałej przez olbrzymów. Z roli groźnego monstrum musi przedzierżgnąć się w zabawkę, najpierw pokazywaną gawiedzi za pieniądze, a później będącą żywą lalką małej (ale olbrzymiej) dziewczynki. Na każdym kroku czyha na niego niebezpieczeństwo ze strony wszelkiej maści zwierząt – szczurów, kotów, żab, ptaków. Ostatecznie wydostaje się z tego dziwacznego świata i wraca do rodziny. Zakończenie trudno jednak uznać za w pełni szczęśliwe. Jego opowieści o dalekich, dziwnych krainach spowodowały, że uznany został za człowieka niespełna rozumu.
Do pracy nad stroną graficzną „Podróży Gulliwera” zaproszono Zdzisława Byczka (1956-2016), znanego ilustratora literatury dziecięcej i młodzieżowej. Współpracował przede wszystkim z Naszą Księgarnią i Krajową Agencją Wydawniczą. Zilustrował między innymi „Indianina w okularach” Hildegard i Siegfrieda Schumacherów oraz „Co słychać u Malinowskich” Marii Terlikowskiej. Jego rysunek, bardzo dobrze sprawdzający się w przypadku ilustracji, nie do końca pasuje do konwencji graficznej komiksu, ale można uznać, że Byczek wyszedł obronną ręką z tego zadania. Dynamiczna kreska rysownika przypomina nieco prace Waldemara Andrzejewskiego. Niemniej jednak wydawać by się mogło, że czasy, gdy uważano, że najlepiej do rysowania komiksów nadają się ilustratorzy książek, już dawno minęły.
„Podróże Gulliwera” Weinfelda i Byczka nie są fascynującym, wciągającym komiksem. Zapewne jednak mógł on spełnić swoją funkcję, przybliżając w błyskawicznym skrócie jedno z najbardziej popularnych dzieł światowej literatury. Pytanie czy tego oczekiwali ówcześni miłośnicy komiksów?
1) Zresztą, to słowo weszło do powszechnego języka właśnie za sprawą powieści Swifta



Tytuł: Klasyka Przygodowa: Podróże Gulliwera
Scenariusz: Stefan Weinfeld
Data wydania: 1990
Gatunek: przygodowy
Zobacz w:
powrót; do indeksunastwpna strona

60
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.