powrót; do indeksunastwpna strona

nr 6 (CCXVIII)
lipiec-sierpień 2022

Przeczytaj to jeszcze raz: W bagnach Gabonu i Wandei
Georges Simenon ‹Fajka Komisarza Maigret 2›
W drugim zeszycie miniserii „Fajka komisarza Maigret” ponownie pojawiły się dwa opowiadania Georges’a Simenona, które oryginalnie opublikowano – patrząc z naszej perspektywy – ponad siedemdziesiąt lat temu w zbiorze „Maigret i małe świnki bez ogonków”. W jednym z nich główną rolę odgrywa słynny policjant, drugie jest przewrotną opowieścią o zemście po latach.
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
‹Fajka Komisarza Maigret 2›
‹Fajka Komisarza Maigret 2›
W wydanych czterdzieści dwa lata temu przez Iskry trzech zeszytach z serii „Fajka komisarza Maigret” przedstawiono w sumie sześć opowiadań Georges’a Simenona. Pięć z nich oryginalnie opublikowanych zostało w wydanym w 1950 roku, składającym się z dziewięciu tekstów, zbiorze „Maigret i małe świnki bez ogonków”. Jedynym spoza tego grona była tytułowa „Fajka…”, którą trzy lata wcześniej dołączono do książkowej edycji powieści „Maigret denerwuje się”. W zeszycie drugim wielbiciele belgijskiego pisarza dostali jedno opowiadanie z komisarzem Jules’em Maigretem w roli głównej („Licytacja przy świecach”) i jedno bez niego („Pod karą śmierci”), choć akurat kolejność wydawca wybrał odwrotną, zaburzając tym samym chronologię powstania obu tekstów.
Zacznijmy więc od wyjaśnienia tych szczegółów, aby później móc spokojnie poświęcić czas ich fabule. Wcześniejsza „Licytacja przy świecach” powstała w 1939 roku, tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej. Pisząc ją, Simenon przebywał w miejscowości Nieul-sur-Mer nieopodal La Rochelle. Pierwodruk miał natomiast miejsce dwa lata później w dwóch kwietniowych numerach tygodnika „Sept Jours”. Na wydanie książkowe tekst musiał natomiast czekać jeszcze prawie przez dekadę. Z kolei „Pod karą śmierci” jest o tyle intrygującym dziełkiem, że powstało w ciągu zaledwie… jednego dnia – 24 listopada 1946 roku – kiedy to Belg przebywał już na emigracji w Stanach Zjednoczonych (w tym konkretnym momencie w Bradenton Beach na Florydzie).
Oba opowiadania doczekały się po latach ekranizacji telewizyjnych: „Pod karą śmierci” przeniesiono na „mały ekran” w 1960, a „Licytację przy świecach” w 1995 roku (przy okazji powierzając rolę komisarza Maigreta Brunonowi Cremerowi). I zaczniemy właśnie od tego tekstu. Trudno umiejscowić jego akcję w konkretnym czasie, ale można podejrzewać, że dzieje się to na początku kariery legendarnego policjanta. Choć jest on już tytułowany komisarzem, nie pracuje jednak w Paryżu, lecz kieruje lotną brygadą w Nantes. I jako jej szef pewnej styczniowej nocy zostaje wezwany do znajdującej się gdzieś pośrodku bagien Wandei oberży Pont-du-Grau. Spotyka tam „starego znajomego”, Freda Boksera i jego kochankę, a niegdyś prostytutkę Julię, których już kiedyś miał okazję aresztować. Teraz, z pomocą młodej kelnerki, sieroty Thérèse, prowadzą własny interes i, jak zapewniają Maigreta, są uczciwymi ludźmi.
Tyle że to właśnie w należącej do nich gospodzie ktoś zamordował Borchaina, chłopa spod Angoulême, który z wypchanym portfelem przybył na mającą odbyć się następnego dnia licytację domu i ziemi niejakiego pana Groux. I to ten wspomniany portfel zniknął. Niezamieszkana okolica, pies pilnujący w nocy obejścia – wszystko to skłania komisarza do wniosku, że zbrodni i kradzieży dokonał ktoś przebywający w Pont-du-Grau: albo pracownik, albo gość. Gdyby udało się odszukać skradzione sto tysięcy franków, z miejsca doprowadziłoby to do zabójcy, ale pieniędzy też nigdzie nie ma. Simenon nieźle pogłówkował w tej sprawie, a zadanie miał przecież – wbrew pozorom – niełatwe. Odcięta od świata oberża, kilkoro podejrzanych i… zaskakujący brak dowodów. Maigret po raz kolejny musi więc okazać się mistrzem psychologii, by wytypować sprawcę. Lecz to i tak dopiero połowa sukcesu.
O ile „Licytacja przy świecach” jest klasycznym przykładem opowieści kryminalnej, o tyle w „Pod karą śmierci” mamy do czynienia z historią dużo bardziej skomplikowaną i przewrotną. Jej głównym bohaterem jest Oscar Labro, od kilku lat pędzący beztroskie życie emeryta na leżącej na Morzu Śródziemnym, niedaleko południowego wybrzeża Francji, wysepce Porquerolles. Jest człowiekiem majętnym, nie ma więc – poza zrzędzącą małżonką – praktycznie żadnych trosk. Jego wewnętrzny spokój wali się jednak pewnego dnia w gruzy, kiedy dostaje wysłaną z etiopskiej Addis Abeby, zawierającą zawoalowaną groźbę, pocztówkę od tajemniczego Jules’a. Nieznajomy przypomina o sobie Oscarowi i zapewnia go, że niebawem zobaczą się. Najbardziej niepokoi Labra ów dopisek: „pod karą śmierci”, który z miejsca przywodzi mu na myśl pewne zdarzenie sprzed trzydziestu lat.
Oscar był wówczas pracownikiem pewnej marsylskiej firmy, która wysłała go do Gabonu, by zajął się organizacją zbioru oleju palmowego. I właśnie wtedy, podczas przeprawy przez bagna Umbolé, doszło do pewnego zdarzenia, w które zamieszany był Jules. Choć Labro nie widział go nawet na oczy… Dlaczego zatem po trzech dekadach grozi mu śmiercią? Dlaczego ma zamiar przebyć kilka tysięcy kilometrów, aby dokonać zemsty? Jak wielkie zło musiał wyrządzić mu Oscar – obecnie lubiany i szanowany mieszkaniec Porquerolles, który przez kilka lat pełnił nawet urząd mera wyspy. Uważni czytelnicy powieści Georges’a Simenona nie będą tymi pytaniami szczególnie zaskoczeni. Przedzierając się przez kolejne książki Belga, niejednokrotnie stykali się z bohaterami, którzy będąc szanowanymi ludźmi, mieli swoje mroczne tajemnice.
Długo wyczekiwany przez Labra dzień w końcu nadchodzi; na pokładzie stateczku kursującego z Marsylii do Porquerolles przybywa Jules Chapus. Oscar spodziewa się najgorszego, lecz nieznajomy zaskakuje go. Owszem, zapowiada, że nadejdzie ten moment, kiedy dokona zemsty, ale zanim to się stanie, wciąga swoją przyszłą ofiarę w wyrafinowaną grę psychologiczną, której widzami stają się pozostali mieszkańcy wysepki. Całe opowiadanie skupia się na relacjach obu mężczyzn: jeden stara się odwlec w czasie to, co wydaje mu się nieuchronne, drugi bawi się nim jak kot złapaną w pułapkę myszą. Jakie będzie zwieńczenie tej historii? Jedno jest pewne: zaskakujące, przewrotne i tym bardziej przejmujące. Simenon, niejako wcielając się w Jules’a, „zabawił” się tu również z czytelnikami, okazując się – po raz kolejny – wybitnym znawcą mrocznych zakamarków ludzkiej duszy.



Tytuł: Fajka Komisarza Maigret 2
Tytuł oryginalny: La Pipe de Maigret
Data wydania: 1980
Przekład: Hanna Olędzka
Wydawca: Iskry
ISBN: 83-207-0225-9
Gatunek: kryminał / sensacja / thriller
Zobacz w:
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

48
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.