powrót; do indeksunastwpna strona

nr 4 (CCXXVI)
maj 2023

Klasyka kina radzieckiego: Basmacze okrutni i paskudni
Sajdo Kurbanow, Wiktor Mirzajanc ‹Dżura – myśliwy z Min-Archaru – część 3›
W trzecim odcinku tadżyckiego serialu „Dżura – myśliwy z Min-Archaru” akcja wreszcie nabiera rozpędu. Z jednej strony zrzuca swoją maskę Tagaj, z drugiej – tytułowy bohater w wyniku splotu okoliczności trafia do koszar bolszewickich pograniczników. Przy okazji pierwszy raz słyszy o czymś takim, jak władza radziecka. Biorąc pod uwagę, że to 1928 roku, trzeba przyznać, że wyjątkowo długo żył w błogiej nieświadomości.
ZawartoB;k ekstraktu: 60%
‹Dżura – myśliwy z Min-Archaru – część 3›
‹Dżura – myśliwy z Min-Archaru – część 3›
W odcinku pierwszym serialu „Dżura – myśliwy z Min-Archaru”, którego akcja rozgrywała się w 1918 roku, poznaliśmy najważniejsze postaci całej sześcioczęściowej opowieści: nie tylko tytułowego bohatera (wówczas zaledwie siedmioletniego) i jego przyjaciół-rówieśników, Kuczkara i Zajnab, ale także ich – w niedalekiej przyszłości – głównego oponenta, Tagaja (Uzbek Jodgor Sogdijew). Odsłona druga przeniosła nas o dziesięć lat do przodu. Dziecięcy bohaterowie stali się już siedemnastolatkami, niemal dorosłymi mężczyznami. Nie ma się więc do dziwić, że aksakał postanowił wysłać przyjaciół, czyli Dżurę (Iskander Irkajew) i Kuczkara (Abduraim Abduwachobow) w Czarne Góry, aby zdobyli zapasy żywności. Chłopcy jednak nie tylko polują na dzikie zwierzęta, lecz także znajdują w lodowcu zamarznięte ciała kupców, którzy zginęli przed laty z powodu lawiny wywołanej przez Tagaja.
Tak się składa, że wraz z nimi w wiecznym lodzie znalazło się również złoto, które przewozili. Właśnie o nie chodziło podstępnemu Tagajowi; z jego powodu dopuścił się, choć nie bezpośrednio, zbrodni. Przez kolejną dekadę nie był jednak w stanie dostać się do niego, nie wiedział bowiem, dokąd lawina zniosła nieszczęsnych handlarzy. Teraz za to poszczęściło się Dżurze, który wydobywa na powierzchnię część złotych przedmiotów; prawdziwy skarb – skrzynie z drogocennościami – wciąż pozostają skute lodem. W tym samym czasie, kiedy chłopcy dokonują niezwykłego odkrycia, w osadzie pojawia się Tagaj. Od lat patrzy on łakomym okiem na Zajnab (Gułru Astanowa), która teraz wyrosła na powabną nastolatkę. Zgodnie z muzułmańską tradycją chce ją porwać i uczynić swoją żoną. Dziewczyna nie ma na to jednak najmniejszej ochoty, dlatego ucieka w góry – do Dżury i Kuczkara.
W ślad za nią ruszają w pościg ludzie Tagaja. W poprzednich odcinkach scenarzyści niewiele zdradzili na jego temat. Widz oczywiście domyślał się, że to kanalia – przemytnik, złodziej i morderca – ale najistotniejsza informacja na tego temat pojawia się dopiero teraz. Otóż okazuje się, że Tagaj to także jeden z najważniejszych walczących w rejonie Pamiru z bolszewikami basmaczy. Jego bazą wypadową jest leżące po drugiej stronie granicy miasto Karaszar (dzisiaj na terytorium Chin), tam mieszka jego rodzina – żony i dzieci. Tam każe dostarczyć swoim ludziom pojmaną Zajnab. W ręce basmaczy trafiają też rozdzieleni Kuczkar i Dżura. Ten pierwszy zostaje uprowadzony za granicę z grupą, którą nielegalnie przeprowadza na drugą stronę przemytnik Said (wciela się w niego kazachski aktor Mentaj Utepbergenow, znany z „Likwidatora”); temu drugiemu udaje się zabić swojego oprawcę, lecz sam zostaje ranny i niewiele brakuje, aby zmarł z wyczerpania w górach.
Na szczęście dla Dżury znajduje go patrol radzieckich pograniczników. Choć nie wiedzą oni, z kim mają do czynienia, zabierają chłopaka ze sobą. Odzyskuje on przytomność w bolszewickim lazarecie, w którym opiekuje się nim lekarka Natasza (gra ją Rosjanka Jekatierina Woronina – patrz: „Biurowy romans” i „Pasażerka”); z dużą ciekawością przygląda mu się tam Szagodaj, bolszewicki komendant miasta (w tej roli Ato Muchamedżanow, znany z „Jednego życia za mało”). „Czerwoni” chcą wiedzieć, kim jest Dżura, skąd wziął się w górach, dlaczego jest ranny, ale chłopak cały czas milczy. Nie ufa obcym. I trudno dziwić się temu, skoro do tej pory przez siedemnaście lat życia nie opuszczał rodzinnej osady, a jedynymi ludźmi, których znał, oprócz krewnych i sąsiadów, byli Tagaj i osoby, które przemytnik, a potem basmacz przeprowadzał przez góry.
Z czasem chłopak staje się bardziej ufny. Ale niewiele jest w stanie powiedzieć Szagodajowi czy dowódcy oddziału straży granicznej Maksimowowi (któremu twarzy użyczył Ukrainiec Łeś Serdiuk – vide „Taras Bulba”). Nie wie nawet, po której stronie granicy znajduje się leżący – z perspektywy miasta – jeszcze za Czarnymi Górami Min-Archar. Trafiwszy do sowieckich pograniczników, Dżura przechodzi szybką ścieżkę edukacji; w zasadzie wszystkiego musi uczyć się od podstaw. Żyjąc dotąd w odciętym od świata kiszłaku, nie ma nawet pojęcia, jakie zmiany zaszły w ostatnich latach w Rosji. Że jest jakaś władza radziecka, która chce wprowadzić sprawiedliwość społeczną. I że starają się jej to utrudnić podli basmacze. Chłopak jest jak tabula rasa – świat stoi przed nim otworem, a to, kim się stanie, zależy teraz głównie od Maksimowa, Szagodaja i innych krasnoarmiejców. Można domyślać się, że w kolejnych odcinkach dokona właściwego wyboru.



Tytuł: Dżura – myśliwy z Min-Archaru – część 3
Tytuł oryginalny: Джура – охотник из Мин-Архара
Rok produkcji: 1985
Kraj produkcji: ZSRR
Czas trwania: 67 min
Gatunek: dramat, historyczny, przygodowy
Zobacz w:
Ekstrakt: 60%
powrót; do indeksunastwpna strona

48
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.