W wielkiej, bliżej nieokreślonej metropolii wstaje dzień. Na wysokim piętrze biurowca, w dużym gabinecie szefa międzynarodowej korporacji dzwoni telefon. Biznesmen chwilę wpatruje się w ekran komórki, aż w końcu odbiera. Dzwoni niechlujny tłuścioch jadący rozklekotanym vanem z dziwacznym towarzyszem. Pyta o decyzję. Chodzi o śledzenie pewnej osoby. Po chwili wahania biznesmen potwierdza zlecenie...

Zero to może nie, ale przyznam, że jakoś niespecjalnie potrafię się podniecić, żeby dać powiedzmy osiem. Ładnie przechodzi tu scena w scenę, ale niespecjalnie coś z tego wynika. Oczywiście jest tradycyjny przekaz filmów mozaikowych: samotność, niezrozumienie i prawda, jako całość, widoczna dopiero po oddaleniu się na boski (reżyserski) dystans. Ale wśród fajnie napisanych scen, jest sporo średniaków, „zapinających” historię. Całość szybko robi się nierówna i – na długo przed końcem – obojętna.

Tyle wątków, a ZERO emocji. Takie rzeczy tylko w Polsce.

Borowski ujmuje próbą zrobienia filmu opartego na formie w ojczyźnie twórców niemal jednogłośnie formę ignorujących. Oczywiście, wykorzystuje pomysł, którym kino oddycha od dobrych piętnastu lat, ale nie można mu zarzucić nieuwagi na lekcjach u mistrzów. Altmanowska naturalność w splataniu przypadków i sugestia boskiej ingerencji na świecie rodem z Andersona łączą się tu bezkolizyjnie, choć wcześniej wyłożyło się na tym wielu, z Erikiem Poppe na czele. Czasami „Zero” prosi o techniczne wyrafinowanie (montaż wewnątrzkadrowy – piękna rzecz) ale Borowskiemu udaje się ominąć zagrożenie monotonią, stylistyczną i emocjonalną. Miniatury z trzema postaciami, mrocznym właścicielem fundacji, poczciwym gazeciarzem i bezdzietną żoną, sięgają klasę wyżej od reszty wątków, nie burząc jednak spójności całego filmu. Po „Rewersie” to druga w tym roku perełka, dopracowaniem budząca przyjemne uczucie uczciwości autora wobec widza.

Wszyscy śpiewają jak jeden mąż, że z tego Borowskiego to sprawny rzemiecha, ale nie ma w jego filmie „prawdy emocjonalnej”. A mi ta „prawda”, szczerze Wam powiem, wisi i powiewa. „Zero” to szczęśliwy koniec nieszczęśliwego okresu, w którym reżyserzy o wiele bardziej doświadczeni i zasłużeni niż Borowski, próbowali za wszelką cenę udowodnić, że nie da się w Polsce zrobić polifonicznej fabuły, która po pięciu minutach nie rozsypie się w drobny mak. Niespodzianka! Da się.

Mistrzowska mozaika wątków, postaci i motywacji. Nareszcie w Polsce ktoś się odważył zmierzyć się z tą formą filmową, kojarzoną kiedyś z Altmanem, a później np. z Paulem Andersonem Thomasem („Magnolia”) czy Iñárritu („Amorres Perros”). Wszystko gra, aktorzy też! I to dobrze.