Twórczość urodzonego w 1903 roku w Tyflisie (dzisiejszym Tbilisi) Michaiła Kałatozowa (a w zasadzie Kałatoziszwilego) – montażysty, aktora, operatora, scenarzysty, reżysera i producenta filmowego – podzielić można na trzy etapy. Pierwszy obejmuje lata 1923-1938, czyli od pierwszych kroków stawianych w tyfliskiej wytwórni filmowej i debiutu aktorskiego w dramacie Iwana Pieriestianiego „Dieło Tarieła Mkławadze” z 1925 roku, aż po aspiranturę w Państwowej Akademii Sztuki w Leningradzie i dyrektorowanie wytwórni filmowej w stolicy Gruzji. To czas zbierania wszelakich doświadczeń – zarówno tych na planie filmowym, jak i za urzędniczym biurkiem – które, choć nie zawsze chwalebne, po latach okazały się niezbędne w osiągnięciu sukcesu artystycznego. Drugi etap to dramatyczne piętnastolecie 1938-1953, znaczone w Związku Radzieckim nie tylko prześladowaniami politycznymi, ale przede wszystkim Wielką Wojną Ojczyźnianą. W tym czasie Kałatozow nakręcił pięć propagandowych obrazów, utrzymanych w obowiązującej wówczas w kinematografii radzieckiej patetyczno-monumentalnej „poetyce” realizmu socjalistycznego: wojenną „Odwagę” („Mużestwo”, 1939), biograficznego „Szalonego lotnika” („Walerij Czkałow”, 1941), opowiadających o bohaterskiej obronie Leningradu „Niezwyciężonych” („Niepobiedimyje”, 1943), szpiegowski „Spisek bankrutów” („Zagowor obrieczionnych”, 1950) oraz poświęcone Feliksowi Dzierżyńskiemu, twórcy CzeKa, „Wrogie żywioły” („Wichry wrażdiebnyje”, 1953), które na swoją premierę musiały jednak, w związku ze śmiercią Józefa Stalina, czekać przez trzy lata. Dwa kolejne filmy – komedia obyczajowa „Dygnitarz na tratwie” („Wiernyje druzja”, 1954) oraz dramat miłosny ze społecznym zacięciem „Ci z pierwszej ekipy” („Pierwyj eszelon”, 1955) – złożyły się na typowy okres przejściowy, kiedy to reżyser wyzwalał się już z pęt narzuconych przez ograniczenia socrealizmu, ale nie znalazł w sobie jeszcze odwagi, aby zakrzyknąć w pełni własnym głosem. To udało mu się dopiero w ostatnim etapie twórczości, zapoczątkowanym wspaniałym melodramatem wojennym „Lecą żurawie” (1957), a kontynuowanym dramatem psychologicznym „Niewysłany list” („Nieotprawliennoje pismo”, 1959) i zrealizowanym w koprodukcji z Kubańczykami politycznym dziełem „Ja, Kuba” (1964). Zwieńczeniem kilkudziesięcioletniej kariery filmowej Kałatozowa był wysokobudżetowy radziecko-włoski obraz „Czerwony namiot” (1969), na planie którego pojawiły się wielkie gwiazdy kina europejskiego tamtych czasów – Sean Connery, Peter Finch, Claudia Cardinale, Mario Adorf oraz Hardy Krüger. Było to zarazem ostatnie dzieło zmarłego niespełna cztery lata po premierze filmu artysty.