Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 19 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Michał Szczerbic
‹Sprawiedliwy›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSprawiedliwy
Dystrybutor Monolith
Data premiery2 czerwca 2016
ReżyseriaMichał Szczerbic
ZdjęciaJacek Petrycki
Scenariusz
ObsadaJacek Braciak, Aleksandra Hamkało, Urszula Grabowska, Jan Wieczorkowski, Katarzyna Dąbrowska, Anna Karczmarczyk, Ewelina Zawistowska, Maja Komorowska
MuzykaRobert Wasilewski
Rok produkcji2015
Kraj produkcjiPolska
ParametryDolby Digital 5.1
Gatunekdramat
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

Prostaczek na miarę swoich czasów
[Michał Szczerbic „Sprawiedliwy” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Nieczęsto zdarza się zadebiutować w roli reżysera, mając ponad siedemdziesiąt lat. A to właśnie stało się udziałem Michała Szczerbica. Na usprawiedliwienie, którego tak naprawdę twórca nie potrzebuje, można dodać, że przecież wcześniej przez prawie czterdzieści lat pracował on jako kierownik produkcji. Szkoda tylko, że „Sprawiedliwy” – będący ważnym głosem w temacie Holokaustu – przemknął przez kina zupełnie niezauważony.

Sebastian Chosiński

Prostaczek na miarę swoich czasów
[Michał Szczerbic „Sprawiedliwy” - recenzja]

Nieczęsto zdarza się zadebiutować w roli reżysera, mając ponad siedemdziesiąt lat. A to właśnie stało się udziałem Michała Szczerbica. Na usprawiedliwienie, którego tak naprawdę twórca nie potrzebuje, można dodać, że przecież wcześniej przez prawie czterdzieści lat pracował on jako kierownik produkcji. Szkoda tylko, że „Sprawiedliwy” – będący ważnym głosem w temacie Holokaustu – przemknął przez kina zupełnie niezauważony.

Michał Szczerbic
‹Sprawiedliwy›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSprawiedliwy
Dystrybutor Monolith
Data premiery2 czerwca 2016
ReżyseriaMichał Szczerbic
ZdjęciaJacek Petrycki
Scenariusz
ObsadaJacek Braciak, Aleksandra Hamkało, Urszula Grabowska, Jan Wieczorkowski, Katarzyna Dąbrowska, Anna Karczmarczyk, Ewelina Zawistowska, Maja Komorowska
MuzykaRobert Wasilewski
Rok produkcji2015
Kraj produkcjiPolska
ParametryDolby Digital 5.1
Gatunekdramat
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup
Michał Szczerbic (rocznik 1944) to brat zmarłej przed trzema laty, dzisiaj trochę już zapomnianej, mającej swoje „pięć minut” w latach 60. ubiegłego wieku aktorki Joanny Szczerbic, która z kolei była żoną Jerzego Skolimowskiego. Gdy siostra robiła karierę filmową, Michał studiował prawo na uniwersytecie, a potem organizację produkcji filmowej w łódzkiej „Filmówce”. Poświęcił się drugiemu ze zdobytych zawodów. Współpracował między innymi z Agnieszką Holland („Aktorzy prowincjonalni”, 1978; „Gorączka”, 1980; „Julia wraca do domu”, 2002), Feliksem Falkiem („Szansa”, 1979), Filipem Bajonem („Limuzyna Daimler-Benz”, 1981), Krzysztofem Zanussim („Rok spokojnego słońca”, 1984; „Stan posiadania”, 1989; „Persona non grata”, 2005; „Serce na dłoni”, 2008), Markiem Koterskim („Dom wariatów”, 1984), Andrzejem Wajdą („Wielki Tydzień”, 1995; „Pan Tadeusz”, 1999) oraz Janem Jakubem Kolskim („Pornografia”, 2003). W filmografii Szczerbica nie brakuje także dzieł, które dotykały wciąż bardzo drażliwego w Polsce tematu eksterminacji Żydów, jak chociażby „Lista Schindlera” (1993) Stevena Spielberga, „Jakub kłamca” (1999) Petera Kassovitza czy „Pianista” (2002) Romana Polańskiego. Plus oczywiście „Wielki Tydzień” Wajdy.
Można było domyślać się, że tak często przewijające się w pracy Szczerbica wątki żydowskie nie są przypadkiem. Dlaczego, okazało się całkiem niedawno, kiedy postanowił on przenieść na ekran historię własnej rodziny – matki i ojca, którzy w czasie wojny uratowali młodą Żydówkę. Nie tylko sam wyreżyserował tę opowieść, ale również napisał scenariusz. Miał w tym już pewne doświadczenie – to w końcu spod jego „pisarskiej” ręki wyszła znakomita „Róża” (2011) Wojtka Smarzowskiego (o nieszczęsnym „Wiedźminie” wolałby pewnie, podobnie jak i my, zapomnieć). Zdjęcia do „Sprawiedliwego” kręcono jesienią 2014, premiera natomiast odbyła się w lutym ubiegłego roku. Film krótko gościł na ekranach; mimo przychylnych recenzji, został praktycznie zignorowany przez publiczność. Wydanie na płycie DVD także nie ofiarowało mu „drugiego życia”. Czy słusznie? Pech Szczerbica polegał głównie na tym na tym, że nieco wcześniej pod osąd widzów oddane zostały „W ciemności” (2011) Holland, „Pokłosie” (2012) Władysława Pasikowskiego oraz „Ida” (2013) Pawła Pawlikowskiego. Kameralny i wyciszony „Sptawiedliwy” nie był w stanie z nimi konkurować. Trafił po prostu w zły – dla siebie – czas.
Ale czy byłoby mu łatwiej, gdyby trafił do kin na przykład w 2010 roku? Niekoniecznie. Mimo ogromnego doświadczenia Michała Szczerbica w branży filmowej, obraz ma wiele niedoskonałości typowych dla debiutu. Swoje zrobiło też zapewne zaangażowanie emocjonalne, związane z faktem opowiadania o bliskich sobie osobach. To nie przypadek, że Polański nie podjął się ekranizacji „Listy Schindlera”, a opowiedział o losach Władysława Szpilmana. Zdawał sobie sprawę, że wracając pamięcią do krakowskiego getta, prawdopodobnie zagubiłby gdzieś dystans i obiektywizm. Tego dystansu zabrakło Szczerbicowi właśnie w kreowaniu postaci małżeństwa ratującego żydowskie dziecko, Anastazji (w tej roli Urszula Grabowska) i Jana (którego zagrał Jan Wieczorkowski), którzy – a zwłaszcza Jan – zamiast ludźmi z krwi i kości są na ekranie chodzącymi pomnikami. Nie bez powodu dużo barwniejszymi bohaterami okazują się ci prawdziwi „sprawiedliwi”, wiejski prostaczek Pajtek (kolejna doskonała rola Jacka Braciaka) i jego siostra Dziunia (Katarzyna Dąbrowska).
Akcja „Sprawiedliwego” rozgrywa się na dwóch płaszczyznach czasowych. Punktem wyjścia do przedstawienia historii wojennej są wydarzenia z lat 60., kiedy to po kilkunastu latach pobytu w Izraelu przyjeżdża do Polski Żydówka Hanna (zasługująca na brawa Aleksandra Hamkało). Robi to wbrew sobie, wysłana przez radę kibucu, w którym mieszka. Jej zadaniem jest przekonanie Anastazji i Jana, którzy pomogli w jej ocaleniu, by zgodzili się na odebranie przyznawanego nie-Żydom przez jerozolimskie Jad Waszem medalu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Nie rozumie, dlaczego odmawiają; uważa, że to nie fair. Nie przekonują jej tłumaczenia Jana, że tak naprawdę nie dokonali niczego wielkiego, że nie można być nagradzanym za zwykłą ludzką przyzwoitość. Z biegiem czasu okazuje się, że ich wątpliwości mają drugie dno. Że prawdziwym bohaterem, który ryzykował znacznie więcej od nich, był kto inny. Rola Pajtka w wydarzeniach sprzed dwóch dekad odsłaniana jest stopniowo, wraz z kolejnymi wspomnieniami snutymi przez Anastazję, Jana, wreszcie Dziunię i jej przyszywaną siostrę Zosię (Anna Karczmarczyk). Problem jednak w tym, że kolejne elementy dodawane do jego portretu, nie wnoszą w zasadzie nic nowego. Pajtek, choć skrzący się kolorami, też jest postacią jednowymiarową.
Mimo że Szczerbic postarał się o to, aby drugi plan zaludnić „złymi Polakami” – vide donoszący Niemcom dawny kochanek Dziuni (Tomasz Borkowski), granatowy policjant (Mariusz Słupiński), wreszcie cała rodzina szmalcowników – nie ma ani jednej postaci, która przeszłaby ewolucję. W jedną bądź drugą stronę – od Zła do Dobra bądź na odwrót. Zasygnalizowane zostało to jedynie w postępowaniu Dziuni, ale i ona szybko – trochę zbyt szybko – pozbywa się wątpliwości. Nie do końca Szczerbic poradził sobie także z płynnością narracji. Snute w latach 60. wspomnienia bohaterów nie zawsze zazębiają się z tym, co akurat pokazywane jest odnośnie okresu wojny. Należy wziąć pod uwagę, że mógł to być zabieg świadomy. Tylko czemu miałby służyć, skoro napięcia w ten sposób i tak nie udało się zbudować. I to kolejny (zapewne nie ostatni) kłopot, jaki może mieć widz ze „Sprawiedliwym” – im bliżej końca, tym bardziej wygaszane są emocje. Finałowa scena wypada natomiast średnio interesująco. Brak w niej mocniejszego akcentu, może jakiegoś uniwersalnego, ponadczasowego przesłania. Chyba że o to właśnie chodziło Szczerbicowi. Choć, po prawdzie, reżyserowi powinno raczej zależeć na tym, aby jego dzieło skłaniało / zmuszało do dyskusji także po seansie. A tu nie ma za bardzo o czym dyskutować.
koniec
21 lipca 2017

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Niedożywiony szkielet
Jarosław Loretz

27 V 2023

Sądząc ze „Zjadacza kości”, twórcy z początku XXI wieku uważali, że sensowne pomysły na horrory już się wyczerpały i trzeba kleić fabułę z wiórków kokosowych i szklanych paciorków.

więcej »

Młodzi w łodzi (gwiezdnej)
Jarosław Loretz

28 II 2023

A gdyby tak przenieść młodzieżową dystopię w kosmos…? Tak oto powstał film „Voyagers”.

więcej »

Bohater na przekór
Sebastian Chosiński

2 VI 2022

„Cudak” – drugi z trzech obrazów powstałych w ramach projektu „Kto ratuje jedno życie, ten ratuje cały świat” – wyreżyserowała Anna Kazejak. To jej pierwsze dzieło, które opowiada o wojennej przeszłości Polski. Jeśli ktoś obawiał się, że autorka specjalizująca się w filmach i serialach o współczesności nie poradzi sobie z tematyką Zagłady, może odetchnąć z ulgą!

więcej »

Polecamy

Bo biblioteka była zamknięta

Z filmu wyjęte:

Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz

Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz

Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz

Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz

Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz

Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy
— Jarosław Loretz

Zemsty szpon
— Jarosław Loretz

Taśmowa robota
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Tegoż autora

Płynąć na chmurach
— Sebastian Chosiński

Ptaki wśród chmur
— Sebastian Chosiński

„Czemu mi smutno i czemu najsmutniej…”
— Sebastian Chosiński

Pieśni wędrujące, przydrożne i roztańczone
— Sebastian Chosiński

W kosmosie też znają jazz i hip hop
— Sebastian Chosiński

Od Bacha do Hindemitha
— Sebastian Chosiński

Z widokiem na Manhattan
— Sebastian Chosiński

Duńczyk, który gra po amerykańsku
— Sebastian Chosiński

Awangardowa siła kobiet
— Sebastian Chosiński

Czekając na…
— Sebastian Chosiński

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.