Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 26 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Leonid Gajdaj
‹12 krzeseł›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
Tytuł12 krzeseł
Tytuł oryginalny12 стульев
ReżyseriaLeonid Gajdaj
ZdjęciaSiergiej Połujanow, Walerij Szuwałow
Scenariusz
ObsadaArczil Gomiaszwili, Siergiej Filippow, Michaił Pugowkin, Glikierija Bogdanowa-Czesnokowa, Natalia Warlej, Natalia Worobjowa, Nina Griebieszkowa, Natalia Kraczkowska, Klara Rumianowa, Grigorij Wicyn, Nikołaj Gorłow, Sawielij Kramarow, Leonid Gajdaj, Jurij Nikulin, Wiktor Pawłow, Władimir Etusz, Aleksander Chwylia, Paweł Winnik
MuzykaAleksander Zacepin
Rok produkcji1971
Kraj produkcjiZSRR
CyklKlasyka Kina Rosyjskiego
Czas trwania157 min
Gatunekkomedia
EAN5908312741343
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

Ostap Bender – bohater swoich czasów!
[Leonid Gajdaj „12 krzeseł” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
« 1 2 3

Sebastian Chosiński

Ostap Bender – bohater swoich czasów!
[Leonid Gajdaj „12 krzeseł” - recenzja]

W piękną Jelizawietę Kałaczową wcieliła się dwudziestoczteroletnia Natalia Warlej. Aktorka przyszła na świat w 1947 roku w rumuńskiej Konstancy, gdzie służył jej ojciec, kapitan żeglugi wielkiej. Mając osiemnaście lat, została absolwentką Państwowej Szkoły Cyrkowej i Sztuki Estradowej, później studiowała w stołecznej Wyższej Szkole Teatralnej imienia Borisa Szczukina. W kinie zadebiutowała w „Kaukaskiej brance” (1967) Gajdaja; w tym samym roku pojawiła się w najlepszym chyba, opartym na opowiadaniu Nikołaja Gogola, radzieckim horrorze – „Wij” Konstantina Jerszowa i Gieorgija Kropaczowa. Zawarty wówczas ślub ze znanym z roli bohaterskiego chłopca Iwana w „Dziecku wojny” (1962) Tarkowskiego Nikołajem Burlajewem zakończył się rozwodem zaledwie kilkanaście miesięcy później. W następnych latach Warlej nie dostawała już tak wartościowych ról. Po „Ucieczce” (1970) Aleksandra Ałowa i Władimira Naumowa nastały dla aktorki lata chude. Nie przejmowała się tym jednak za bardzo. W 1981 roku zrezygnowała nawet z etatu w Teatrze Dramatycznym imienia Konstantina Stanisławskiego, aby podjąć kolejne studia – w Instytucie Literackim imienia Maksima Gorkiego. Od tamtej pory pisze wiersze, pieśni; w kinie pojawia się rzadko, ostatnio w „Wołkodawie” (2006) Nikołaja Lebiediewa. Madame Gricacujewą, z którą Ostap żeni się, by wejść w posiadanie jednego z krzeseł, zagrała Natalia Kraczkowska (rocznik 1938). Jeszcze pod swoim panieńskim nazwiskiem Biełogorcewa dostała się do WGIK-u. Niestety, na pierwszym roku studiów miała poważny wypadek (wpadła pod samochód), po którym lekarze poradzili jej, aby zrezygnowała z aktorstwa, w przeciwnym wypadku może stracić wzrok. Została wówczas laborantką w Instytucie Metalurgii ZSRR, potem – do 1970 roku – pracowała w katedrze geologii Uniwersytetu Moskiewskiego. Z marzeń o karierze filmowej jednak nie zrezygnowała; korzystając ze znajomości swojej matki, dostawała drobne rólki w produkcjach „Mosfilmu”. Występ w „12 krzesłach” otworzył przed nią nowe możliwości. W 1987 roku zagrała w kultowym easternie Ałły Surikowej „Człowiek z Bulwaru Kapucynów”, zaś siedem lat później Jurij Kara zatrudnił ją w swojej adaptacji „Mistrza i Małgorzaty”. Wielu interesujących artystów pojawiło się również w epizodach, chociażby Wiktor Pawłow, Gieorgij Wicin (obaj „Operacja Y”) czy Aleksandr Chwylia („Szczor” Ołeksandra Dowżenki, „Pierwsza Konna” Jefima Dzigana, „Przysięga” Michaiła Cziaureliego, „Wesoły jarmark” i „Bracia Karamazow” Iwana Pyrjewa).
Spośród aktorów drugiego planu najciekawszym życiorysem legitymuje się jednak Sawielij Kramarow, który zagrał jednookiego wielbiciela szachów w prowincjonalnych Wasiukach. Urodził się w 1934 roku w jednym z miasteczek pod Moskwą. Ojciec, znany stołeczny adwokat, został aresztowany przez NKWD, kiedy syn miał cztery lata. Wrócił z obozu po wojnie, ale w 1950 zamknięto go ponownie, po czym wywieziono do Kraju Krasnojarskiego, gdzie wkrótce zmarł. W tym samym czasie z życiem pożegnała się również matka Sawielija; w efekcie chłopiec trafił pod opiekę stryja. Jako uczeń Technikum Leśnego zapisał się do studia teatralnego „Pierwszy Krok”. Będąc pewnym swego talentu, zrobił rzecz w Związku Radzieckim niespotykaną – mimo braku odpowiedniego wykształcenia, powysyłał swoje zdjęcia, z prośbą o współpracę, do wszystkich wytwórni filmowych w kraju. Odpowiedź nadeszła z Odessy. Zadebiutował w dramacie Władimira Koczetowa „Im było diewiatnadcat’…” (1960), później pojawił się między innymi w „Trzydziestu trzech” (1965) Gieorgija Danieliji oraz dwóch kultowych easternach Edmonda Keosajana – „Nieuchwytni mściciele” (1966) i „Nowe przygody nieuchwytnych” (1968). Lata 70. były dla Kramarowa nieustannym pasmem sukcesów. Zdobył wreszcie dyplom moskiewskiego Państwowego Instytutu Sztuk Teatralnych (GITIS); zagrał też w najlepszych komediach tej dekady: „Dżentlmieny udaczi” (1971) Aleksandra Sierego, „Iwan Wasiljewicz zmienia zawód” (1973) Gajdaja, „Afonii” (1975) i „Mimino” (1977) Danieliji oraz telewizyjnej wersji „12 krzeseł” (1976) Marka Zacharowa. W 1978 roku nastąpiło jednak załamanie kariery. Aktor znalazł się na czarnej liście KGB z powodu swego, w tamtym czasie bardzo podejrzanego w ZSRR, zainteresowania jogą. Kiedy na dodatek jego stryj, w zasadzie jedyna bliska mu osoba, zdecydował się na wyjazd do Izraela – całkowicie zakazano Kramarowowi występów, a wszystkie filmy z jego udziałem odłożono na półki. Sytuacja, w jakiej się znalazł, była kuriozalna: z jednej strony nie mógł wykonywać zawodu, z drugiej – gdy prosił o zgodę na emigrację, władze odmawiały. W desperacji zdecydował się napisać list z prośbą o interwencję do… prezydenta Ronalda Reagana. Wkrótce „Głos Ameryki” nagłośnił całą sprawę; w efekcie tych działań 31 października 1981 roku aktor mógł wreszcie wyjechać ze Związku Radzieckiego. Via Wiedeń trafił do Stanów Zjednoczonych. Zagrał nawet w kilkunastu amerykańskich produkcjach; w Polsce najbardziej znane z nich są: „Moskwa nad rzeką Hudson” (1983) Paula Mazursky’ego, „Uzbrojeni i niebezpieczni” (1986) Marka L. Lestera, „Czerwona gorączka” (1988) Waltera Hilla oraz „Tango i Cash” (1989) Andrieja Konczałowskiego. W 1992 roku aktora zaproszono do Rosji jako gościa specjalnego festiwalu „Kinotawr” w Soczi. Przy okazji dał się namówić swemu staremu przyjacielowi Gieorgijowi Danieliji na udział w komedii „Nastia” (1993). Rok później stanął przed kamerą po raz ostatni – na planie hollywoodzkiego melodramatu Glenna Gordona Carona „Przygoda miłosna”. Zmarł w jednej z klinik w San Francisco przed piętnastoma laty.
Głównym scenarzystą „12 krzeseł” był, pochodzący z Charkowa, Władlen Bachnow (rocznik 1924), absolwent stołecznego Instytutu Literackiego (1949), a później między innymi pracownik „Moskiewskiego Komsomolca”, „Krokodiła” i „Litieraturnoj Gaziety”. Pisał teksty dla artystów estradowych i kabaretowych, największą popularność zyskał jednak jako autor humoresek fantastyczno-naukowych i scenarzysta filmowy. W tym ostatnim wcieleniu najczęściej współpracował z Wieniaminem Dormanem („Sztrafnoj udar”, 1963; „Liogkaja żyzn’”, 1964; „Nocznoje proisszestwije”, 1980; „Razorwannyj krug”, 1987) i Gajdajem („Iwan Wasiljewicz zmienia zawód”, 1973; „Nie możet byt’!”, 1975; „Inkognito iz Pietierburga”, 1977; „Za spiczkami”, 1979; Sportloto-82”, 1982). Zmarł w 1994 roku. Kręcąc adaptację powieści Ilfa i Pietrowa, reżyser filmu skorzystał z usług dwóch operatorów: Siergieja Połujanowa (rocznik 1924) i młodszego od niego o piętnaście lat Walerija Szuwałowa. Obaj byli absolwentami WGIK-u. Pierwszy z nich zdobył rozgłos u boku Michaiła Szwejcera („Zmartwychwstanie”, 1960-1961; „Złote cielę”, 1968), Grigorija Czuchraja („Czyste niebo”, 1961; „Żyli-byli starik so staruchoj”, 1964) oraz Gajdaja (w sumie siedem obrazów w latach 1956-1982); drugi – u boku Aleksandra Mitty („Jak car Piotr Ibrahima swatał”, 1976; „Samolot w płomieniach”, 1979), Karena Szachnazarowa („Kurier”, 1986) i Piotra Todorowskiego („Dewizówka”, 1989). Za ścieżkę dźwiękową odpowiedzialny był Aleksandr Zacepin, z którego usług autor „12 krzeseł” korzystał już, pracując nad „Operacją Y”. Po ekranizacji Gajdaja po powieść radzieckich humorystów sięgnęło jeszcze trzech reżyserów. W Rosji byli to Mark Zacharow (1976), w którego miniserialu trzech głównych bohaterów zagrali Andriej Mironow (Bender), Anatolij Papanow (Worobianinow) i Rołan Bykow (ojciec Fiodor), oraz Maksim Papiernik (2004), w Niemczech natomiast – Ulrike Ottinger („Zwölf Stühle”, 2004), która w roli Wielkiego Kombinatora obsadziła Rosjanina Gieorgija Dielijewa. Żadna z nich nie dorównała adaptacji z 1971 roku, choć trzeba przyznać, że Zacharow był blisko, bardzo, bardzo blisko!
koniec
« 1 2 3
27 kwietnia 2010
1) Ilja Ilf miał dwóch starszych braci. Alexandre Fasini (a naprawdę Srul Fajnzilberg) w 1922 roku wyemigrował z Rosji Radzieckiej, przez Konstantynopol, do Paryża; tam został uznanym malarzem kubistą i fotografikiem. W 1942 roku hitlerowcy deportowali go wraz z żoną do Auschwitz, gdzie zginął w komorze gazowej. Z kolei Michaił (Mojsze-Arn) pozostał w Związku Radzieckim; był grafikiem, zmarł w tym samym roku co Alexandre w uzbeckim Taszkiencie. Poszczęściło się jedynie najmłodszemu z synów Ariego Fajnzilberga, Bieniaminowi, który dożył w Moskwie końca lat 80. ubiegłego wieku. Był inżynierem.
2) Starszym o sześć lat bratem Pietrowa był Walentin Katajew, autor legendarnej powieści „Samotny biały żagiel”.
3) W tym czasie miał też miejsce pewien ponury epizod w życiu i twórczości Ilfa i Pietrowa. W sierpniu 1933 roku obaj dali się bowiem przekonać Józefowi Stalinowi i stojącemu na czele Związku Pisarzy Maksimowi Gorkiemu do literackiej podróży na północ Rosji, której celem była wizyta na budowie Kanału Białomorsko-Bałtyckiego. Wzięło w niej udział stu dwudziestu autorów. Rok później trzydziestu sześciu z nich – obok Ilfa i Pietrowa również Borys Pilniak, Aleksy Tołstoj i Michaił Zoszczenko – zdecydowało się zamieścić swoje teksty w wiernopoddańczej broszurze zatytułowanej „Kanał Białomorsko-Bałtycki imienia Stalina. Historia budowy. Lata 1931-1934”. Najbardziej przerażającym w tej wyprawie był fakt, że przy budowie kanału pracowali więźniowie łagrów, a dla około stu tysięcy miejsce to stało się grobem, o czym uczestnicy ekskursji nie mogli nie wiedzieć. Więcej pisze o tym Frank Westerman w „Inżynierach dusz”.

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Niedożywiony szkielet
Jarosław Loretz

27 V 2023

Sądząc ze „Zjadacza kości”, twórcy z początku XXI wieku uważali, że sensowne pomysły na horrory już się wyczerpały i trzeba kleić fabułę z wiórków kokosowych i szklanych paciorków.

więcej »

Młodzi w łodzi (gwiezdnej)
Jarosław Loretz

28 II 2023

A gdyby tak przenieść młodzieżową dystopię w kosmos…? Tak oto powstał film „Voyagers”.

więcej »

Bohater na przekór
Sebastian Chosiński

2 VI 2022

„Cudak” – drugi z trzech obrazów powstałych w ramach projektu „Kto ratuje jedno życie, ten ratuje cały świat” – wyreżyserowała Anna Kazejak. To jej pierwsze dzieło, które opowiada o wojennej przeszłości Polski. Jeśli ktoś obawiał się, że autorka specjalizująca się w filmach i serialach o współczesności nie poradzi sobie z tematyką Zagłady, może odetchnąć z ulgą!

więcej »

Polecamy

Knajpa na szybciutko

Z filmu wyjęte:

Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz

Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz

Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz

Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz

Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz

Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz

Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy
— Jarosław Loretz

Zemsty szpon
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.