W latach 1610-1612 wojska polskie toczyły wojnę z Rosją i w jej konsekwencji dotarły do Moskwy. Syn Zygmunta III, Władysław, został uznany carem, a załoga polska obsadziła Kreml. Jesienią 1612 roku w Rosji wybuchło powstanie przeciwko polskiej władzy, sprawującej rządy w tym kraju. Data pokonania Polaków uznawana jest dziś w Rosji za święto państwowe.

„Ogniem i mieczem 2”, tyle że tym razem Żebro jest bad guyem. Już po trailerze było widać, że to bajka ku pokrzepieniu (rosyjskich) serc, więc jeśli ktoś bije pianę w kwestii tzw. prawdy historycznej, to jest to już problem tego kogoś, nie filmu.

Majkel Żebrowski patrzy spod byka, podkręca wąsa i głaszcze się po łysinie. Dziad siedzi na drzewie i wertuje księgę rosyjskich dziejów. Hiszpański fechmistrz nawiedza bohatera w snach i uczy go szermierki. A i tak najlepsza jest gadająca ryba… Polecam w pakiecie ze zbliżającym się „Czyngis-chanem” – tak się robi historię na wesoło.

Wszystkie punkty przyznaję za niezamierzony ubaw, jakiego ten film mi dostarczył. Zaprawdę, nie musimy wstydzić się już „Starej baśni” – Rosjanie potrafią zrobić podobnego gniota. Cudny jest główny bohater – niczym Neo z „Matrixa” uczący się walki szermierczej podczas snu, niczym McGyver konstruujący armatę z kartonu, gumy do żucia i trzech puszek po piwie, by później jednym strzałem zdziesiątkować polską armię, a drugim zatrzymać szarżę polskiej husarii. Wzrusza też trafność alegorycznego ukazania Polski jako węża, a Rosji jako nieskalanego jednorożca. W ogóle to proponuję nową „drinking game” – pijemy za każdym razem, gdy na ekranie pojawia się jednorożec. Pijemy oczywiście po rosyjsku, szklankami.

Film zrealizowany ku pokrzepieniu rosyjskich serc, czyli produkt czysto użytkowy. Wszystko tu jest temu nadrzędnemu celowi podporządkowane. W baśniowy schemat „jak prosty, ale mądry chłop bogatego pana przechytrzył” wtłoczono opowieść o czasach Wielkiej Smuty. Oto zwyczajny, ale odważny Andriejka zakochany w carycy pokonuje polskiego hetmana, który zagraża wielkiej Rosji. Trzeba docenić rozmach inscenizacyjny i właściwie tylko tyle. Kondensacja kiczu jest zadziwiająca. Czego tu nie ma? Po ekranie snuje się biały jednorożec; symboliczna biedronka wzbija się do nieba i trzepocząc skrzydełkami, hałasuje niczym helikopter z „Czasu apokalipsy”, a duch hiszpańskiego kawalera skutecznie uczy Andriejkę skomplikowanej sztuki fechtunku i puszkarstwa.