Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 19 kwietnia 2024

W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.

Filmy

Magazyn CCXXXV

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Mel Gibson
‹Apocalypto›

EKSTRAKT:	90%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Apocalypto
Dystrybutor	Monolith
Data premiery	29 grudnia 2006
Reżyseria	Mel Gibson
Zdjęcia	Dean Semler
Scenariusz	Mel Gibson, Farhad Safinia
Obsada	Rudy Youngblood, Dalia Hernandez, Jonathan Brewer, Morris Birdyellowhead, Carlos Emilio Baez, Raoul Trujillo
Muzyka	James Horner
Rok produkcji	2006
Kraj produkcji	USA
WWW	Strona
Gatunek	dramat, historyczny, przygodowy
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Dobry i Niebrzydki: Wyrywanie serc i inne przykrości

Piotr Dobry, Konrad Wągrowski

« 1 2 3 »

Piotr Dobry, Konrad Wągrowski

Dobry i Niebrzydki: Wyrywanie serc i inne przykrości

Wągrowski wahał się, czy wziąć udział w tej debacie – niezbędna okazała się pewna perswazja…

KW: Do upadku zaraz wrócimy. Przyznajmy jednak, że poza tym otrzymujemy tu kino akcji, zrobione według hollywoodzkich wzorów, z sympatycznymi bohaterami pozytywnymi, odpychającymi bohaterami negatywnymi, zagrożeniem niewinnych najbliższych (Gibson szarżuje, wprowadzając tu nie tylko żonę z dzieckiem, ale i w bardzo zaawansowanej ciąży), oparciem wszystkiego na schemacie pościgu i dużej dynamice całości. Słowem, widać, co nikogo nie powinno zaskakiwać, że z materią filmową Gibson radzi sobie wybornie, ale też kłania się wobec przyjętych oczekiwań widzów (cóż, skoro nie wykorzystał znanych aktorów, a wszystkim każe mówić w obcym narzeczu, musiał trochę zagrać pod publiczkę). Ale zapewne sam uznałby, że najważniejsze będą dla niego te środkowe sekwencje.

PD: Hola, hola, kino akcji mamy, owszem, ale dopiero w ostatniej kwarcie. Nie zgodzę się, że film jest jakiś superdynamiczny, sporo jest tu momentów, gdy kamera powoli, z lubością kontempluje urodę przyrody. Akcja rusza ostro do przodu właściwie dopiero gdzieś po godzinie. Ale chciałem tu przede wszystkim trochę wziąć pod rozwagę to, co powiedziałeś o wybornym radzeniu sobie Gibsona z materią filmową. Otóż racja, nikogo nie powinno to zaskakiwać już od jedenastu lat, po Oscarze za reżyserię „Braveheart”. W takim razie dlaczego większości krytyków wciąż nie może przejść przez gardło, że Gibson jest wybitnym reżyserem? Czy w grę wchodzą tu tylko jego ekscesy, problemy alkoholowe, niepopularne poglądy? Wydaje mi się, że nie – krytykom chyba przeszkadza głównie to, że Gibson jest eksgwiazdorem hollywoodzkiego kina akcji, co nie pasuje im do wizerunku faceta branego na poważnie. Tylko kiedy zaczną go brać? Czy dopiero wtedy, gdy skończy 70-tkę jak Clint Eastwood? Czy wtedy, gdy zostawi wielkie budżety i znów zacznie kręcić kameralne dramaty jak „Człowiek bez twarzy”? Utrzymanie w ryzach tak dużej produkcji, wyciśnięcie tylu emocji z filmu z kompletnie nieznanymi aktorami, w którym mówi się praktycznie wymarłym językiem, wymaga nie lada sztuki. I mimo iż Gibson-człowiek budzi we mnie ambiwalentne odczucia, tak Gibsona-artysty nie mógłbym jako krytyk nie doceniać.

KW: Ja myślę, że właśnie krytykom sprawia problem Gibson-człowiek i przez ten pryzmat patrzą na jego dzieła. Spójrz choćby na piątkowy numer „Dziennika”, w którym ze zdziwieniem odkryłem jakąś pasję w udowadnianiu, że Gibson jest człowiekiem chorym psychicznie, nadającym się do intensywnego leczenia. Oczywiście można tłumaczyć to odziedziczoną przez „Dziennik” po „Fakcie” chęcią do epatowania sensacją, ale też jest to pewien syndrom. Co dziwi o tyle, że filmy Gibsona nie są tyle okrutne, co naturalistyczne w pokazywaniu przemocy, którą przecież dzieje ludzkości były przesycone. Gdzie im tam do kina azjatyckiego, np. docenionych artystycznie przez tych samych krytyków dzieł Kim Ki-duka, w których np. kobieta kaleczy wnętrze swej pochwy haczykami wędkarskimi. A jakoś nikt nie domaga się leczenia koreańskiego reżysera. Dodatkowo przecież można znaleźć cały garnitur reżyserów i aktorów, którzy na sumieniu mają różne grzeszki, występki, a nawet wyroki (nie trzeba daleko szukać – Polański), którzy prasę nadal mają dobrą. Wniosek jest dość banalny – akurat skrajnie konserwatywne poglądy Gibsona nie są do strawienia dla części opiniotwórczych krytyków, a reszta podąża ich śladem (łatwiej przecież przepisać parę tez z zachodniej prasy niż wymyślić coś swojego). Gibson oczywiście musi budzić kontrowersje nie tylko u skrajnych liberałów, ale postrzeganie jego twórczości przez pryzmat jego osoby nie jest uczciwe. Bo – kończąc już tę myśl – nie mogę się z Tobą nie zgodzić, że reżyserem jest przedniej marki.

Gibson to człowiek interesu – za odpowiednią łapówkę pozwolił na epizod w „Apocalypto” naczelnemu „Esensji”.<br>(fot. Monika Twardowska-Wągrowska)

Gibson to człowiek interesu – za odpowiednią łapówkę pozwolił na epizod w „Apocalypto” naczelnemu „Esensji”.
(fot. Monika Twardowska-Wągrowska)

PD: Bardzo mnie Twoje stanowisko – jako kolegi starszego o co najmniej dwa pokolenia – cieszy.

KW: Swoją drogą mała dygresja – namnożyło nam się przy okazji Gibsona majologów wśród polskich krytyków. Łukasz Maciejewski pisze w „Dzienniku” w recenzji: „Gibson dodał pokojowo nastawionym Majom cechy charakterystyczne raczej dla okrutnych Azteków”, natomiast Tadeusz Sobolewski w „Gazecie Wyborczej” zaznacza: „Mniejsza z tym, że z Majami było inaczej – Hiszpanie zastali puste świątynie i zarośnięte dżunglą pałace”. Szczerze gratuluję pewności wypowiadanych sądów, ale to są totalne bzdury! O krwawych ofiarach „pokojowych” Majów mówią nawet majańscy przewodnicy w Meksyku (aczkolwiek zwalając je, jak wspominałem, na wpływ Tolteków), potwierdzają je liczne zachowane freski. Ostatnią relację krwawych rytuałów znaleźć można już w hiszpańskiej kronice z roku 1535, czyli już 18 lat po ich lądowaniu na Jukatanie! Zaś co do „pustych świątyń i zarośniętych pałaców” to polecam zapoznanie się z historią wieloletniej wojny, jaką toczył w XVI wieku Francisco de Montejo z plemieniem Itzów i rodem Xiu, którzy na pewno nie zasiedlali wymarłych osiedli. Owszem, Chichen Itza i Uxmal dawno już leżały w ruinie, ale nadal istniały inne miasta Majów – może niej wyniosłe, ale nadal będące czymś więcej niż tylko wioską leśnego ludu. Najlepszym dowodem na to są miana nadawane im przez Hiszpanów. „El Gran Cairo” („Wielkim Kairem”) nazwali miasto, w którym spędzili kilka o dziwo pokojowych dni w 1517 – jak sądzisz, co mogło im nasunąć skojarzenie z Egiptem? Drewniane chaty? Po unicestwieniu w ciężkich bojach majowskiego miasta Tiho, powstaje na tym miejscu Merida – nazwana tak, bo zastane budowle kojarzyły im się z rzymskim miastem Emerita. Zapewne ze względu na podobieństwo mieszkalnych szałasów…

Jak wytłumaczysz tak manifestowaną ignorancję niegłupich przecież ludzi, jeśli nie jakimś zacietrzewieniem w pisaniu o filmie Gibsona? (Dla równowagi polecam rzeczowy artykuł Piotra Kobusa w „Gazecie Wyborczej”, w której autor konkretnie punktuje rozminięcia się Gibsona z prawdą historyczną. Ale Piotr Kobus to znawca Ameryki Łacińskiej.)

PD: I tu dochodzimy do przykrej prawdy o dzisiejszej krytyce filmowej. Otóż niepotrzebnie, moim zdaniem, ładuje ona całą swoją energię w rozkładanie na czynniki pierwsze treści, bagatelizując formę. Gdy tymczasem powinno być odwrotnie – krytyk jest od tego, by chwalić warstwę techniczną bądź wyciągać niedoróbki, zwracać uwagę na grę aktorską, scenografię, zdjęcia, ogólnie wszystkie składowe. Na tym polega jego praca jako filmoznawcy. Nie zaś na bawieniu się w historyka, polityka, geografa. Oczywiście, ma prawo kpić, porównywać, popisywać się elokwencją, gdy opisuje pięćsetny film o napadzie na bank. Lub komedię romantyczną, której recenzje z natury rzeczy grożą sięganiem do schematu nie mniejszego niż sam gatunek, więc tu akurat warto coś ubarwić, wyzłośliwić się. Ale na Boga – dostajemy pierwszy na taką skalę film o Majach i nagle jednym z najważniejszych argumentów przeciw staje się dla krytyków to, że Gibson przypisuje Majom niektóre cechy Azteków. W dodatku są to argumenty oparte, jak już zauważyłeś, na niewiedzy, niedoinformowaniu, popieraniu owczym pędem kumpli od pióra. Martwi mnie ta cała sytuacja, nie tylko w odniesieniu do „Apocalypto”, bo zaczyna odbierać się autorom ich oczywiste prawo do formułowania własnych poglądów. „A bo za kontrowersyjny, a bo za gładki, a bo zbyt liberalny, a bo za bardzo konserwatywny, a bo symbole niepotrzebne, a bo niedostatecznie zaakcentowane symbole”. I tak w koło Macieju.

Ta dziewczynka wywróżyła nam wielkie powodzenie naszych dyskusji…<br>(fot. Monika Twardowska-Wągrowska)

Ta dziewczynka wywróżyła nam wielkie powodzenie naszych dyskusji…
(fot. Monika Twardowska-Wągrowska)

Jeśli ktoś nakręciłby film o tym, że Malcolm X był kosmitą, i będzie się ten film znakomicie oglądało – dlaczego nie? Jeśli ktoś nakręci film, że człowiek nie pochodzi od małpy w czerwonym, tylko w niebieskim, albo w ogóle nie pochodzi od małpy, tylko od pantofelka – podobnie. To są poglądy jednego człowieka, niezdolne przecież przekonać przekonanego. Podczas seansu „Zabaw z bronią” i „Fahrenheita” najistotniejsze było dla mnie – jako krytyka i jako widza – nie to, że Moore w sposób często nieetyczny szkaluje Busha, a to, że facet zrobił z dokumentu, kojarzącego się dotychczas z nudnie gadającymi głowami, fascynujące widowisko. Że przywrócił dokument do łask, do mody; pokazał, że może trzymać w napięciu jak najlepszy kryminał i rozśmieszać jak najlepsza komedia. I co – nie wejdzie do historii kinematografii, bo trzeba na nim postawić krechę za to, że nie jest wyważony w poglądach, że pokazuje jedną stronę medalu, że może nawet trochę przekłamuje?

KW: To jest oczywiście temat na osobną dyskusję. „Gladiator” nie ma wiele wspólnego z prawdą historyczną, ale czy mu to naprawdę szkodzi? Bo przecież jeśli ktoś chce się uczyć historii z hollywoodzkiego filmu, to naprawdę jest przede wszystkim jego problem (z drugiej strony uczciwie muszę przyznać, że przedstawianie w filmach historii gloryfikujących nazistów w sposób dojrzały artystycznie pewnie niczyjego poklasku by nie znalazło).

PD: No wiesz, niekoniecznie – Leni Riefenstahl gloryfikowała w swoich filmach nazistów, a jednak jest uznawana za klasyka dokumentu.

KW: Widzę też u Moore’a niemało przekłamań, ale nie mogę się z Tobą nie zgodzić, że „Fahrenheita” oglądało się wybornie. Mamy teraz chyba taki okres, że kino określane jest głównie według kryteriów politycznych i ideologicznych. Spójrz choćby na ewolucję publicystyki Bartosza Żurawieckiego – 5 lat temu wnikliwe, ciekawe analizy, dziś już tylko szybkie ocenianie filmu według tego, czy jego ideologiczny przekaz jest zgodny z poglądami krytyka. A pamiętajmy, że „Narodziny narodu” Griffitha gloryfikowały Ku-Klux-Klan, ale film nadal uchodzi za arcydzieło kinematografii. Należałoby to przypomnieć krytykom. Bo mamy czasy, kiedy dostrzega się walory artystyczne tylko w dziełach zgodnych z ich poglądami – i to się odnosi zarówno do poglądów prawicowych, jak i lewicowych, czy też jak teraz to wszystko dzielimy…

A może chodzi o to, że coraz mniej osób jest w stanie ocenić film od strony formalnej? Wszak żyjemy też w czasach, gdy krytyk największej gazety miażdży „Informatora” Michaela Manna, bo „w tym filmie nie ma nic ciekawego, bo wszyscy przecież wiemy, że papierosy są szkodliwe”.

Kończąc tę dygresję, zgódźmy się więc, że „Apocalypto” od strony formalnej to dzieło pierwszej klasy (brak Oscarów za scenografię i charakteryzację byłby niezłą kompromitacją Akademii) i powróćmy do owych środkowych sekwencji, najważniejszych dla filmu, ukazujących myśl Gibsona o upadku cywilizacji Majów. Co my w nich mamy? Mamy cywilizację, która technicznie nadal jest w stanie tworzyć piękne budowle (zatruwając zresztą przy tym przyrodę – wyschnięte pole kukurydzy jest tu pokazane nie bez przyczyny, jedna z teorii o upadku dawnej cywilizacji Majów twierdzi, że pola przestały wydawać plony, bo zatruła je zaprawa wykorzystywana do budowy świątyń), ale wykorzystanie tych budowli ogranicza się do okrutnych i absurdalnych celów. Mamy tu, ukazaną chyba w oparciu o rzymskie wzorce, zdegenerowaną, otępiałą arystokrację (tłuste, znudzone wyrywaniem serca dziecko skrajnym jej przykładem). Mamy lud okpiwany przez kapłanów i domagający się krwawych igrzysk. Mamy wreszcie totalna pogardę dla ludzkiego życia. Nawet nie chodzi o pragnienie krwi, lecz w sumie o obojętność co się stanie z jeńcami, traktowanymi jak przedmioty, gdy już bogowie otrzymali swoją daninę.

Krótko mówiąc – rabunkowa gospodarka, odwoływanie się do najniższych ludzkich instynktów, degeneracja religii, przemoc wobec podbitych. Odnosisz to do współczesności? Czy nie naciągane jest jednak porównywanie współczesnej Ameryki do prekolumbijskiej cywilizacji?

« 1 2 3 »

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

„Kobra” i inne zbrodnie: J-23 na tropie A-4
Sebastian Chosiński

16 IV 2024

Domino – jak wielu uważa – to takie mniej poważne szachy. Ale na pewno nie w trzynastym (czwartym drugiej serii) odcinku teatralnej „Stawki większej niż życie”. tu „Partia domina” to nadzwyczaj ryzykowna gra, która może kosztować życie wielu ludzi. O to, by tak się nie stało i śmierć poniósł jedynie ten, który na to ewidentnie zasługuje, stara się agent J-23. Nie do końca mu to wychodzi.

więcej »

Z filmu wyjęte: Bo biblioteka była zamknięta
Jarosław Loretz

15 IV 2024

Co zrobić, gdy słyszało się o egipskich hieroglifach, ale właśnie wyłączyli prąd i Internetu nie ma, a z książek jest tylko poradnik o zarabianiu pieniędzy na kręceniu filmów, i nie za bardzo wiadomo, co to te hieroglify? No cóż – właśnie to, co widać na obrazku.

więcej »

„Kobra” i inne zbrodnie: Gdzie są naziści z tamtych lat?
Sebastian Chosiński

9 IV 2024

Barbara Borys-Damięcka pracowała w sumie przy jedenastu teatralnych przedstawieniach „Stawki większej niż życie”, ale wyreżyserować było jej dane tylko jedno, za to z tych najciekawszych. Akcja „Człowieka, który stracił pamięć” rozgrywa się latem 1945 roku na Opolszczyźnie i kręci się wokół polowania polskiego wywiadu na podszywającego się pod Polaka nazistowskiego dywersanta.

więcej »