Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 2 czerwca 2023

Niejednoznaczny kot
Jeżeli w ruinach kurortu znajdziesz nietknięte drzwi, a obok nich tajemniczą figurkę, na wszelki wypadek jej nie dotykaj, a już na pewno nie podnoś! Tytułowa bohaterka filmu „Suzume” przez swoją lekkomyślność zostaje wciągnięta w niesamowitą przygodę, w trakcie której będzie musiała uratować swój kraj oraz zakocha się w… żółtym krzesełku.
Upadek Rycerza: Część 5. Rycerz odnowiony
Tego już w czasach TM-Semic nie poznaliśmy. Batman pokonał Azraela, a sam Azrael najwyraźniej poszedł po rozum do głowy, Robin powrócił do jaskini, Nightwing pojawił się ni stąd ni zowąd i tylko rozczarowanego i obrażonego Alfreda nadal brakuje. Bruce Wayne wrócił do roli człowieka-nietoperza, prawda? No niestety, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana.
Wporzo
„Niepodległość. Terra Alta II” to powieść kryminalna, ale przy okazji jest zaangażowanym głosem w dyskursie o tożsamości Katalonii.
Puchatek: Żenada i wstyd
Jak wielokrotnie pouczają starsi – co nagle, to po diable. „Puchatek: Krew i miód” potwierdza to w całej rozciągłości.
Harry Potter? Narnia? Mozart!
Szafka z zegarem w szkolnej bibliotece okazuje się przejściem do świata fantazji. Brzmi jak początek streszczenia powieści dla młodzieży młodszej? Trochę tak, bo „Czarodziejski flet” Floriana Sigla to niejako próba pożenienia opery Mozarta z motywami typowo szkolnymi: wredny szpaner, sympatyczny fajtłapa, atrakcyjna koleżanka, budzący strach dyrektor. A po drugiej stronie – przygody, ratowanie świata i… królewna. Kogo wybierze bohater?
Kulawe konie: Sez. 1. odc. 1. Witajcie w czyśćcu (a może nawet w piekle)
Nie ulega wątpliwości, że twórcy „Kulawych koni” znakomicie potrafią operować kontrastami i igrać z przyzwyczajeniami widzów. I tak na początku pierwszego odcinka wprawdzie obserwujemy dynamiczną akcje przeprowadzoną przez agentów służb specjalnych, ale szybko wydarzenia toczą się w zgoła odmiennym tempie, Co istotne, mimo to napięcie wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.
Bywało lepiej
„Jesteśmy snem” to zbiór trzech krótkich powieści Ursuli K. LeGuin. Zbiór dość nierówny, bo zawarte w nim historie są leciwe i mało zajmujące, szczególnie dla współczesnego czytelnika.

Filmy

Magazyn CCXXVI

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Kinji Fukasaku
‹Battle Royale›

EKSTRAKT:	100%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Battle Royale
Tytuł oryginalny	Batoru rowaiaru
Reżyseria	Kinji Fukasaku
Zdjęcia	Katsumi Yanagishima
Scenariusz	Kenta Fukasaku
Obsada	Tatsuya Fujiwara, Aki Maeda, Taro Yamamoto, Chiaki Kuriyama, Kou Shibasaki, Takeshi Kitano
Muzyka	Masamichi Amano
Rok produkcji	2000
Kraj produkcji	Japonia
Czas trwania	114 min
Gatunek	akcja, SF, thriller
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Orient Express: (2) Krew na szkolnym mundurku

Konrad Wągrowski

1 2 3 »

Jeśli kiedyś zostanę wielce szanowanym krytykiem i ktoś poprosi mnie o przygotowanie mojego „Kanonu królewskiego” 50 najlepszych filmów wszech czasów, nie wyobrażam sobie, aby mogło w nim zabraknąć pewnego japońskiego thrillera, w którym przez dwie godziny oglądamy mordujące się dzieci.

Konrad Wągrowski

Orient Express: (2) Krew na szkolnym mundurku

„Battle Royale”, ostatni film Kinji Fukasaku, ma już w Polsce aż dwa wydania – a choć dzieło jest na świecie głośne, prowokujące i intrygujące, wzbudzające od lat liczne kontrowersje i burzliwe debaty, nie doczekało się w polskiej prasie praktycznie żadnej wzmianki. Jest to chyba kolejny dowód na niedostrzeganie istotnych pozycji kina azjatyckiego na naszym rynku. Aby to nadrobić, „Esensja” stworzyła cykl „Orient Express” – nie sposób więc nie poświecić „Battle Royale” choćby jednego odcinka. Tego odcinka.

Na polskim rynku

Kinji Fukasaku
‹Battle Royale›

EKSTRAKT:	100%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Battle Royale
Tytuł oryginalny	Batoru rowaiaru
Reżyseria	Kinji Fukasaku
Zdjęcia	Katsumi Yanagishima
Scenariusz	Kenta Fukasaku
Obsada	Tatsuya Fujiwara, Aki Maeda, Taro Yamamoto, Chiaki Kuriyama, Kou Shibasaki, Takeshi Kitano
Muzyka	Masamichi Amano
Rok produkcji	2000
Kraj produkcji	Japonia
Czas trwania	114 min
Gatunek	akcja, SF, thriller
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

BATTLE ROYALE

Niedaleka przyszłość (a może rzeczywistość alternatywna). Japonia jest sparaliżowana szokującym 15-procentowym bezrobociem (!). Nasila się konflikt między dorosłymi i dziećmi. Nauczyciele boją się szkolnej młodzieży, która nie waha się stosować przemocy wobec starszych. Aby przeciwstawić się młodym, rząd wprowadza prawo „Battle Royale”. Raz w roku jedna klasa z całej Japonii jest losowana, aby wziąć udział w bitwie na wydzielonej specjalnie w tym celu niewielkiej wyspie. Przeżyć może tylko jeden…

Zasady gry są przerażająco proste. Każdy z uczniów losuje broń – to ma wyeliminować przewagę silniejszych. Jeśli masz szczęście, otrzymasz karabin maszynowy, pistolet, w ostateczności maczetę. Jeśli masz pecha – przypadnie ci wachlarz lub klapa od śmietnika… Ekwipunek uzupełnia latarka, mapa i suchy prowiant. Gra trwa trzy dni – jeśli po tym czasie nie pozostanie przy życiu tylko jedna osoba, wszyscy zginą. Zadbają o to specjalne elektroniczne obroże, założone na szyję każdego z uczniów, które prowadzący grę mogą zdetonować w każdym momencie. A co jeśli ktoś zaszyje się gdzieś na wyspie tak, że nikt nie będzie mógł go znaleźć, co skaże wszystkich na porażkę? Zadbano i o to. Co kilka godzin jakaś część wyspy staje się rejonem zakazanym – zginą wszyscy, którzy tam pozostaną. To zmusza ukrywających się do wyjścia na powierzchnię i wzięcia udziału w bitwie. Aby podkreślić, że to nie żarty, dwoje uczniów zostaje uśmierconych na samym początku.

Pomysł nie jest bardzo oryginalny. Z jednej strony fabuła przywodzi na myśl połączenie dwóch powieści Stephena Kinga – „Uciekiniera” (gra w zabijanie w majestacie prawa) i „Wielkiego marszu” (stu chłopców wyrusza w drogę, a ukończyć marsz i przeżyć może tylko najsilniejszy). Pobrzękują tu echa „Władcy much” Williama Goldinga – powieści, która pokazuje, jak w grupie dzieci-rozbitków na bezludnej wyspie zaczynają się budzić mordercze skłonności. Można dorzucić do tego jeszcze (ale tylko pod względem czerpania rozwiązań technicznych) „Obrożę” („Wedlock”), film z Rutgerem Hauerem, a także kino Quentina Tarantino. Ale o tym później.

Siłą tej opowieści nie jest więc oryginalność jej pomysłu. Nie jest nią też sens tej gry – bo co właściwie zmienia ona w relacjach między dorosłymi i dziećmi? Siłą filmu jest to, że aż kipi on od emocji, a naturalistyczna przemoc w wykonaniu dzieciaków ubranych w szkolne mundurki jest czymś możliwym chyba jedynie w kinie japońskim, a gdzie indziej praktycznie niespotykanym. Dlaczego – o tym też później.

Spróbujmy przez chwilę wczuć się w role dzieciaków z tej klasy. Zostajemy rzuceni na wyspę i dowiadujemy się, że zginiemy, o ile nie zabijemy wszystkich innych. Innych, wśród których są nasi najlepsi przyjaciele. Innych, wśród których są nasze pierwsze miłości. Co robić? Walczyć czy się poddać? Nie można o tym nie myśleć podczas oglądania „Battle Royale”.

Zobaczymy na filmie wszelkie możliwe reakcje. Niektórzy poddają się – albo wystawiają na cios innych, albo popełniają samobójstwo. Niektórzy, choć wiedzą, że nie daje im to szans, uciekają. Nie chcą ginąć, ale nie chcą też zabijać. Inni próbują przemówić do rozsądku, apelują o wspólne zastanowienie się nad sytuacją. Jeszcze inni próbują działać – starają się zwrócić przeciwko tym, którzy wrzucili ich do gry. Ale oczywiście znajdą się tacy, którzy ochoczo wezmą się do zabijania.

Bo klasa szkolna to nie tylko miłości i przyjaźnie. To również animozje, kompleksy, nienawiści, okrucieństwo – chyba nie trzeba tego obecnie w Polsce długo tłumaczyć (zadziwiające, jak „Battle Royale” może stać się komentarzem do naszej rzeczywistości). Sytuacja, w jaką zostali wrzuceni uczniowie, wyzwala te tłumione uczucia, powoduje ich eskalację. Czy przypadkowo pierwszą osobą, która kogoś zabije, będzie grubawy, nieśmiały z pozoru chłopak? Nietrudno jest sobie wyobrazić, że w klasie był wyśmiewany i szykanowany – teraz ma szansę się zrewanżować. Inni po prostu łatwo znajdą uzasadnienie dla użycia przemocy: robią to, by przeżyć, ale robią to też dlatego, że łatwo im znaleźć powód, aby wyzwolić swą tajoną nienawiść. Będą tacy, którzy znajdą w tym przyjemność. Dziewczyna Mitsuko, wychowywana przez słabą matkę, napastowana przez wuja, po prostu nie chce już więcej przegrywać – dlatego zabija. Fukasaku (a właściwie Takami Koushun, autor książki, na której oparty jest film) jest tu bliski Goldingowi – zło jest immanentną cechą natury ludzkiej, nawet w przypadku dzieci, i tylko czeka, aby móc przejąć kontrolę i usunąć w cień cienką warstwę cywilizowanego wychowania.

Do tego dochodzi oczywiście narastające uczucie paranoi. Wszyscy dawni przyjaciele jednym dekretem zostali ogłoszeni śmiertelnymi wrogami. Nikt już nikomu nie wierzy, każdy każdego podejrzewa o zdradę i w swej obronie chce zabić pierwszy. Dziewczyna strzela odruchowo do chłopaka, który przyszedł bezbronny, aby wykorzystać ostatnią być może okazję i wyznać jej wreszcie miłość. Będą to jego ostatnie słowa.

Oglądając film, nie da się uniknąć emocjonalnego zaangażowania. Pomaga w tym zabieg ciągłego wypisywania na ekranie informacji o kolejnych ofiarach. W ten sposób żadna z postaci nie pozostaje anonimowa, a my śledzimy przebieg „gry”, widząc, jak systematycznie maleje liczba „zawodników”. Przeżycia bohaterów, relacje między nimi są całkowicie wiarygodne, właściwie nie da się nie zastanawiać – co ja sam robiłbym na ich miejscu?

Na pewnym poziomie „Battle Royale” jest opowieścią o pogłębiającym się oddzieleniu od siebie pokoleń – brak zrozumienia przeradza się w nieufność, a ta z kolei w nienawiść. W krótkich retrospekcjach dowiadujemy się, że rodzice uczniów byli ludźmi słabymi, nieradzącymi sobie ze światem, niepotrafiącymi przekazać niczego swym dzieciom – „Battle Royale” jest więc naturalną konsekwencją tej sytuacji. Młodzież gardzi dorosłymi, staje się wobec nich agresywna (ech, kosz na śmieci na głowie byłby tu niewinnym żarcikiem), a ci z kolei nie potrafią dać żadnego przykładu, jedynie wykorzystują swą siłę fizyczną i przewagę organizacyjną dla zemsty.

Aby jednak pojąć głębiej „Battle Royale”, należy zajrzeć w głąb życiorysu jego twórcy. Nieżyjący już Kinji Fukasaku to twórca kilkudziesięciu filmów poświęconych głównie yakuzie. W wieku 15 lat, pod koniec II wojny światowej, pracował w fabryce amunicji, która w lipcu 1945 r. dostała się pod ostrzał artyleryjski – dzieci ginęły na oczach kolegów z klasy, ocalali szukali schronienia pod ciałami zabitych. Fukusaku dostał za zadanie wyniesienie z klasy części zabitych przyjaciół. „Battle Royale” jest powrotem do tamtych dni – podobne wystawienie dzieci na śmierć przez dorosłych, równie niezrozumiała dla nastolatka masakra.

Wiele w tym filmie znajdziemy scen na długo zapadających w pamięć. Króciutka przebitka na delikatną twarz zakrwawionej, ale demonicznie uśmiechniętej dziewczyny – zwyciężczyni poprzedniej edycji gry. Groteskowy początek – gdy przerażonym dzieciakom wesoło i ze śmiechem przedstawia z kasety wideo zasady gry Yuko Miyamura, znana w Japonii młoda aktorka o sympatycznym głosie (często podkłada go w anime), ubrana w seksowny strój à la Lara Croft. Nauczyciel – w tej roli sam Takeshi Kitano (nauczyciel zresztą nosi to samo nazwisko) – cynicznie ogłaszający przez megafon informacje o kolejnych zgonach („Ciężko jest, gdy przyjaciele umierają w waszych ramionach, ale trzymajcie się!”). Krwawy pojedynek dwóch dziewczyn, w którym każda z nich udaje inną osobę, niż jest w rzeczywistości. Ciężko ranna, piękna Chaki Kuriyama, słaniając się, idzie przez most. Scena w latarni morskiej, gdzie w ciągu kilku chwil przyjaciółki zasiadające jeszcze przed chwilą do śniadania zaczną się zabijać. Swoją drogą akurat ta scena została zainspirowana „Wściekłymi psami” Tarantino, do czego przyznawał się sam Fukusaku. Tworzy to ciekawy krąg zapożyczeń: Tarantino czerpał z kina azjatyckiego („Wściekłe psy” to remake hongkońskiego „Miasta w ogniu”), od niego z kolei zapożyczył Japończyk, po czym Tarantino do „Kill Billa” zatrudnił Chaki Kuriyamę i ubrał ja do roli Go Go Yubari w szkolny mundurek – czyli jej ubiór z „Battle Royale”… Nawiasem mówiąc, na 2008 zapowiadany jest amerykański remake „Battle Royale”. Nie jestem pewien, czy chcę go oglądać.

Oczywiście film jest bardzo brutalny – nie może być inaczej w filmie o zabijaniu. Z tego powodu nie był powszechnie wyświetlany w USA (jego premiera musiałaby przypaść wkrótce po masakrze w „Columbine” – żaden dystrybutor nie ośmieliłby się w tej sytuacji wprowadzić do kina filmu o zabijających się dzieciach), miał również różne problemy cenzuralne w Japonii, ale finalnie stał się jednym z największych przebojów kasowych w historii tamtejszej kinematografii. W Polsce wydany został na początku w jednopłytowej wersji dodawanej do czasopisma „Kino domowe”, ostatnio pojawiła się dwupłytowa wersja reżyserska, trudno dostępna w sklepach. Ta wersja jest dłuższa o 7 minut od pierwszej, rozwija niektóre sceny retrospekcji oraz dodaje nieco „komputerowej” krwi. Warto ją jednak mieć ze względu na imponujący pakiet dodatków na drugiej płycie – materiały o powstawaniu filmu, castingi, zwiastuny, próby, komentarze – słowem wszystko to, czego szanujący się miłośnik DVD po wydaniu filmu oczekuje.

„Battle Royale” to trzymający w napięciu, niesłychanie angażujący emocjonalnie thriller, a przy tym brutalna przypowieść o niezrozumieniu pokoleń, o pogłębiających się podziałach między światem dorosłych i młodzieży, o nienawiści i przyjaźni, zdradach i poświęceniach. Film, którego nie jest łatwo zapomnieć.

1 2 3 »

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Nie przegap: Maj 2023
Esensja

31 V 2023

Powoli zbliżają się wakacje – co ciekawego warto spakować do waszych pleckaów i walizek?

więcej »

Woke Jigsaw, czyli jak „Piła” zmieniła oblicze gatunku
Zuzanna Drzewińska-Wittner

31 V 2023

Jako że niezmiennie obserwuję z zainteresowaniem wszystko, co dzieje się w świecie kultury, a zwłaszcza filmu, nie mogłam nie zauważyć postępującego trendu, który polega na oskarżaniu filmów i seriali o to, że są coraz bardziej woke (tzn. świadome nierówności społecznych i nakierowane na próby ich niwelowania poprzez odpowiedni przekaz kulturowy).

więcej »

„Kobra” i inne zbrodnie: Zbrodnia i kara na afrykańskim niebie
Sebastian Chosiński

30 V 2023

Joe Alex to legenda polskiego kryminału, choć akurat akcja wydawanych pod tym pseudonimem powieści Macieja Słomczyńskiego nie rozgrywa się nad Wisłą. Nie stało to jednak wcale na przeszkodzie w przenoszeniu ich na scenę Teatru Sensacji, w czym przodował głównie Józef Słotwiński. To on był autorem dwóch wersji „Samolotu do Londynu” – spektaklu, który w wersji książkowej nosił tytuł „Piekło jest we mnie”.

więcej »