Lubię być sprawnie i skutecznie oszukiwany. No może nie w każdej sytuacji, ale będąc w kinie, na filmie fantastycznym, zdecydowanie lubię. Nie wiem jak Wy, ale ja, żebym zainteresował się filmem, jego treścią, przesłaniem, motywacją bohaterów, przekazem odautorskim itp. muszę najpierw w film uwierzyć. Muszę zostać na własną prośbę oszukany. Bo film fantastyczny (a przynajmniej taki, który wykorzystuje rekwizyty fantastyczne, lub zgoła tworzy nowe, własne światy) oszukiwać musi. Gdyby wszystko w filmie dawało się naukowo uzasadnić, to scenarzysta pognałby do urzędu patentowego a nie do studia. Gdzieś musi czaić się skaza na pozornie bezbłędnie przedstawionej zasadzie działania statku nadświetlnego, wehikułu czasu, czy czapki niewidki. Rzecz w tym, żeby to zniekształcenie znanej nam rzeczywistości przemycić niepostrzeżenie, i żeby zbudowany na takim fantastycznym pomyśle świat był logicznie bez zarzutu. Często toczę pianę słysząc zdania "Ja nie lubię filmów fantastycznych bo to takie głupoty... Bo tam, panie, bohater lata, chodzi po wodzie, rozmawia z jeżami, obcięte ręce mu odrastają a na dodatek ma jeszcze dziwne, spiczaste uszy, które mu te wszystkie cudowności umożliwiają". Nic bardziej błędnego! "Fantastyka" to nie magiczne słowo zawieszające prawa nauki i logiki. Owszem, facetowi może odrosnąć ręka, ale tylko jeżeli jego dziadkowie ulegli mutacji lub porwało go UFO, względnie zażył nietestowane lekarstwo z WNP. A jeśli mu już ta ręka odrasta, to należy zadbać chociaż o prawo zachowania masy - parę dni temu widziałem znowu, jak w filmie "Gatunek" hodowana z pojedynczych komórek pod mikroskopem obca istota w kilka minut rozrosła się do rozmiarów średniej wielkości węża. Skąd wzięły się te kilogramy mięsa? Jeden obcy wie. Powtarzam: ja wiem że czasem oszukiwać trzeba - jeżeli autor filmu chce żeby bohaterowi odrosła ręka, w porządku - niech odrasta. Ja tylko nie zgadzam się by mnie obrażano pokazując na ekranie banialuki, które dostrzeże średnio rozgarnięty uczeń podstawówki. Niech magister biologii walnie pięścią i zawoła "Bzdura! Ręka nie ma prawa odrosnąć w 3 minuty na ekranie, nawet jeśli bohater nawpycha się białka po same uszy i zażyje prochy z Syriusza." Nic to - większość da się oszukać. Moją zawodową dziedziną jest elektronika i komputery. Prawie w każdym filmie s-f poruszającym tę tematykę, dostrzegam rażące błędy (a właściwie celowe przekłamania). Komputer może wszystko obliczyć, komputer się pomylił, komputer zabija w czasie snu - co tylko chcecie. Ale ja zaciskam zęby i się nie czepiam - większość znajomych "nie-komputerowców" przełyka te bzdury bez zmrużenia oka i ogląda film dalej z przyjemnością. Gorzej, jeśli dostrzegam głupoty w dziedzinach mi obcych, jak biologia na przykład. Wtedy czar pryska a ja znowu czuję, że ktoś robi ze mnie kretyna, dodatkowo za moje pieniądze. I proszę wszystkich krytyków, czy innych humanistów by przestali uśmiechać się z wyższością, bo przecież metafora, poetyka, umowność, symbole, zawieszenie niewiary, itp. itd. Ja wiem, ja rozumiem, ja się zgadzam, mimo technicznego wykształcenia. Jeżeli w "Aniele Zagłady" Bunuela bohaterowie przez cały film nie mogą opuścić domu, w którym się spotkali, to autor nie wyjaśnia w ogóle przyczyny tego zjawiska. Tak jakby mówił wprost: "Niech was nie obchodzi dlaczego nie mogą wyjść z domu, to nie jest ważne - to metafora. Interesujące jest co zrobią w tej sytuacji." Jest to uczciwe postawienie sprawy. Co innego jednak, jeżeli autor umieszcza akcję współcześnie, w laboratorium, a podstawą fabuły czyni eksperyment naukowy. Jeżeli twórca narzuca widzowi pewne ramy rzeczywistości to powinien narzucić je także sobie. Tak się niestety nie dzieje w filmie Paula Verhoevena "Człowiek widmo", który miałem właśnie nieszczęście obejrzeć i który sprowokował mnie do popełnienia tego przydługiego wstępu.