Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 24 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Tułegen Bajtukenow
‹Satasz›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSatasz
Tytuł oryginalnyСаташ
ReżyseriaTułegen Bajtukenow
ZdjęciaAleksandr Rubanow
Scenariusz
ObsadaAkyłchan Ałmasow, Czingiz Kapin, Erżan Nusipakynow, Dina Tasbołatowa, Erkebułan Tasynow, Marat Inerbajew, Ałdabek Szałbajew, Anar Kajyrbekowa, Selim Bałgazin, Boranbaj Achanow, Miras Isajew, Żekis Bajgubekow, Nurłan Żumagali, Rauan Auganbajew
MuzykaIlja Garijew
Rok produkcji2018
Kraj produkcjiKazachstan
Czas trwania91 min
Gatunekdramat, sensacja, western
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

East Side Story: Jeden przeciwko bandzie
[Tułegen Bajtukenow „Satasz” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Nawet najbardziej przemyślany plan złodziejski może posypać się przez przypadek. Wystarczy, że jadąca przez step ciężarówka odmówi posłuszeństwa. By ją naprawić, trzeba dostać się do osady, wezwać telefonicznie wsparcie, zapewnić sobie na kilka dni dach nad głową. I zmusić mieszkańców, aby nikogo nie powiadomili o tym, co się u nich dzieje. Taki jest punkt wyjścia sensacyjnego easternu „Satasz” Kazacha Tułegena Bajtukenowa.

Sebastian Chosiński

East Side Story: Jeden przeciwko bandzie
[Tułegen Bajtukenow „Satasz” - recenzja]

Nawet najbardziej przemyślany plan złodziejski może posypać się przez przypadek. Wystarczy, że jadąca przez step ciężarówka odmówi posłuszeństwa. By ją naprawić, trzeba dostać się do osady, wezwać telefonicznie wsparcie, zapewnić sobie na kilka dni dach nad głową. I zmusić mieszkańców, aby nikogo nie powiadomili o tym, co się u nich dzieje. Taki jest punkt wyjścia sensacyjnego easternu „Satasz” Kazacha Tułegena Bajtukenowa.

Tułegen Bajtukenow
‹Satasz›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułSatasz
Tytuł oryginalnyСаташ
ReżyseriaTułegen Bajtukenow
ZdjęciaAleksandr Rubanow
Scenariusz
ObsadaAkyłchan Ałmasow, Czingiz Kapin, Erżan Nusipakynow, Dina Tasbołatowa, Erkebułan Tasynow, Marat Inerbajew, Ałdabek Szałbajew, Anar Kajyrbekowa, Selim Bałgazin, Boranbaj Achanow, Miras Isajew, Żekis Bajgubekow, Nurłan Żumagali, Rauan Auganbajew
MuzykaIlja Garijew
Rok produkcji2018
Kraj produkcjiKazachstan
Czas trwania91 min
Gatunekdramat, sensacja, western
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup
Czy to przypadek, że w czasach Związku Radzieckiego to właśnie w republikach środkowoazjatyckich (w Kazachstanie, Tadżykistanie czy Uzbekistanie) kręcono najwięcej filmów odwołujących się do stylistyki opowieści z Dzikiego Zachodu? Tak zwane easterny nierzadko wywoływały uśmiech politowania (często zresztą niesłusznie), lecz nie zmienia to faktu, że cieszyły się ogromną popularnością. Zwłaszcza w państwie, którego mieszkańcy nie mogli – z przyczyn politycznych – poznać klasyki amerykańskiego westernu (ani nawet jego europejskiej odmiany spaghetti). Easterny sowieckie najczęściej były jednocześnie filmami historyczno-rewolucyjnymi; ich tematyka ograniczała się do walki z kontrrewolucyjnymi basmaczami, rzadko też wykraczała czasowo poza lata 20. XX wieku. W komunistycznym Kazachstanie powstały wówczas między innymi takie obrazy, jak arcypopularny „Koniec atamana” (1970) Szakena Ajmanowa, „Szary okrutnik” (1973) Tołomusza Okiejewa, „Ekspres transsyberyjski” (1977) Eldora Urazbajewa oraz „Krew i pot” (1978) Azerbajżana Mambetowa i Jurija Mastiugina.
Gdy dzisiaj twórcy filmowi z tego stepowego kraju wykorzystują kostium easternu (a czynią to wciąż nader chętnie), robią to głównie po to, aby opowiadać o walce samotnych i sprawiedliwych policjantów z przestępczością zorganizowaną. Tak było w przypadku kilku filmów Adilchana Jerżanowa (vide „Ciemny, ciemny typ”, 2019; „Szturm”, 2021; przede wszystkim „Goliat”, 2022), jak również „Grabieży” (2017) Bołata Kałymbetowa. Tą samą drogą postanowił podążyć Tułegen Bajtukenow, kręcąc przed pięcioma laty „Satasza”, którego premiera w Kazachstanie miała miejsce 1 listopada 2018 roku (trzy tygodnie wcześniej dzieło Kazacha zaprezentowano podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Warszawie).
Bajtukenow urodził się w Ałma-Acie w 1979 roku; jest absolwentem Narodowego Kazachstańskiego Uniwersytetu Pedagogicznego (wydział filologii rosyjskiej). Po studiach został dziennikarzem i krytykiem filmowym; w pewnym momencie swojej kariery uznał jednak, że może warto byłoby samemu nakręcić jakiś obraz. W pełnym metrażu zadebiutował w 2011 roku komedią superbohaterską – zrealizowaną do spółki z Timurem Kasymżanowem – „Super Bacha” (to imię jednego z bohaterów). Na kolejne jego dzieło trzeba było czekać siedem lat – i był to właśnie „Satasz”. Po jego premierze skupił się natomiast głównie na pracy producenckiej; w tym zakresie miał swój współudział w powstaniu przynajmniej dwóch filmów Jerżanowa – „Ciemnego, ciemnego typa” oraz „Żółtego kota” (2020). Czy sam jeszcze kiedyś wróci za kamerę w roli reżysera – zapewne nie oprze się tej pokusie, aczkolwiek trudno liczyć na to, aby jeszcze kiedykolwiek okazał się autorem tak płodnym, jak wspomniany Adilchan Jerżanow czy niedawny jeszcze szef „Kazachfilmu” Akan Satajew.
Tytuł dzieła Tułegena Bajtukenowa to imię głównego bohatera dramatu – policjanta Satasza Daukenbajewa (wciela się w niego Akyłchan Ałmasow, który kilka lat później zagrał we wstrząsającym „Płaczu Wielkiego Stepu”). Pełni on służbę w zapomnianym przez boga stepowym aule, gdzie tropi przede wszystkim drobnych złodziei bądź koniokradów. Film zaczyna się właśnie od takiej sceny, kiedy to Satasz łapie jednego z takich przestępców – sprawiającego wrażenie upośledzonego umysłowo Amana (Marat Inerbajew); drugi, niestety, ucieka. Stróż prawa zabiera go ze sobą i zamyka w murowanej szopce, po czym z mieszkania starca Kanysza (Ałdabek Szałbajew), który jako jedyny dysponuje w osadzie telefonem stacjonarnym, dzwoni do swoich przełożonych w mieście rejonowym. Zapowiada, że dostarczy im samodzielnie złodzieja koni, ma tam bowiem do załatwienia jeszcze jedną sprawę – musi kupić lekarstwa dla swojej żony Ajny (Dina Tasbołatowa).
Zaniepokojony całą sytuacją jest jednak Kanysz, który ostrzega Daukenbajewa. Policjant jest zasadniczy, nie przymyka oka na dziejące się wokół zło, na popełniane – często z biedy – przestępstwa. Okoliczni mieszkańcy nie przepadają za nim z tego powodu; poza tym on jest sam – gdyby ktoś chciał się na nim zemścić, nie miałby z tym większego problemu. Ale starzec nie wie o najważniejszym. Siedem lat wcześniej podczas służby zginął podczas strzelaniny z bandytami ojciec Satasza. Uhonorowano go za to pośmiertnie. Ale czy słusznie? Daukenbajew i Danaguł (w tej roli Anar Kajyrbekowa), wdowa po drugim zabitym w tamtym wydarzeniu ochroniarzu fabryki, znają prawdę i wiedzą, że nie wszystko wyglądało tak, jak to przedstawiono później. Chcąc zamieść sprawę pod dywan, szefostwo kombinatu i policja wolały uczynić z zabitych bohaterów; przynajmniej sprawa stała się jasna i nikt nie zadawał zbędnych pytań. Ale Satasz wciąż nosi na swoim sumieniu brzemię ojca – chce zmyć jego hańbę.
I właśnie teraz nadarza się okazja. Z okolicznej fabryki młody inżynier Dastan (Czingiz Kapin, znany z „Samotnej”) wykrada cenny towar, warty przynajmniej milion dolarów napromieniowany uranem złoty piasek. Planował to przez długich pięć lat, traktując z jednej strony jako odwet na społeczeństwie za to, że musiał wychowywać się wraz ze swoim bratem Malikiem (Erkebułan Tasynow) w domu dziecka, z drugiej – jako zabezpieczenie beztroskiej przyszłości gdzieś z dala od Kazachstanu, nad brzegiem oceanu. Dastan dogadał się już z kupcami, trzeba jedynie ładunek przewieźć przez step w uzgodnione miejsce. A że na stepie często zdarzają się napady, inżynier dogaduje się z lokalnym bandziorem Kajsarem (zagrał go Erżan Nusipakynow – patrz: „Starzec”), którego ludzie mają zapewnić im bezpieczeństwo. Nie wszystko jednak idzie tak, jak miało. Ciężarówka psuje się i trzeba ją naprawić; by jednak to zrobić, trzeba wypakować towar i wezwać pomoc, co może potrwać dwa, może nawet trzy dni.
Można ten czas przeczekać w położonym nieopodal aule. Dobrze się domyślacie – tym samym, w którym mieszka Satasz. Kiedy policjant dowiaduje się, że wieś została opanowana przez bezwzględnych bandytów (Kajsar nie ma najmniejszych obiekcji przed zabiciem niewygodnych dla siebie ludzi), nie ma zamiaru uciekać ani tym bardziej poddawać się im. Zaczyna z nimi nierówną walkę. Film Tułegena Bajtukenowa pod każdym więc względem przypomina klasyczny western: mamy w nim uczciwego stróża porządku, który podejmuje nierówną walkę z przestępcami panoszącymi się w jego rodzinnej osadzie; mamy istotny wątek miłosny i tajemnicę z przeszłości, która kładzie się cieniem na głównym bohaterze. Mamy też step i konie. Tyle że wszystko to zostało przeniesione z XIX w końcówkę XX bądź początek XXI wieku (dokładny czas akcji trudno określić).
Lata mijają, a stylistyka westernu, jak się okazuje, wciąż jest dla wielu reżyserów atrakcyjna. Tradycje kinematografii kazachskiej (a szerzej: środkowoazjatyckiej) sprawiają, że miejscowi twórcy także dzisiaj chętnie sięgają po „opowieści z Dzikiego Wschodu”, czemu ewidentnie sprzyjają środowisko naturalne i problemy społeczne, z jakimi boryka się ten kraj. „Satasz” nie jest wprawdzie arcydziełem, ale zachowuje wszelkie prawidła gatunku, co sprawia, że wielbiciele mocnego kina gatunkowego przyjmą jego seans, jak sądzę, z ukontentowaniem. Do tego dochodzą świetne zdjęcia doświadczonego operatora Aleksandra Rubanowa (vide „Żegnaj, Gulsary!” oraz „Wilczy ślad”). Niby step to filmowy samograj, ale trzeba mimo wszystko mieć sporo wyczucia, aby go właściwie „ograć”. Rubanow wie, jak to robić intrygująco, jest więc nieocenionym wsparciem dla każdego reżysera, z którym współpracuje.
koniec
2 kwietnia 2023

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Fallout: Odc. 3. Oko w oko z potworem
Marcin Mroziuk

22 IV 2024

Nie da się ukryć, że pozbawione głowy ciało Wilziga nie prezentuje się najlepiej, jednak ważne okazuje się to, że wciąż można zidentyfikować poszukiwanego zbiega z Enklawy. Obserwując rozwój wydarzeń, możemy zaś dojść do wniosku, że przynajmniej chwilowo szczęście opuszcza Lucy, natomiast Maximus ląduje raz na wozie, raz pod wozem.

więcej »

East Side Story: Czy można mieć nadzieję w Piekle?
Sebastian Chosiński

21 IV 2024

Mariupol to prawdopodobnie najboleśniej doświadczone przez los ukraińskie miasto w toczonej od ponad dwóch lat wojnie. Oblężone przez wojska rosyjskie, przez wiele tygodni sukcesywnie niszczone ostrzałami z lądu, powietrza i morza. Miasto zamordowane po to, by złamać opór jego mieszkańców i ukarać ich za odrzucenie „ruskiego miru”. O tym opowiada dokument Maksyma Litwinowa „Mariupol. Niestracona nadzieja”.

więcej »

Fallout: Odc. 2. Elementy układanki zaczynają do siebie pasować
Marcin Mroziuk

19 IV 2024

Z jednej strony trudno nam zachować powagę, gdy obserwujemy, jak bardzo zachowanie Lucy nie pasuje do zwyczajów i warunków panujących na powierzchni. Z drugiej strony w miarę rozwoju wydarzeń wygląda na to, że właśnie ta młoda kobieta ma szansę wykonać z powodzeniem misję, która na pierwszy rzut oka jest ponad jej siły.

więcej »

Polecamy

Knajpa na szybciutko

Z filmu wyjęte:

Knajpa na szybciutko
— Jarosław Loretz

Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz

Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz

Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz

Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz

Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz

Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy
— Jarosław Loretz

Zemsty szpon
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.