Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 19 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Guillermo del Toro
‹Labirynt Fauna›

WASZ EKSTRAKT:
70,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułLabirynt Fauna
Tytuł oryginalnyPan’s Labyrinth
Dystrybutor Kino Świat
Data premiery30 marca 2007
ReżyseriaGuillermo del Toro
ZdjęciaGuillermo Navarro
Scenariusz
ObsadaIvana Baquero, Sergi López, Maribel Verdú, Ariadna Gil, Doug Jones, Álex Angulo, Roger Casamajor, César Vea, Manolo Solo
MuzykaJavier Navarrete
Rok produkcji2006
Kraj produkcjiHiszpania, Meksyk, USA
Czas trwania112 min
WWW
Gatunekfantasy, groza / horror
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

Czerwony kapturek z babcią w zębach
[Guillermo del Toro „Labirynt Fauna” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Niewiele filmów w ostatnim czasie tak podzieliło widzów i krytykę, co „Labirynt Fauna”. Ale w ogniu dyskusji, która toczy się w mediach na jego temat, ciągle umyka to, co najistotniejsze. „Labirynt Fauna” to bodaj najlepszy film o roli bajek w naszym życiu, jaki kiedykolwiek nakręcono.

Dorota Chrobak

Czerwony kapturek z babcią w zębach
[Guillermo del Toro „Labirynt Fauna” - recenzja]

Niewiele filmów w ostatnim czasie tak podzieliło widzów i krytykę, co „Labirynt Fauna”. Ale w ogniu dyskusji, która toczy się w mediach na jego temat, ciągle umyka to, co najistotniejsze. „Labirynt Fauna” to bodaj najlepszy film o roli bajek w naszym życiu, jaki kiedykolwiek nakręcono.

Guillermo del Toro
‹Labirynt Fauna›

WASZ EKSTRAKT:
70,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułLabirynt Fauna
Tytuł oryginalnyPan’s Labyrinth
Dystrybutor Kino Świat
Data premiery30 marca 2007
ReżyseriaGuillermo del Toro
ZdjęciaGuillermo Navarro
Scenariusz
ObsadaIvana Baquero, Sergi López, Maribel Verdú, Ariadna Gil, Doug Jones, Álex Angulo, Roger Casamajor, César Vea, Manolo Solo
MuzykaJavier Navarrete
Rok produkcji2006
Kraj produkcjiHiszpania, Meksyk, USA
Czas trwania112 min
WWW
Gatunekfantasy, groza / horror
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup
Jak kończy się bajka o Kopciuszku? Odpowiedź pozornie jest prosta: Kopciuszek wychodzi za mąż za księcia i odtąd oboje żyją długo i szczęśliwie. Tyle że tak wygląda ocenzurowana wersja bajki. Historia, którą bracia Grimm pierwotnie umieścili na kartach słynnego zbioru baśni, zawierała także barwne opisy kar spotykających złe siostry tytułowej bohaterki. Do bardziej wyrazistych należała scena, w której ptaki wydziobywały im oczy. Podobnie rzecz się ma z Czerwonym Kapturkiem. Oryginalne, średniowieczne wersje opowieści o dziewczynce wędrującej przez las do babci śmiało mogą i dzisiaj zjeżyć włos na głowie. Sedno historii polegało bowiem na tym, że wilk (a właściwie wilkołak) zabijał babcię, jej ciało dzielił na części, a krew zlewał do butelki. Po czym, udając staruszkę, częstował Kapturka takim właśnie posiłkiem. A Kapturek (wtedy jeszcze nie nosząca tego imienia) nieświadoma niczego, zjadała babcię.
Rozwój cywilizacji zachodniej sprawił, że cywilizować zaczęły się i bajki. W kolejnych wiekach stopniowo poznikały z nich najbardziej makabryczne elementy. Las przestał być zagrożeniem numer jeden, co nie dziwi, biorąc pod uwagę gwałtowny rozwój aglomeracji miejskich. Ale jedno pozostało w zasadzie bez zmian. Bajka ciągle była nośnikiem mądrości życiowej, pomagała zrozumieć świat i dawała klarowny obraz tego, jak „być powinno”.
Recenzje „Labiryntu Fauna” Guillermo del Toro – a od czasu premiery zebrało się ich sporo – skupiają się głównie na warstwie wizualnej filmu albo podkreślają jego brutalność i aspekt polityczny. Całkowicie zaś pomijają fakt, że „Labirynt” to niezwykle wnikliwy, niemal filozoficzny wywód o roli mitów i baśni w kulturze europejskiej. Na przykładzie małej dziewczynki i trójki dorosłych z jej otoczenia, del Toro pokazuje jak wygląda realny wpływ bajek na nasze życie i jakie konsekwencje niesie ze sobą fakt, że przestajemy w nie wierzyć. I konkluzja to niewesoła, za to arcyciekawa.
Postawę wiary (a właściwie bezgranicznej wiary) w bajki prezentuje mała Ofelia. Dziewczynkę poznajemy w momencie, gdy trafia do starej, położonej głęboko w lesie posiadłości – siedziby nowego męża jej matki. Niestety, kapitan okazuje się być zimnym draniem o sadystycznych skłonnościach, a ciężarna matka głównie leży w łóżku i nie należy jej przeszkadzać. Nic dziwnego, że Ofelia większość czasu spędza w skonstruowanym z głazów i krzewów labiryncie, który znajduje się w pobliżu domu. Pewnego dnia spotyka tam tajemniczego fauna. Oczywiście nawet początkujący psycholog mógłby w tym momencie powiedzieć, że to klasyczny przykład wyimaginowanego przyjaciela, którego zaniedbana emocjonalnie dziewczynka po prostu sobie wymyśliła. Problem w tym, że im mocniej Ofelia wierzy w fauna i baśniową misję którą ma do wykonania, tym bardziej traci kontakt z rzeczywistością. A to z kolei niesie ze sobą ryzyko śmiertelnego niebezpieczeństwa. Pozbawione opieki dziecko łazi po chaszczach, zapuszcza się głęboko w las, ba! – samo wchodzi do groźnie wyglądających grot i jaskiń. Nie trzeba wielkiej fantazji, by uświadomić sobie, jak może skończyć się każda z tych eskapad, kroniki policyjne dostarczają licznych przykładów. Czy jednak żywot w świecie fantazji jest groźny tylko dla dzieci? Tu również nie trzeba bujnej wyobraźni, by odpowiedzieć sobie na to pytanie. Każdy z nas zapewne zna, i to niejedną, dorosłą już Ofelię, która marzy o przystojnym księciu z bajki i wierzy w miłość aż po grób. Wierzy nawet wtedy, gdy przystojny książę pije na umór i tłucze ją do nieprzytomności, bo przysłowiowa zupa była za słona.
Z drugiej jednak strony bez bajek nie da się żyć. Ludzie którzy przestają wierzyć w bajki, stają się istotami dysfunkcyjnymi, zarówno w prywatnym, osobistym wymiarze, jak i w szerszym, społecznym kontekście. Del Toro świetnie pokazuje to na przykładzie matki i ojczyma Ofelii. Ona zapewne kiedyś boleśnie przekonała się o tym, że „życie to nie bajka”, dlatego teraz z zasady nie wierzy w jakiekolwiek „elementy baśniowe”. W efekcie jest bezwładną, pozbawioną nadziei kobietą, która na dobrą sprawę własnoręcznie dopisuje do swego losu nieszczęśliwe zakończenia. Co gorsza, nieszczęśliwy scenariusz pisze także dla swojej córki, bo dobrowolnie oddaje ją pod opiekę sadystycznego ojczyma. On z kolei puste miejsce po bajkach wypełnia, tworząc swoją własną mitologię. Stokroć straszniejszą od najokrutniejszych baśni. W przypadku „Labiryntu fauna” jest to faszyzm, ale ekranowa historia równie dobrze mogłaby się toczyć w stalinowskiej Rosji, a wymowa filmu pozostałaby ta sama. Wierzyć w bajki – źle, nie wierzyć – też niedobrze. Czy zatem z tej beznadziejnej sytuacji jest jakieś wyjście? Del Toro wydaje się mówić, że tak. Nie przypadkiem kluczową postacią filmu czyni Mercedes, gospodynię w domu rodziców Ofelii. Mercedes również jest osobą, która przestała wierzyć w bajki, ale nie zapomniała o tym, co w nich najistotniejsze: że jest różnica między złem i dobrem, w życiu należy stać po stronie tego drugiego, a w razie potrzeby trzeba o nie walczyć. Nie wiara w baśnie, ale wiara w ich sens daje tej drobnej kobiecie niemal nadludzką siłę. I ona jako jedyna z trójki dorosłych, którzy „dawno, dawno temu przestali wierzyć w bajki”, prezentuje kreatywną postawę wobec rzeczywistości. Wie, że w życiu może i powinno być dobrze, więc po prostu robi co trzeba, by ten cel osiągnąć.
W tym miejscu warto zwrócić uwagę na podkreślane i krytykowane w licznych recenzjach okrucieństwo filmu. „Labirynt fauna” to jednak dzieło zbyt przemyślane, by posądzać jego twórcę o efekciarskie epatowanie makabrą. Dlatego warto pokusić się o inne uzasadnienie faktu, że dziecięco-naiwny z początku film z czasem przekształca się w brutalne kino dla dorosłych. Jedną z możliwych interpretacji jest teza, że oto mamy do czynienia z zakamuflowanym opisem jeszcze jednej postawy, jaką można prezentować względem bajek. Tyle że nie dotyczy ona jednostek, a całych społeczeństw i to na przestrzeni stuleci. Mowa o wspomnianym wcześniej, powolnym procesie, w ramach którego frapujące i wieloznaczne baśnie upupiono w takim stopniu, że teraz przypominają lwa, któremu zrobiono trwałą ondulację na grzywie i manicure na pazurach. Oczywiście proces osłabiania ostrej, często zupełnie niechrześcijańskiej wymowy bajek był konsekwencją zmieniającej się obyczajowości i stylu życia Europejczyków. Jednak pamiętajmy o tym, że natura ludzka raczej pozostaje niezmienna. I kto wie, czy to właśnie tamte, zupełnie zapomniane dziś mity, nie chroniły ludzi lepiej przed otaczającą rzeczywistością, niż ich wylizane, grzeczniutkie odpowiedniki. W pierwotnej wersji bajki o Czerwonym Kapturku jego tytułowa bohaterka radziła sobie z wilkiem sama. Dzięki podstępowi udawało się jej wymknąć z chatki i wrócić szczęśliwie do domu. W bajce znanej obecnie Kapturek jest istotą nieświadomą i niesamodzielną. Z brzucha wilka wydostaje się tylko dzięki interwencji osoby trzeciej. Trudno się oprzeć wrażeniu, że szokujący chwilami film Guillermo del Toro w gruncie rzeczy szokujący nie jest. To tylko my w ciągu ostatnich paru stuleci zdziecinnieliśmy do tego stopnia, że nie tylko nie potrafimy radzić sobie z złem, ale nawet nie bardzo potrafimy je rozpoznać. A ze złem potrafi skutecznie walczyć tylko Czerwony Kapturek z krwią babci na ustach.
koniec
28 kwietnia 2007

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Klasyka kina radzieckiego: Odcięta głowa Jima Clarka
Sebastian Chosiński

17 IV 2024

Niby powinny cieszyć nas wielkie sukcesy odnoszone przez polskich artystów poza granicami kraju. A powieść Brunona Jasieńskiego „Człowiek zmienia skórę” bez wątpienia taki sukces odniosła. Tyle że to sukces bardzo gorzki: po pierwsze – książka była typowym przejawem literatury socrealistycznej, po drugie – nie uchroniła autora przed rozstrzelaniem przez NKWD. Cztery dekady po jego śmierci na jej podstawie powstał w sowieckim Tadżykistanie telewizyjny serial.

więcej »

Co nam w kinie gra: Perfect Days
Kamil Witek

16 IV 2024

„Proza życia według klozetowego dziada” może nie brzmi za zbyt chwytliwy filmowy tagline, ale Wimowi Wendersowi chyba coraz mniej zależy, aby jego filmy cechowały się przede wszystkim potencjałem na komercyjny sukces. Zresztą przepełnione nostalgią „Perfect Days” koresponduje całkiem nieźle z powoli podsumowującym swoją twórczość Niemcem, który jak wielu starych mistrzów, powoli zaczyna odchodzić do filmowego lamusa. Nie znaczy to jednak, że zasłużony reżyser żegna się z kinem. Tym bardziej że (...)

więcej »

Fallout: Odc. 1. Odkrywanie realiów zniszczonego świata
Marcin Mroziuk

15 IV 2024

Po obejrzeniu pierwszego odcinka z jednej strony możemy poczuć się zafascynowani wizją postapokaliptycznego świata, w którym funkcjonują bardzo zróżnicowane, mocno od siebie odizolowane społeczności, z drugiej strony trudno nie ulec lekkiej dezorientacji, gdyż na razie brakuje jeszcze połączenia pomiędzy poszczególnymi wątkami.

więcej »

Polecamy

Bo biblioteka była zamknięta

Z filmu wyjęte:

Bo biblioteka była zamknięta
— Jarosław Loretz

Wilkołaki wciąż modne
— Jarosław Loretz

Precyzja z dawnych wieków
— Jarosław Loretz

Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz

Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz

Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz

Polski hit eksportowy
— Jarosław Loretz

Zemsty szpon
— Jarosław Loretz

Taśmowa robota
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Inne recenzje

Prawie magia w prawie świecie
— Łukasz Kustrzyński

Tegoż twórcy

Trudno uwolnić się od zła
— Joanna Kapica-Curzytek

Esensja ogląda: Marzec 2018 (2)
— Sebastian Chosiński, Grzegorz Fortuna, Krzysztof Spór, Konrad Wągrowski

Głęboka czerwień
— Jarosław Robak

Esensja ogląda: Grudzień 2013 (2)
— Sebastian Chosiński, Jarosław Loretz, Konrad Wągrowski

Esensja ogląda: Listopad 2013 (3)
— Miłosz Cybowski, Jarosław Loretz, Agnieszka Szady

Apokalipsa według Guillermo del Toro
— Grzegorz Fortuna

Esensja ogląda: Lipiec 2013 (1)
— Jarosław Loretz, Małgorzata Steciak, Agnieszka Szady

Mutacja biologiczno-ludowa
— Anna Kańtoch

Piekielnie ładny film
— Jakub Gałka

Diabli Nadali
— Bartosz Sztybor

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.